٢٥- باب إطلاق القول بأنّه شیء
این باب دارای هفت خبر است که مجلسی فقط حدیث اول و چهارم و آقای بهبودی فقط حدیث چهارم را صحیح دانسته است.
* حدیث ١- سند آن به نظر ما بی‌اعتبار است زیرا علی بن ابراهیم قائل به تحریف قرآن و محمّد بن عیسی ناقل خرافات بوده است و در صفحات قبل با او آشنا شده‌ایم[٣٥٩].
* حدیث ٢ و ٣- به قول مجلسی سند حدیث دوم ضعیف و حدیث بعدی مرفوع است. البته متن هر دو حدیث مخالف قرآن نیست و اشکالی ندارد.
* حدیث ٤- هر دو «محمدباقر» آن را پذیرفته‌اند. البته وجود برقی مانع از اعتماد به روایت می‌شود ولی متن حدیث اشکالی ندارد.
* حدیث ٥ و ٦ و ٧- به نظر ما حدیث پنجم به واسطۀ علی بن ابراهیم قائل به تحریف قرآن و پدر وی و «علی بن عطیه» ضعیف و مهمل است. و حدیث ششم نیز به واسطۀ «عباس بن عمرو الفُقَیمی» مهمل است ولی مجلسی می‌گوید: مجهول است. حدیث هفتم نیز به قول مجلسی مرسل و متن آن نیز همان روایت دوم است.
متن روایات سه‌گانۀ فوق فاقد اشکال است ولی به سبب اشکالاتی که در اسناد این احادیث هست، نمی‌توان آنها را با اطمینان به ائمه ـ علیهم السّلام ـ إسناد داد.
تذکّر: بدان که هر سخن یا تقریر منسوب به پیشوایان دین را به صرف درست‌بودن و عدم مخالفت با قرآن و سنّت قطعیّه، نمی‌توان به آنان اسناد داد. آری اگر سخنی خطا و یا مخالف قرآن و سنّت بود ـ ولو عالیترین سند را دارا باشد ـ قطعاً از پیامبر ص یا امام نیست، امّا اگر سخنی درست باشد، صرف صحّت آن، مجوِّز إسنادش به شارع نمی‌تواند بود، بلکه در این موارد برای إسناد حدیث به پیشوایان دین، صحّت سند نیز شرط لازم است.
[٣٥٩]- ر. ک، ص ٢١٣ همین کتاب.