ترمذی، باب: [سورة آل عمران]
۱۸۶- «عَنْ ابْنِ مَسْعُودٍسأَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ ١٦٩﴾[آلعمران: ۱۶۹]. فَقَالَ: أَمَا إِنَّا قَدْ سَأَلْنَا عَنْ ذَلِكَ، فَأُخْبِرْنَا أَنَّ أَرْوَاحَهُمْ فِي طَيْرٍ خُضْرٍ، تَسْرَحُ فِي الجَنَّةِ حَيْثُ شَاءَتْ، وَتَأْوِي إِلَى قَنَادِيلَ مُعَلَّقَةٍ بِالعَرْشِ، فَاطَّلَعَ إِلَيْهِمْ رَبُّكَ اطِّلَاعَةً، فَقَالَ: هَلْ تَسْتَزِيدُونَ شَيْئًا فَأَزِيدُكُمْ؟ قَالُوا رَبَّنَا، وَمَا نَسْتَزِيدُ، وَنَحْنُ نَسْرَحُ فِي الجَنَّةِ حَيْثُ شِئْنَا؟ ثُمَّ اطَّلَعَ عَلَيْهِمُ الثَّانِيَةَ، فَقَالَ: هَلْ تَسْتَزِيدُونَ شَيْئًا فَأَزِيدُكُمْ؟ فَلَمَّا رَأَوْا أَنَّهُمْ لَمْ يُتْرَكُوا، قَالُوا تُعِيدُ أَرْوَاحَنَا، حَتَّى نَرْجِعَ إِلَى الدُّنْيَا، فَنُقْتَلَ فِي سَبِيلِكَ مَرَّةً أُخْرَى».
۱۸۶. «از ابن مسعودسدر بارهی معنی این آیه سؤال شد: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢا...﴾[آلعمران: ۱۶۹]. «و کسانی را که در راه خدا کشته میشوند، مرده نشمار، بلکه آنها زندهاند و نزد پروردگارشان روزی داده میشوند»، ایشان گفتند: ما همین سؤال را پرسیدیم، پس به ما جواب داده شد که ارواح شهدا در میان پرندهای سبزرنگ قرار دارند، آنها در بهشت هرجا بخواهند، به تندی میروند و به قندیلها (جاها)یی که به عرش آویزان است، برمیگردند، آنگاه خداوند به آنها نظری میکند (توجه میکند) و میفرماید: آیا بیش از این میخواهید تا به شما ببخشم؟ میگویند: خدایا! چه چیزی بیش از این بخواهیم، در حالی که در بهشت هرجا بخواهیم میرویم؟ سپس بار دوم خداوند به آنها نظری دیگر میکند و میفرماید: آیا بیش از این میخواهید تا به شما ببخشم؟ وقتی که میبینند، رها نمیشوند [و مرتب از آنها سؤال میشود]، میگویند: خدایا! ارواحمان را به جسدهایمان برگردان تا به دنیا برگردیم و دوباره در راه تو جهاد کنیم و کشته شویم».