تیسیر العزیز الحمید شرح کتاب التوحید

(۲۷): باب: احکام بدفالی گرفتن

خداوند متعال می‎فرماید: ﴿أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمۡ عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ﴾[الأعراف: ۱۳۱]. «به راستی بدشگونی آنان، نزد الله است؛ ولی بیشترشان نمی‌دانند‏».

از ابوهریره روایت است که پیامبرجفرمود: «(توهم‌ های عصر جاهلیت از قبیل) «عدوی»(تعدیه و تسری بیماری‎ها) فال‎گیری پرندگان، منحوس پنداشتن پرنده‌ی‌ بوم، ماه صفر را بد دانستن، هیچ یک حقیقت ندارد». [روایت بخاری و مسلم]. و مسلم اضافه کرده: خوبی و بدی را به ستاره‎ها نسبت دادن و غول و جنی که آنها تصور می‎کردند مردم را در صحرا سرگردان می‎کند، حقیقت ندارد.

بخاری و مسلم از انس روایت کرده‎اند که گفت: پیامبرجفرمود: «توهم سرایت بیماری‎ها و بدشگونی گرفتن حقیقت ندارد، البته نیک فالی مورد پسندم است». گفتند: «فال نیک چیست؟ سخن خوب».

ابوداود با سند صحیح از عقبه بن عامر روایت می‎کند که گفت: از فال گرفتن نزد پیامبرجیاد شد، فرمود: «بهترین آن نیک فالی است. و بدفالی گرفتن نمی‎تواند مسلمان را از کار و تصمیم او باز دارد، هرگاه از شما چیزی را دید که نمی‎پسندید بگوید: بار خدایا خوبی‎ها را کسی جز تو نمی‌تواند بیاورد و بدی‎ها را کسی جز تو دور نمی‎کند و قوت و همت نجات از مشکلات جز به کمک تو میسّر نیست.(لاحول ولا قوة إلا بالله العلی العظیم).

از ابن مسعود از پیامبر جروایت است که گفت: بدفالی گرفتن شرک است. و هیچ کسی از ما نیست که به اقتضای بشریت در دلش فکر و اندیشه‎ای نگذرد. اما خداوند آن را با توکل از میان می‎برد.روایت ابوداود و ترمذی و آن را صحیح دانسته است و آخر آن را قول ابن مسعود شمرده‌اند.

امام احمد از ابن عمر روایت می‎کند: «هر کسی بدفالی گرفتن او را از کارش باز دارد شرک ورزیده است». گفتند: کفاره این کار چیست؟ گفت: کفّاره‎اش این است که بگویی: بار خدایا هیچ خوبی نیست جز خوبی که از جانب تو می‎رسد و آسیبی جز از سوی تو به کسی نمی‎رسد، و هیچ معبود به حقّی جز تو نیست.(اللهم لا خیر إلا خیرك ولا طیر إلا طیرك ولا إله غیرك).

و همچنین در مسند احمد بن حنبل از فضل بن عباسسروایت است که گفت: «فال گرفتن همان چیزی است که شما را به انجام دادن یا انجام ندادن کاری وا می‎دارد.

مسائل:

۱- توجه بر فرموده‌ی الهی که می‌فرماید: ﴿أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمۡ عِندَ ٱللَّهِ﴾و همچنین (طائركم معكم).

۲- نفی وهم سرایت خود به خود بیماری.

۳- ممانعت از بدفالی گرفتن.

۴- نفی نحوست بوم (جغد).

۵- نفی نحوست ماه صفر.

۶- نیک فالی نفی نشده بلکه مستحب است.

۷- تفسیر و توضیح نیک فالی.

۸- اگر وسوسه‎ای ناشی از بدفالی گرفتن به دل بیاید ضرری ندارد بلکه خداوند آن را با توکل از بین می‎برد.

۹- برای از بین بردن وسوسه‎های شیطانی دعایی که بیان شد خوانده شود.

۱۰- به صراحت گفته شده که بدفالی گرفتن شرک است.

۱۱- تشریح بدفالی گرفتن مذموم.