گفتگوهای عقلانی با شیعیان اثنی عشری منابع شیعه در میزان نقد علمی

٤- مصنفان منابع قدیمی

مؤلف دو مورد از این چهار کتاب، طوسی است که علما ضعف علمی و اضطراب در روش بحث او را برملا ساخته‌‌اند. چنان که محمد مهدی بحرالعلوم می‌‌گوید علمای شیعه بیان داشته‌‌اند که آرای وی در آن تقریباً فاقد انضباط است. همچنین طوسی در جائی یک راوی را ضعیف اعلام می‌کند و در جائی دیگر به روایت او عمل می‌کند، و روایت مرسل را قبول و روایت مسند و روایت فرد ثقه را ردّ می‌کند.

علمای شیعه تأکید کرده‌‌اند که وی در دو کتاب تهذیب الأحکام و الاستبصار دچار پریشانی بزرگی شده است، و چنان که شاخوری می‌‌گوید: خطاها و غلط‌‌های او قابل شمارش نیست. پس چگونه می‌توان به علم و روایت چنین شخصی اعتماد کرد. شگفت این است که آنان وی را شیخ طائفه می‌نامند. وقتی که این شیخ طائفه است، دیگر علما چه وضعیتی دارند؟!

چنان که قبلاً ذکر شد، حتی یکی از علمای شیعه او را در مورد عقلش متهم ساخته است، زیرا وی می‌‌گوید: انگار که مؤلف زمانی که به کتاب الاستبصار نگاه کرده است در حالت بیداری نبوده است!!

البته این وضعیت تنها به طوسی اختصاص ندارد، حتی مؤلف کتاب سوم، یعنی صدوق، برخی از علمای شیعه در مورد ثقه بودن او شک کرده‌‌اند، زیرا چنان که قبلاً ذکر شد همه کتب رجالی قدیم شیعه او را ثقه ندانسته‌‌اند. این موضوع چیزی است که ایجاد شک می‌‌کند!