هـ- میانه روى اسلام در زمینۀ قانون گزارى:
اسلام در میدان قانون‌گزارى و سیستم قانونى و در تحلیل و تحریم هم میانه است میان آیین یهودیت که در تحریم اسراف ورزیده که موارد ممنوع در شریعت آن فزونى و گستردگى یافت‌اند. برخى را اسراییل «یعقوب» بر خود تحریم نمود، و برخى را خداوند در مقابل سرکشى و حدود شکنى یهودیان به عنوان مجازات بر آنان حرام ساخت، چنانکه می‌فرماید:
﴿فَبِظُلۡمٖ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتۡ لَهُمۡ وَبِصَدِّهِمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرٗا١٦٠ وَأَخۡذِهِمُ ٱلرِّبَوٰاْ وَقَدۡ نُهُواْ عَنۡهُ وَأَكۡلِهِمۡ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ﴾[النساء: ۱۶۰-۱۶۱].
«پس به سزاى ستمى‌که از یهودیان سر زد و به سبب آنکه [مردم را] بسیار از راه خدا باز داشتند چیزهاى پاکیزهاى را که بر آنان حلال شده بود حرام گردانیدیم. و [به سبب] ربا گرفتن‌شان با آنکه از آن نهى شده بودند و به ناروا مال مردم خوردن‌‌شان و ما براى کافران آنان عذابى دردناک آماده کردهایم».
و میان آیین مسیحیت که در زمینه آزاد گذاشتن افراد و حلال نمودن کارها، راه اسراف رفته و مبالغه نموده است.
اسلام بر مسلمان چیزهاى را حرام و چیزهاى را حلال ساخته است، اما تعیین حلال و حرام را حق انسان قرار نداده است، بلکه آن را فقط به خداوند یگانه واگذار نموده است و بس.
همچنین اسلام فقط چیزهاى پلید و ناپاک و زیان آور را حرام ساخته و چیزهاى پاکیزه و سودمند را حلال ساخته است. بر همین اساس است که از جملۀ ویژگیها و صفات پیامبر اسلامج نزد اهل کتاب این بود:
﴿يَأۡمُرُهُمبِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَىٰهُمۡ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡخَبَٰٓئِثَ وَيَضَعُ عَنۡهُمۡ إِصۡرَهُمۡ وَٱلۡأَغۡلَٰلَ ٱلَّتِي كَانَتۡ عَلَيۡهِمۡ﴾[الأعراف: ۱۵۷].
«آنان را به کار نیک دستور می‌دهد و از کار زشت باز مى دارد، و پاکیزه‌ها را برای‌شان حلال مینماید و ناپاک‌ها را بر آنان حرام مى‌سازد، و بند و زنجیر را از (دست و پا و گردن) ایشان باز مى‌کند (و از غل استعمار و بهره‌کشى نجات شان مى‌دهد)».