ب- اهمیت توحیدالوهیت:
توحید الوهیت از اهمیت ویژهاى برخوردار است، اول و آخر، ظاهر و باطن دین را تشکیل مىدهد، و این عقیده ایست که خداوند کتابها و پیامبرانش را غرض ابلاغ آن فرستاده، و آن را به اولین و آخرین سفارش داده، و این از مهمترین اصولى است که پیامبر آن باید او را تعقیب کنند، و نخستین موضوع پیامشان را تشکیل مىدهد، و این همان رسالتى است که با تغییر زمان و مکان، افراد، گروها و ملتها هیچ گونه تغییر و دگرگونى پیدا نمىکند. و اهمیت آن با بیان مطالب زیر روشن مىگردد:
الف- توحید الوهیت موضوع اساسى و محتواى دعوت پیامبر آن را تشکیل مىدهد:
سرخط دعوت پیامبر آن، و از مهمترین مادهء تعلیمات آنها دعوت به عبادت خالصانهء خداوند بوده، و تمام انبیا اساس دعوت شان را بر آن نهادهاند، و غرض ابلاغ یکتا پرستى از طرف الله رسالت یافتهاند، پیامبر اسلام ج نیز باتعبیرات مختلفى در همۀ عمر خود از داعیان به سوى آن بود، خداوند متعال میفرماید:
﴿وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ﴾[النحل: ۳۶].
«مابه میان هر ملتى پیغمبرى فرستادیم که محتواى دعوت همۀشان این بود: خدا را بپرستید، و از عبادت غیر او بپرهیزید».
و نیز میفرماید:
﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ٢٥﴾[الأنبیاء: ۲۵].
«ما پیش از تو هیچ پیامبرى نفرستادیم مگر اینکه به او وحى کردیم که هیچ معبودى جز من نیست، پس فقط مرا پرستش کنید».
چنانکه مى بینیم پیامبر آن جلیل القدر چون نوح، هود، صالح و شعیب به امتهاى خود دعوتشان را با این کلمات آغاز نمودند:
﴿يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُ﴾[الأعراف: ۸۵].
«اى قوم من! تنها خدا را بپرستید، چون هیچ ذات شایستۀ عبادت جز او وجود ندارد».
و در حدیث صحیح که امام بخارى نقل کرده پیامبر اسلام ج براى معاذ فرمود: «إِنَّكَ تَقْدَمُ عَلَى قَوْمٍ أَهْلِ كِتَابٍ، فَلْيَكُنْ أَوَّلَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ عِبَادَةُ اللَّهِ...». صحیح البخاری. (۲/۱۱۹). (رقم: ۱۴۵۸). «تو نزد گروهى از اهل کتاب خواهد رفتى، پس باید نخستین چیزیکه مردم را بدان فرا مىخوانى این باشد: هیچ کسی و هیچ چیزى سزاوار پرستش جز الله وجود ندارد».
و طبق روایت دیگر: «تا اینکه خداوند را به یگانگى پرستش نمایند».
ب- توحید الوهیت هدف خلقت انسان و جن است:
هدف از آفرینش جن و انسانها و آمدن شان به این جهان همین توحید بوده و براى این اصل بزرگ تمام مخلوقات آفریده شده است، ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ٥٦﴾[الذاریات: ۵۶]. «من جن و انس را نیافریدم جز براى اینکه عبادتم کنند».
ج- توحید الوهیت نخستین و آخرین فریضهایست که انسان نسبت بدان مکلفیت دارد [۲۳].
نخستین مکلفیت انسان اقرار به توحید است، بنابرین شخصى به این نوع توحید اعتراف نماید، و در عبادت خدا هیچ کس را شریک نسازد، او در سلک مسلمانان وارد مىشود، و احکام اسلام بر آن جارى مىگردد. پیامبر اسلام ج در این زمینه مىفرماید:
«أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى يَشْهَدُوا أَنْ لاَ إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ...» [۲۴]. «من مامور هستم بر اینکه: با مردمان بجنگم تا زمانیکه به یگانگى خداوند، و به رسالت و پیامبرى من اقرار نمایند».
و همچنین آخرین مکلفیت انسان که باید قبل از وفات به آن ایمان و اعتقاد داشته باشد، همین کلمۀ توحید است. اگر شخصى از دنیا با این کلمه برود، او از دنیا مسلمان رفته مستحق جنت مىشود.
در روایتیکه امام احمد، ابو داود، حاکم و ابن حبان با سند حسن از پیامبر ج نقل کردهاند، چنین میخوانیم:
«...مَنْ كَانَ آخِرُ كَلِمَتِهِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عِنْدَ الْمَوْتِ دَخَلَ الْجَنَّةَ يَوْمًا مِنَ الدَّهْرِ وإن أصابه قبل ذلك ما أصابه» [۲۵]. «شخصیکه خاتمۀ او با کلمۀ توحید باشد، روزى از روزها وارد بهشت خواهد شد، گر چند گاهى آسیبى به او برسد».
[۲۳] شرح عقییدة الطحاویه. [۲۴] متفق علیه. [۲۵] شرح عقییدة الطحاویه.