ترمذی، باب: [سورۀ مریم]
۸۰- «عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَسأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جقَالَ: إِذَا أَحَبَّ اللَّهُ عَبْدًا، نَادَى جِبْرِيلَ: إِنِّي قَدْ أَحْبَبْتُ فُلَانًا فَأَحِبَّهُ، قَالَ: فَيُنَادِي فِي السَّمَاءِ ثُمَّ تَنْزِلُ لَهُ المَحَبَّةُ فِي أَهْلِ الأَرْضِ، فَذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَيَجۡعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وُدّٗا ٩٦﴾[مریم: ۹۶] وَإِذَا أَبْغَضَ اللَّهُ عَبْدًا، نَادَى جِبْرِيلَ: إِنِّي قَدْ أَبْغَضْتُ فُلَانًا، فَيُنَادِي فِي السَّمَاءِ ثُمَّ تَنْزِلُ لَهُ البَغْضَاءُ فِي الأَرْضِ».
۸۰. «از ابوهریرهسروایت شده است که پیامبر جفرمودند: هرگاه خداوند بندهای را دوست داشته باشد، جبرئیل را ندا میزند [و میفرماید]: من فلان بنده را دوست دارم، پس تو نیز او را دوست داشته باش، پیامبر جفرمودند: پس جرئیل در آسمان ندا میزند، سپس محبت نسبت به او به میان اهل زمین [از آسمان] نازل میشود و این همان فرمودهی خداوند است که میفرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَيَجۡعَلُ لَهُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وُدّٗا ٩٦﴾[مریم: ۹۶]. «بیگمان کسانی که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته انجام میدهند، خداوند مهربان آنها را دوست میدارد و محبت ایشان را به دلها خواهد افکند» و هرگاه خداوند بندهای را دشمن بدارد، جبرئیل را میخواند [و میفرماید]: من فلان بنده را دشمن میدارم، پس جبرئیل در آسمان ندا میزند، سپس خشم و دشمنی نسبت به او به میان اهل زمین [از آسمان] نازل میشود» [۲۸].
ترمذی میگوید: این حدیث حسن صحیح است.
[۲۸] محبت خداوند نسبت به بندهاش عبارت است از ارادهی خیر نسبت به او و هدایت او، معنای محبت جبرئیل و سایر فرشتگان نسبت به بندهی خدا، احتمال دو وجه را دارد: ۱. استغفار و دعا برای او، ۲. همان محبت متعارف که عبارت است از دوستداشتن او و اشتیاق به دیدار و ملاقاتش. [شرح امام نووی بر صحیح مسلم].