تیسیر العزیز الحمید شرح کتاب التوحید

فهرست کتاب

نوع دوم: شرک در توحید اسماء و صفات:

نوع دوم: شرک در توحید اسماء و صفات:

از نوع اول آسان‌تر است و به دو نوع تقسیم می‌شود:

یکی تشبیه کردن خالق به مخلوق مثل کسی که می‌گوید: دستی چون دست من، شنوایی مثل شنوایی من، چشمی مثل چشم من، استوایی همچون استواء و مستقر شدن من که این شرک اهل تشبیه (مشبهه) است

دوم: اشتقاق و ساختن نام‌های باطلی از نام‌های حقیقی خداوند. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَيُجۡزَوۡنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ١٨٠[الأعراف: ۱۸۰]. «و بهترین نام‌ها از آنِ الله است. پس او را با این نام‌ها بخوانید و کسانی را که در نام‌هایش کجروی می‌کنند، رها کنید. به زودی سزای کردارشان را خواهند دید

ابن‌عباس می‌گوید: «يلحدون في أسمائه : کسانی که شرک می کنند (مشرکین)» [۱۰۰]. و همچنین از او روایت شده که: «آن‌ها اسم لات را از إله گرفتند و عزّی را از عزیز گرفته بودند [۱۰۱]».

[۱۰۰] جایی ندیده‌ام که این از ابن‌عباس روایت شده باشد، ابن جریر(۹/۱۳۴) و ابن ابی‌حاتم در (۵/۱۶۲۳) از ابن‌عباس روایت کرده‌اند که او در تفسیر این آیه گفت: الحاد یعنی تکذیب، و در روایت صحیح از قتاده ثابت است که او الحاد را به شرک تفسیر کرده است. نگا: تفسیر عبدالرزاق صنعانی (۲/۲۴۴) و تفسیر ابن جریر (۹/۱۳۴) و تفسیر ابن ابی‌حاتم (۵/۱۶۲۳) والدرالمنثور (۳/۶۱۷). [۱۰۱] به روایت ابن ابی‌حاتم در تفسیرش (۵/۱۶۲۳) و روایت ابن جریر مثل آن (۹/۱۳۳).