امامت در پرتو نصوص

عقیده شیعه در مورد عصمت ائمه

اکنون بحث عصمت را شروع می‌کنیم، ولی بگذارید ابتدا عقیده شیعه را در مورد عصمت بیان کنیم:

صدوق می‌گوید: تمامی انبیا و فرستادگان و ائمه از ملائکه برتر هستند، آنها از هر پلیدی پاک و منزه هستند و هیچگاه قصد گناه نمی‌کنند، خواه گناه کبیره باشد یا صغیره، و هیچگاه مرتکب گناه نمی‌شوند[۱۱۱۲] .

و می‌گوید: اعتقاد ما در مورد انبیا و فرستادگان و ائمه و فرشتگان (صلوات‌الله علیهم اجمعین) این است که همگی معصوم هستند و از هرگونه پلیدی پاک و به دور هستند و آنها مرتکب هیچ‌گونه گناهی اعم از کبیره و صغیره نمی‌شوند، و آنچه که خدا به آنها دستور می‌دهد، انجام می‌دهند، و هر کسی عصمت آنها را نفی کند، بدرستی در مورد آنها جاهل است؛ و اعتقاد ما درباره آنها این است که انبیا و ائمه و فرشتگان از همان ابتدای کارشان تا به انتها موصوف به صفت کمال و علم هستند و در هیچ حالتی نمی‌توان آنها را به صفت نقص و جهل توصیف کرد[۱۱۱۳] .

علم‌الهدی می‌گوید: نه قبل از نبوت و نه پس از آن، هیچ‌گونه گناهی اعم از صغیره یا کبیره از آنها سرنمی‌زند[۱۱۱۴] .

مفید می‌گوید: انبیا و ائمهِ پس از انبیا (صلوات‌الله علیهم) در حال نبوت و امامت معصوم هستند و نه گناه کبیره و نه صغیره از آنها سرنمی‌زند[۱۱۱۵] .

مجلسی می‌گوید: شیعه امامیه اجماع دارند بر اینکه انبیا و ائمه قبل از نبوت و امامت و پس از آن، از گناه کبیره و صغیره عمدی و اشتباهی و به صورت فراموشی هم معصوم هستند، و از همان ابتدای ولادت تا به هنگام ملاقات با خداوندﻷاز هرگونه گناهی معصوم هستند[۱۱۱۶] .

و این مسئله را جزء بدیهیات و مسلمات مذهب شیعه امامیه دانسته است[۱۱۱۷] .

سپس می‌گوید: بدان که شیعه امامیه بر عصمت ائمه از گناه کبیره و صغیره متفق هستند، هیچ‌گونه گناهی، نه به صورت عمدی، فراموشی، تأویلات اشتباهی و نه به صورت سهو از آنها سرنمی‌زند[۱۱۱۸] .

مظفر می‌گوید: معتقد هستیم که امام مانند پیامبر است، لذا واجب است که از هر گونه بداخلاقی و رذائل، چه به صورت آشکار و چه به صورت پنهان، از همان دوران کودکی تا به هنگام مرگ، اعم از عمدی و یا اشتباهی، معصوم باشد، چنانکه از سهو و خطا و فراموشی هم معصوم است[۱۱۱۹] .

بقیه شیعه امامیه بر این باور هستند، و این اندازه که ذکر نمودیم کافی است، بگونه‌ای که ما را از ذکر تمامی اقوال آنها بی‌نیاز می‌کند.

[۱۱۱۲] أمالی الصدوق: (۶۲۰)، البحار: (۱۰/۳۹۳)، إرشاد القلوب: (۱/۱۹)، غرر الحکم: (۱۱۹). [۱۱۱۳] اعتقادات صدوق: (۹۹)، البحار: (۱۱/۷۲)، (۱۷/۹۶)، (۲۵/۲۱۱)، قصص الأنبیاء: تألیف جزائری (۲۸)، عقائد الإمامیة: تألیف زنجانی: (۱۵۸). [۱۱۱۴] تنزیة الأنبیاء: (۲). [۱۱۱۵] تصحیح الاعتقاد: (۶۰)، البحار: (۱۷/۹۶). [۱۱۱۶] البحار: (۱۷/۱۰۸)، (۲۵/۳۵۰). [۱۱۱۷] البحار: (۱۱/۹۱). [۱۱۱۸] البحار: (۱۱/۹۰)، (۲۵/۲۰۹). [۱۱۱۹] عقائد الإمامیة: تألیف رضا مظفر: (۹۱).