امامت در پرتو نصوص

فهرست کتاب

اصحاب نظریۀ اول و تأویل بیشترین آیات قرآن برای اثبات نزول آنها درباره‌‌ی ائمه و امامت

اصحاب نظریۀ اول و تأویل بیشترین آیات قرآن برای اثبات نزول آنها درباره‌‌ی ائمه و امامت

نظریۀ اول: این گروه بیشتر آیات قرآن را تأویل کرده‌اند، بگونه‌ای که آن آیات را خالی از بحث اهل بیت اعم از جایگاه و ولایتشان... نگذاشته‌اند و یا کاری در همین راستا را انجام داده‌اند بگونه‌ای که این آیات به اهل بیت تعلق گرفته‌ و یا در ذم دشمنان آنها اعم از صحابهشو مخالفان مذهب آل بیت به گمان آنها نازل شده‌اند و... بدین‌سان.

اصحاب این نظریه تلاش کرده‌‌اند که الفاظ آیات را بگونه‌ای تأویل کنند که آیات در چارچوب هدف و مقصود آنها باشد، همانا آسانترین راهی که آنها در این زمینه‌ دنبال کرده‌اند، وضع نمودن احادیثی بر زبان پیامبر جو ائمه است که‌ در تفسیر قرآن از ابتدای بسم‌‌الله سوره‌ فاتحه تا انتهای سوره فلق و ناس بیان داشته‌ باشند.

برای مثال از صادق /روایت کرده‌اند که درباره تفسیر «بسم‌الله الرحمن الرحیم» از او سؤال شد؟ در جواب گفته: باء: بهاء و رونق خداوند، سین: سناء خداوند، میم: ملک خداوند. سؤال کننده می‌گوید: گفتم تفسیر «الله» چست؟ گفت: الف: آلاء الله یعنی نعمت‌های خداوند بر مخلوقات و نعمت ولایت ما. لام: ملزم کردن مخلوقات به ولایت ما. گفتم: تفسیر هاء چیست؟ گفت: خوار و ذلیل است آن کس که مخالف محمد جو آل محمد می‌باشد. گفتم: الرحمن؟ گفت مهربانی خدا بر تمام مخلوقات. گفتم: الرحیم؟ گفت: مهربان به مؤمنین که شیعیان آل محمد جمی‌باشند[۷۸۸] . این دربارۀ ابتدای قرآن.

و روایت دیگری دربارۀ انتهای قرآن: باز از صادق /روایت کرده‌اند که جبرئیل خدمت پیامبر جآمد و به او خبر داد که فلانی تو را سحر کرده و سحر را در چاه فلانی انداخته است، معتمدترین و بزرگوارترین شخصی که‌ همتای خودت است، را به سوی آن چاه بفرست بفرست تا آن سحر را برای تو بیاورد. گفت: پیامبر علی را فرستاد که‌ آن سحر را از چاه بیرون آورد و به نزد رسول الله جآورد... تا آخر روایت[۷۸۹] .

واقعیت این است که‌ ما از ذکر مثال‌هایی دربارۀ این نظریه‌ خودداری می‌کنیم، زیرا در بیشتر تفسیرهای چاپ شدۀ شیعه به آسانی یافت می‌شوند، چرا که اغلب تفسیرها از این‌گونه روایات استفاده‌ کرده‌اند، بخصوص آن تفاسیری که بر این آیات تأکید می‌کنند و نمایانگر صاحبان این نظریه هستند، مانند: (تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة) که در دو مجلد چاپ شده و قریب به هفتصد صفحه قطعه‌ وزیری است، و غیر آن.

[۷۸۸] التوحید: (۲۳۰)، البرهان: (۱/۴۴)، البحار: (۸۵/۵۱)، (۹۲/۲۳۱)، معانی الأخبار: (۳)، تأویل الأیات الظاهرة: (۱/۲۴)، نور الثقلین: (۱/۱۲). [۷۸۹] طب الأئمة: (۱۱۸)، البحار: (۱۸/۶۹)، (۶۳/۲۳)، (۹۳/۱۲۵)، (۹۵/۱۲۵)، البرهان: (۴/۵۲۹)، تأویل الآیات الظاهرة: (۲/۸۶۲)، الصافی: (۵/۳۹۶)، تفسیر فرات: (۲/۶۲۰)، نورالثقلین: (۵/۷۱۸).