امامت در پرتو نصوص

چگونگی پرورش مهدی، مدت غیبت صغری، علت غیبت، تأریخ خروج، مکان خروج، سن او به هنگام خروج و مدت خلافت او پس از خروج

چگونگی پرورش مهدی: با توجه‌ به‌ تاریخ تولدهایی که قبلاً ذکر نمودیم، فهمیده شد که ایشان در هنگام فوت پدرش عسکری، دو تا به شش سال عمر داشته‌ است، طبق همان اختلافی که قبلاً در مورد تاریخ میلاد ایشان ذکر نمودیم.

بنابر این لازم است که شیعه آن اشکال را حل و فصل نمایند، به همین خاطر روایات ذیل را وضع نموده‌اند:

از حکیمه (آن زنی که قبلاً روایت او را دربارۀ ولادت مهدی ذکر نمودیم) روایت شده که‌ گوید: پس از چهل روز خدمت ابومحمد رسیدم، ناگهان دیدم که‌ پسر بچه‌ای در جلو ایشان حرکت می‌کند و راه می‌رود، گفتم: ای سرورم! این پسر بچه دو سال دارد؟ لبخندی زد و گفت: فرزندان انبیاء و اوصیاء اگر امام باشند، بر خلاف دیگران پرورش می‌یابند و بزرگ می‌شوند، فرزندان ما اگر یک ماه از عمرشان بگذرد، مانند آن است که یک سال عمر کرده‌ باشد، فرزندان ما در شکم مادرانشان حرف می‌زنند و قرآن تلاوت می‌کنند و خدای خویش را عبادت می‌کنند، و به هنگام شیرخوارگی ملائکه از او اطاعت می‌کنند و هر صبح و شام به نزد وی می‌آیند. حکیمه‌ گوید: همواره در هر چهل روز او را می‌دیدم تا این‌که چند روز قبل از درگذشت ابومحمد او را یک مرد کامل دیدم، طوری که‌ او را نشناختم، به ابومحمد گفتم: این چه کسی است که به من دستور می‌دهد تا در جلو او بنشینم؟ گفت: فرزند نرگس است که‌ پس از درگذشتم او خلیفه‌ و جانشین من می‌باشد[۶۳۸] .

و در روایتی دیگر چنان آمده که‌ واضع آن، چگونگی پرورش مهدی را کندتر کرده است. از عسکری روایت شده که به حکیمه گفته: آیا ندانسته‌ای که ما گروه اوصیاء هر روز به اندازۀ یک هفتۀ غیر خودمان بزرگ می‌شویم و در هر هفته به اندازۀ یک سال غیر اوصیاء بزرگ می‌شویم[۶۳۹] .

راوی دیگری آمده و آنگونه که معلوم است بسیار عجله داشته و پرورش یک روز را به‌ مانند یک سال دانسته، روایت شده که عسکری گفته‌: ای عمه! آیا دانسته‌ای که ما گروه ائمه هر روز به اندازۀ یک سال غیر خودمان بزرگ می‌شویم[۶۴۰] .

اشکال به این صورت رفع شد.

به‌ همین‌سان است اختلاف دربارۀ مدت غیبت صغری که‌ در بین ۶۹ تا به‌ ۷۴ سال می‌باشد[۶۴۱] . این اختلاف در میان کسی است که از تاریخ تولدش حساب کرده با کسی که به هنگام فوت پدرش آن را حساب نموده است که سال۲۶۰ هجری می‌باشد. قبلاً اختلافاتی در این‌باره ذکر شد. لذا برای ابتدای غیبتش پنج تاریخ به دست آمد، شگفت این‌که ‌برخی ابتدای غیبت را ۲۶۶ و نیز[۶۴۲] ، ۲۷۶ هجری دانسته‌اند[۶۴۳] .

[۶۳۸] کمال‌الدین: (۳۹۴)، البحار: (۵۱/۱۴) (۵۳/۳۲۷). [۶۳۹] البحار: (۵۱/۲۷). [۶۴۰] غیبة الطوسی: (۱۴۴)، البحار: (۵۱/۲۰، ۲۷، ۲۹۳). [۶۴۱] منتخب الأثر: (۳۵۸)، البحار: (۵۱/۴۴، ۱۳۸، ۳۶۶). [۶۴۲] البحار: (۵۳/۶)، إثبات الهداة: (۳/۵۸۶). [۶۴۳] البحار: (۵۱/۴۴).