پریشانیهای شیعه دربارۀ تأویل حدیث (نام او و نام پدرش با نام من و نام پدرم یکی است)
در تبیین روایت ذیل که می‌گوید: «نام و کنیه قائم همان نام و کنیه پیامبر جاست»، روایت‌های دیگری از پیامبر جنقل شده که دربارۀ مهدی فرموده است: نام او و نام پدرش مطابق نام من و نام پدرم است[۶۳۰] .
منظور از این احادیث به واضحی این است که نام آن مهدی‌ای که پیامبر جدربارۀ او خبر داده، محمد پسر عبدالله است.
امّا این مهدی که ما در صدد ذکر آن هستیم، نامش محمد پسر حسن است، پس موضع‌گیری شیعه در این‌باره چیست؟
حقیقت این است که آراء و نظریات شیعه در این‌باره بسیار پریشان زده می‌باشد، برخی از این نظریات بیانگر ضعف سند هستند، و بعضی تأویلاتی بدون دلیل را ذکر می‌کنند، چنان که در روایات ذیل به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
از جمله می‌گویند: جائز و مشهود است که در زبان عربی لفظ (اب = پدر) را بر جد اطلاق می‌کنند، و یا این‌که لفظ اسم بر کنیه و صفت اطلاق می‌شود.
برخی گفته‌اند: مهدی از فرزندان ابوعبدالله است و کنیه حسین، ابوعبدالله است، بنابر این پیامبر جبه خاطر مقابله با نام در حق پدرش، لفظ اسم را بر کنیه و لفظ پدر را بر جد اطلاق نموده، یعنی پیامبر فرموده است: نام او موافق نام من است، من محمد هستم و ایشان هم محمد هستند، و کنیه پدر بزرگش نام پدر من است که ابوعبدالله می‌باشد[۶۳۱] .
برخی دیگر گفته‌اند: کنیۀ حسن عسکری ابومحمد است و کنیه عبدالله پدر پیامبر هم ابومحمد است، پس کنیه هر دو با هم توافق دارند و کنیه داخل در اسم است[۶۳۲] .
برخی دیگر گفته‌اند: آنگاه که مهدی پس از زمانی طولانی از تولدش خارج می‌شود، و برای ایشان ممکن نیست که در ابتدای دعوتش خود را معرفی کند و نسب خود را ذکر نماید که محمد بن حسن بن علی است، زیرا نیازی به آن نیست و اهل مکّه نیز (هنگامی که ظهور می‌کند) به غیبت او در مدت زمانی طولانی و همچنین به امامت اجدادش اعتراف نمی‌کنند، ایشان خودش را معرفی می‌کند که محمد پسر عبدالله است، یعنی این‌که نامش محمد و پدرش عبدالله یعنی بنده‌ای از بندگان صالح خداوند است[۶۳۳] .
و برخی از آنها گفته‌اند: کلمۀ (أبی= پدرم) تحریف شده و در اصل (ابنی= پسرم) بوده است[۶۳۴] .
و برخی گفته‌اند: در اصل (نبی = پیامبر) بوده است[۶۳۵] .
و برخی دیگر گفته‌اند: کلمۀ (أبی) به این حدیث اضافه شده و در اصل وجود نداشته است[۶۳۶] .
[۶۳۰] أمالی الطوسی: (۳۶۲)، غیبة الطوسی: (۱۱۲)، کشف الغمة: (۳/۲۳۵، ۲۷۱، ۲۷۷)، البحار: (۲۸/۴۶) (۳۷/۲) (۵۱/۴۲، ۷۴، ۸۲، ۸۴، ۸۶، ۱۰۲، ۱۰۳) (۵۲/۱۸۹)، إثبات الهداة: (۳/۵۹۴، ۵۹۸)، ملاحم ابن طاوس: (۱۳۲، ۱۶۲)، غیبة النعمانی: (۱۵۲). [۶۳۱] کشف الغمة: (۳/۲۴۰، ۲۷۷)، البحار: (۵۱/۱۰۳، ۸۶)، غیبة الطوسی: (۱۱۳)، (حاشیه). [۶۳۲] البحار: (۵۱/۱۰۳)، غیبة الطوسی: (۱۱۲)، (حاشیه). [۶۳۳] البحار: (۲۸/۴۶)، (حاشیه). [۶۳۴] البحار: (۲۸/۴۶) (۵۱/۱۰۴)، (البحار به هنگام نقل این روایت در منبع - أمالی طوسی: (۳۶۲) - آن گونه که ذکر نموده عبارت: نام پدرش نام پدر من است، به این گونه تغییر داده شده: نام پدرش نام (ابنی) پسرم است، (۵۱/۶۷، ۸۶)، غیبة الطوسی: (۱۱۲)، (حاشیه) و عاملی در کتاب إثبات الهداة همین کار را کرده است، (۳/۵۱۸)، معجم احادیث الـمهدی: (۱/۱۸۷). [۶۳۵] معجم احادیث الـمهدی: (۱/۱۸۷). [۶۳۶] کشف الغمة: (۳/۲۷۷)، إثبات الهداة: (۳/۵۱۸)، معجم احادیث الـمهدی: (۱/۱۷۸).