خطبه های جمعه

ب- فضيلت ذكر:

ذکر وسیلۀ تقرب و رضای الله، ترقی و تعالی معنویت انسان و ارتباط او با ملأ اعلی می‌باشد.

قرآن کریم و حدیث‌های صحیح با تعبیرات مختلفی در مورد ذکر تأکید و تشویق نموده است:

۱- ذکر و یاد الله موجب فلاح و رستگاری است:

﴿وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ﴾[الجمعة: ۱۰] .«الله را به کثرت یاد کنید تا رستگار شوید».

۲- غفلت از یاد خدا و انهماک در عیش و لذت‌های دنیا باعث زیانمندی و ناکامی می‌باشد:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُلۡهِكُمۡ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ٩﴾[المنافقون: ۹]. «ای مؤمنان! اموال و اولاد‌تان شما را از یاد الله غافل نکند. کسانی‌که چنین کند، ایشان زیان کار‌اند».

۳- ذکر الله تعالی در مقابل تمام نعمت‌ها عظمت و برتری دارد:

﴿وَلَذِكۡرُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ﴾[العنکبوت: ۴۵]. «یاد الله بزرگ‌تر از همه چیز است».

۴- از دیدگاه قرآن دانشمند کسی است که غافل از ذکر الله نباشد:

﴿إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ١٩٠ ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ﴾[آل عمران: ۱۹۰-۱۹۱]. «مسلما در آفرینش آسمان‌ها و زمین و آمد و رفت شب و روز نشانه‌ها و دلایلی برای خردمندان است، همانان که خدا را [در همه احوال] ایستاده و نشسته و به پهلو آرمیده یاد مى‏کنند».

۵- پیشگامی با ذکرالله:

عن ابي هريرة قال: قال رسول الله ج: «...سَبَقَ الْمُفَرِّدُونَ» قَالُوا: وَمَا الْمُفَرِّدُونَ؟ يَا رَسُولَ اللهِ قَالَ: الذَّاكِرُونَ اللهَ كَثِيرًا، وَالذَّاكِرَاتُ» [۱۲۴].«پیامبر اسلام جفرمود: مفردون (بیشتاز آن) سبقت بردند. صحابه گفتند: پیشتاز آن چه کسانی‌اند ای پیامبر؟ فرمود: مردان و زنانی‌که الله را به کثرت یاد می‌کنند».

۶- همواره مصروف ذکر الله باش:

مردی گفت: ای پیامبر اسلام! احکام دین خیلی‌ها زیاد است، پس مرا به چیزی رهنمائی نما که آن را بر خود لازم گردانیده عمل نمایم. پیامبر اسلام ج فرمود: زبانت همیشه به یاد الله تر و (تازه) باشد [۱۲۵].

سر انجام غفلت از ذکر و یاد الله:

«عن أبی هريره قال: قال رسول الله ج: مَنْ قَعَدَ مَقْعَدًا لَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ فِيهِ كَانَتْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ تِرَةٌ، وَمَنْ اضْطَجَعَ مَضْجَعًا، لَا يَذْكُرُ اللَّهَ فِيهِ كَانَتْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ تِرَةٌ» [۱۲۶].«از ابو هریره روایت است که رسول الله ج فرمود: شخصی در جایی نشست، و در آن مجلس الله را یاد نکرد، و شخصی در محلی خوابید، و به یاد الله در آن محل نه پرداخت، پس این نشست و این خواب باعث حسرت و زیان بزرگ خواهد بود».

[۱۲۴] روایت مسلم (ص: ۲۰۶۲)، (ح: ۲۶۷۶). [۱۲۵] روایت ترمذی و ابن ماجه با سند صحیح. [۱۲۶] روایت ابو داود با سند صحیح (ص: ۲۶۴)، (ح: ۴۸۵۶).