(۴۲) حقوق ده‌گانه در آیۀ ۳۶ سورۀ نساء
خداوند متعال می‌فرماید:
﴿وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا٣٦﴾[النساء: ۳۶].
«و خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک مگردانید، و به پدر و مادر احسان کنید و در بارۀ خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایۀ خویش و همسایۀ بیگانه و همنشین و در راه مانده و بردگان خود [نیکى کنید] که خدا کسى را که متکبر و فخر‌فروش است دوست نمىدارد».
آیۀ فوق یک سلسله حقوق اسلامی- اعم از حق خداوند، و حقوق بندگان و آداب معاشرت را بیان داشته است که شامل توحید و یکتا‌پرستی، احسان و نیکو‌کاری با تمام گروه‌های که مستحق و سزاوار احسان هستند، می‌باشد.
اگر مردم این آیه را سرمشق زندگی خود قرار بدهند، به سعادت دو جهان نایل می‌شوند، آری جامعۀ که تنها خدا را پرستش می‌کند، و با احترام و نیکی با پدر و مادرش رفتار می‌نماید، خویشاوندان خود را مورد مهر و محبت و احسان قرار می‌دهد، یتیمانی را که پدرشان را از دست داده‌اند، یاور و سرپرستی ندارند، و نیازمند کمک مادی و معنوی و تربیت اخلاقی هستند، تحت پوشش احسان و نیکو‌کاری خود قرار می‌دهد، و آنان را نمی‌گذارد تا در اثر نیاز مادی و یا نبودن تربیت و اخلاق درست دچار انحراف شوند، و هم‌چنان همسایه‌های نزدیک و دور، همدمان و رفیقان سفر و حضر را مورد توجه قرار می‌دهد، و نسبت به آنان کمال نیکی و احسان می‌نماید، مسافر دور افتاده از مال و اولاد و خانه را فراموش نمی‌کند، و می‌داند که نیازمند کمک هستند، طبقۀ ضعیف، خدمت‌گزاران و کنیزان که محروم‌ترین قشر جامعه می‌باشند از نظر او دور نمی‌باشند و مشمول عنایت او هستند.
مسلماً چنین جامعه، جامعه‌ای است که سرشار از خیر و برکت، تعاون و همکاری، مهر و محبت، صداقت، امانت و فدا‌کاری و همان جامعۀ است که دانشمندان و فلاسفه بنام مدینۀ فاضله سال‌ها در عالم خیال بدنبال آن بودند، ولی اسلام در نخستین دوران حکومتش آن را تحقق بخشید، و مدینۀ فاضله را در مدینۀ منوره بوجود آورد.