مسلم، کتاب «الجهاد» باب: [من قاتل للریاء والسمعة استحق النار]
۲۹۵- «عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ، قَالَ: تَفَرَّقَ النَّاسُ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَسفَقَالَ لَهُ نَاتِلُ أَهْلِ الشَّامِ: أَيُّهَا الشَّيْخُ! حَدِّثَني حَدِيثًا سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ جقَالَ: نَعَمْ، سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ جيَقُولُ: إِنَّ أَوَّلَ النَّاسِ يُقْضَى يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَيْهِ رَجُلٌ اسْتُشْهِدَ، فَأُتِيَ بِهِ، فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَهَا، قَالَ: فَمَا عَمِلْتَ فِيهَا؟ قَالَ: قَاتَلْتُ فِيكَ حَتَّى اسْتُشْهِدْتُ، قَالَ: كَذَبْتَ، وَلَكِنَّكَ قَاتَلْتَ لِأَنْ يُقَالَ: جَرِيءٌ، فَقَدْ قِيلَ، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وَجْهِهِ، حَتَّى أُلْقِيَ فِي النَّارِ، وَرَجُلٌ تَعَلَّمَ الْعِلْمَ، وَعَلَّمَهُ وَقَرَأَ الْقُرْآنَ، فَأُتِيَ بِهِ، فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَهَا، قَالَ: فَمَا عَمِلْتَ فِيهَا؟ قَالَ: تَعَلَّمْتُ الْعِلْمَ وَعَلَّمْتُهُ، وَقَرَأْتُ فِيكَ الْقُرْآنَ، قَالَ: كَذَبْتَ، وَلَكِنَّكَ تَعَلَّمْتَ الْعِلْمَ لِيُقَالَ: عَالِمٌ، وَقَرَأْتَ الْقُرْآنَ لِيُقَالَ: هُوَ قَارِئٌ، فَقَدْ قِيلَ، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وَجْهِهِ، حَتَّى أُلْقِيَ فِي النَّارِ، وَرَجُلٌ وَسَّعَ اللهُ عَلَيْهِ، وَأَعْطَاهُ مِنْ أَصْنَافِ الْمَالِ كُلِّهِ، فَأُتِيَ بِهِ، فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَهَا، قَالَ: فَمَا عَمِلْتَ فِيهَا؟ قَالَ: مَا تَرَكْتُ مِنْ سَبِيلٍ تُحِبُّ أَنْ يُنْفَقَ فِيهَا إِلَّا أَنْفَقْتُ فِيهَا لَكَ، قَالَ: كَذَبْتَ، وَلَكِنَّكَ فَعَلْتَ لِيُقَالَ: هُوَ جَوَادٌ، فَقَدْ قِيلَ، ثُمَّ أُمِرَ بِهِ فَسُحِبَ عَلَى وَجْهِهِ، ثُمَّ أُلْقِيَ فِي النَّارِ».
۲۹۵. «سلیمان بن یسار میگوید: وقتی که مردم از کنار ابوهریرهسمتفرق شدند، ناتل بن قیس الشامی عرض کرد: ای شیخ! حدیثی را که از پیامبر جشنیدهای برای من بیان کن، ابوهریرهسگفت: بله، از پیامبر جشنیدم که میفرمود:
اولین کسی که روز قیامت مورد محاکمه قرار میگیرد، فردی است و [برای محاکمه] آورده میشود، سپس خداوند نعمتهایش را به او نشان میدهد و او نیز آنها را میشناسد (به همهی نعمتها اعتراف میکند)، سپس خداوند میفرماید: در قبال آنها چه کردی (عملکرد تو در برابر نعمتهایم چگونه بود)؟ جواب میدهد: در راه تو مبارزه کردم تا به شهادت رسیدم، خداوند میفرماید: دروغ گفتی، تو مبارزه کردی تا گفته شود: فردی شجاع است و [آنچه خواستی] گفته شد، سپس در مورد او دستور صادر میشود و وی بر رویش کشانده میشود تا این که به دوزخ انداخته میشود.
و فردی که علم آموخته و آن را آموزش داده و قرآن را تلاوت کرده است، آورده میشود و خداوند نعمتههایش را به او نشان میدهد و او آنها را میشناسد (به همهی نعمتها اعتراف میکند)، سپس خداوند میفرماید: در قبال آنها چه کردی (عملکرد تو در برابر نعمتهایم چگونه بود)؟ جواب میدهد: علم آموختم و آن را آموزش دادم و برای [رضایت] تو قرآن قرائت کردم، خداوند میفرماید: دروغ گفتی، تو علم آموختی تا گفته شود: دانشمند و عالم است و قرآن خواندی تا گفته شود: او فردی قاری است و [آنچه خواستی] گفته شد، سپس در مورد او دستور صادر میشود و بر رویش کشانده میشود تا این که به دوزخ انداخته میشود.
و فردی که خداوند به او رزق و روزی فراوان و از انواع داراییها بخشیده است، او آورده میشود و خداوند نعمتهایش را به او نشان میدهد، او نیز آنها را میشناسد (به همهی نعمتها اعتراف میکند) سپس خداوند میفرماید: در قبال آنها چه کردی (عملکرد تو در برابر نعمتهایم چگونه بود)؟ جواب میدهد: هیچ راهی که دوست داشتی در آن راه خرج شود، نگذاشتم، مگر این که برای [رضایت] تو آن را در آن راه خرج کردم، خداوند میفرماید: دروغ گفتی، تو این کار را کردی تا گفته شود او فردی بخشنده است و [آنچه خواستی] گفته شد، سپس در مورد او دستور صادر میشود و [وی نیز] بر رویش کشانده میشود تا این که به دوزخ انداخته میشود» [۷۵].
[۷۵] به حاشیهی حدیث شمارهی ۲۹۱ مراجعه شود.