د- احيای احساسات و خاطرات:
حج احساس و خاطرات مختلفی را در نفس انسان زنده میسازد، از جمله احساس عطوفت با مسلمین، کمک و مساعدت با ایشان در سختیها.
حج نخستین گروه نخبه را که در این سرزمین زندگی نموده، و بخاطر عقیده و ایمان زندگی سراسر عذاب و شکنجه را پذیرفتند، بخاطر میآرد.
با انجام مراسم حج این احساس در ضمیر انسان زنده میشود که: باید دوستی و موالات انسان با الله، پیامبر و مؤمنان و برای رضای پروردگار بوده باشد. و احساس تجرد کامل از دنیا و روی آوردن به سوی آخرت را در قلب خود مییابد، و عزم جدیدی را برای باز کردن صفحۀ جدید در زندگی را در قلب خود احساس میکند.