گفتگوهای عقلانی با شیعیان اثنی عشری منابع شیعه در میزان نقد علمی

٥- ادعای اینکه روایات شیعه به روش انتقادی نیاز ندارد

برخی از علمای شیعه اظهار می‌‌دارند که روایات شیعه در مجالس ائمه معصومین مدون شده و سپس بر آنان عرضه شده است. پس این روایات صحیح هستند. بنابراین دیگر چه نیازی به روش تصفیه روایات وجود دارد؟!

آری، این مقتضای مذهب است اگر درست باشد. مذهب شیعه مبتنی بر این است که امامانی معصوم وجود دارند که حفظ دین به آنان واگذار شده است، و همه آنچه که از آنان روایت می‌‌شود باید موثق باشد. اما واقعیت برخلاف این است و برخی از علمای شیعه این ادعا را- چنان که قبلاً خوئی در جواب عاملی گفته بود- تکذیب کرده‌‌اند.

* عجیب این است که آنان ادعا می‌کنند که «اگر عمل به روایت ضعیف و اعتماد بر آن مشهور شود، مانند دیگر روایات صحیح می‌‌شود و اگر با هم تعارض یابند چه بسا که بر حدیث صحیح ترجیح یابد»[٤٤١]. آیا چنین قاعده‌‌ای تا کنون در میان بشریت شنیده شده است؟!

باطل وقتی که مورد عمل قرار بگیرد، تبدیل به حقیقت می‌شود وچه بسا که بر حقیقتی که هنوز مورد عمل قرار نگرفته ترجیح یابد. چه روش عجیب و غریبی؟!

مثلاً روایاتی در کتب قدما وارد شده که آن‌ها را رد نکرده‌‌اند اما باطل بودن آن‌ها روشن است. پس آیا به صرف اینکه این افراد آن‌ها را روایت کرده‌‌اند، تبدیل به حقیقت می‌‌شوند؟! مانند روایتی که در کتاب سلیم بن قیس هلالی از رسول‌‌خدا ص نقل شده و در آن پیامبر ص به علی می‌‌فرماید:

«يا علي! أنت مني وأنا منك سيط لحمك بلحمي، ودمك بدمي... من جحد ولايتك جحدالله ربوبيته، يا علي! أنت عَلَم الله بعدي الأكبر في الأرض، وأنت الركن الأكبر في القيامة، فمن استظل بفيئك كان فائزاً؛ لأن حساب الخلائق إليك، ومآبهم إليك، والميزان ميزانك، والصراط صراطك، والموقف موقفك، والحساب حسابك، فمن ركن إليك نجا، ومن خالفك هوى وهلك، اللهم اشهد، اللهم اشهد»[٤٤٢].

«ای علی، تو از منی و من از تو. گوشت و خون تو با گوشت و خون من درآمیخته است...... هر کس ولایت تو را انکار نماید ربوبیت خدا را منکر شده است. ای علی، بعد از من تو نشانه بزرگ خدا بر روی زمین هستی و در قیامت رکن اکبر می‌باشی. هرکس وارد سایه سار تو شود او پیروز است، زیرا محاسبه مخلوقات بدست توست، و بازگشتشان به سوی توست، و منظور از میزان و صراط و موقف و حساب، میزان و صراط و موقف و حساب تو است. هر کس به تو اعتماد کند نجات مییابد و هر کس با تو مخالفت ورزد منحرف و نابود میشود. پروردگارا، تو شاهد باش، پروردگارا، تو شاهد باش».

همچنین در مورد آیه: ﴿وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ٥١﴾ [النحل: ٥١]. «خداوند فرمان داده: دو معبود (برای خود) انتخاب نکنید؛ معبود (شما) همان خدای یگانه است؛ تنها از (کیفر) من بترسید!» از ابوعبدالله روایت کرده‌‌اند که گفت: منظور آیه این است: دو امام نگیرید، بلکه امام تنها یکی است[٤٤٣].

پس آیا اینکه مفسرین شیعه بر آن‌ها اعتماد کرده‌‌اند و روایتشان نموده‌‌اند، سبب می‌‌شود که این روایت حقیقت شوند؟!

[٤٤١]- دراسات فی الحدیث والمحدثین: ص:١٣٧.

[٤٤٢]- تفسیر العیاشی ٢/٢٦١، البرهان ٢/٣٧٣، نور الثقلین ٣/٦٠.

[٤٤٣]- کتاب سلیم بن قیس ص:٢٤٤- ٢٤٥.