ترمذی، باب: [صِفَةِ طَعَامِ أَهْلِ النَّارِ]
۳۹۱- «عَنْ أَبِي الدَّرْدَاءِسقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: يُلْقَى عَلَى أَهْلِ النَّارِ الجُوعُ، فَيَعْدِلُ مَا هُمْ فِيهِ مِنَ العَذَابِ، فَيَسْتَغِيثُونَ فَيُغَاثُونَ بِطَعَامٍ مِنْ ضَرِيعٍ، لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ، فَيَسْتَغِيثُونَ بِالطَّعَامِ، فَيُغَاثُونَ بِطَعَامٍ ذِي غُصَّةٍ، فَيَذْكُرُونَ أَنَّهُمْ كَانُوا يُجِيزُونَ الغَصَصَ فِي الدُّنْيَا بِالشَّرَابِ، فَيَسْتَغِيثُونَ بِالشَّرَابِ، فَيُرْفَعُ إِلَيْهِمُ الحَمِيمُ بِكَلَالِيبِ الحَدِيدِ، فَإِذَا دَنَتْ مِنْ وُجُوهِهِمْ، شَوَتْ وُجُوهَهُمْ، فَإِذَا دَخَلَتْ بُطُونَهُمْ، قَطَّعَتْ مَا فِي بُطُونِهِمْ، فَيَقُولُونَ: فَادْعُوا، وَمَا دُعَاءُ الكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ، قَالَ: فَيَقُولُونَ: ادْعُوا مَالِكًا، فَيَقُولُونَ: يَا مَالِكُ! لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ، قَالَ: فَيُجِيبُهُمْ: إِنَّكُمْ مَاكِثُونَ، قَالَ الْأَعْمَشُ: نُبِّئْتُ أَنَّ بَيْنَ دُعَائِهِمْ، وَبَيْنَ إِجَابَةِ مَالِكٍ، أَلْفَ عَامٍ، قَالَ: فَيَقُولُونَ: ادْعُوا رَبَّكُمْ، فَلَا أَحَدَ خَيْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ، فَيَقُولُونَ: رَبَّنَا! غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ، رَبَّنَا! أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ، قَالَ: فَيُجِيبُهُمْ: اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ، فَعِنْدَ ذَلِكَ يَئِسُوا مِنْ كُلِّ خَيْرٍ، وَعِنْدَ ذَلِكَ يَأْخُذُونَ فِي الزَّفِيرِ وَالحَسْرَةِ وَالوَيْلِ».
۳۹۱. «از ابودرداءسروایت شده است که گفت: پیامبر جفرمودند: دوزخیان دچار گرسنگی کرده میشوند و عذاب آنها را دوبرابر میکند، آنگاه آنان طلب غذا میکنند تا آنها را از گرسنگی نجات دهد، پس غذایی از ضریع به آنها داده میشود، غذایی که نه آنها را سیر میکند و نه آنها را از گرسنگی نجات میدهد، باز دوباره طلب غذا میکنند، پس غذایی به آنها داده میشود که در گلوهایشان گیر میکند و آنها را بیشتر اذیت خواهد داد، آن وقت وضعیت خود را در دنیا به یاد خواهند آورد که برای پایینرفتن غذا از گلو، از نوشیدنی استفاده میکردند، پس نوشیدنی طلب میکنند، آب بسیار داغ در ظرفی با قلابهای آهنی به آنها داده میشود، چنان داغ است که هرگاه به صورتهایشان نزدیک میشود، صورتهایشان را کباب میکند و هرگاه به شکمشان وارد شود، داخل شکمشان را پاره میکند، سپس برخی به برخی دیگر میگویند: نگهبانان جهنم را [به کمک] بخوانید، آنها را میخوانند، آنها نیز در جوابشان میگویند: آیا مگر پیامبرانتان آیههای روشن و دلایل آشکاری را برایتان نمیآوردند؟ میگویند: بله، میگویند: پس خودتان از خداوند درخواست کنید، ولی درخواست کافران به جایی نمیرسد و جز سر در گمی و گمراهی نتیجهای ندارد، پیامبر جفرمودند: سپس برخی به برخی دیگر میگویند: مالک را بخوانید (مسؤول نگهبانهای جهنم)، آنها نیز میگویند: ای مالک! از پروردگارت بخواه ما را بمیراند تا از این عذاب نجات یابیم، پیامبر جفرمودند: و مالک به آنها اینچنین جواب میدهد: شما در اینجا میمانید و مرگ و میری در کار نیست -اعمش میگوید: به من خبر داده شد که زمان دعای دوزخیان و جواب مالک، هزار سال طول میکشد- پیامبر جفرمودند: برخی به برخی دیگر میگویند: پروردگارتان را بخوانید، زیرا هیچکس بهتر از پروردگارتان نیست، آنها نیز میگویند: خدایا! بدبختی ما که ناشی از معاصی است، بر ما چیره گشته است و ما مردمانی گمراه بودیم، خدایا! ما را از آتش دوزخ بیرون بیار و اگر بعد از نجات به کفر و عصیان و انجام معاصی برگشتیم، آن وقت ما ستمگر خواهیم بود و مستحق هرگونه عذاب هستیم، پیامبر جفرمودند: خداوند به آنها جواب میدهد: خفه شوید و بدانجا برگردید و با من سخن نگویید، آن وقت، اینجاست که از هر خیری مأیوس میشوند و شروع به آهکشیدن و حسرتخوردن و واویلاگفتن میکنند».
ضریع: درختی است خاردار که شتران خارها را وقتی که جوان و خشک نشدهاند، میخورند اما اگر خشک شوند همچون سم کشنده هستند.