تیسیر العزیز الحمید شرح کتاب التوحید

باب(۷): باب احکام افسون و تعویذ

در حدیث صحیح از أبی بشیر انصاری روایت است که او می‌گوید: در سفری همراه پیامبرجبودم، ایشان پیکی فرستاد که بر گردن هیچ شتری نباید گردن بندی از وتر(بندی از جنس حریر) باقی بماند و باید که از بین برود.

و از ابن مسعود سروایت است که می‌گوید: از پیامبر خدا جشنیدم که می‌گفت: «افسون، تعویذ و آنچه از تعویذ که برای محبت و دوستی انجام می‌شود همه شرک هستند».[امام احمد و ابوداوود].

عبدالله بن عکیم از پیامبرجروایت می‌کند که فرمود: «هر کسی چیزی بیاویزد به آن سپرده می‌شود».[احمد و ترمذی].

«رقی» یعنی ورد و افسون، گرچه این حکم عام است، اما آنچه از کلمات شرک‌آمیز خالی باشد استثناء شده است و پیامبر جبرای دفع نظر بد و گزند حشرات زهرآگین اجازه داده است.

«تَوَلَه» اعمالی از جادو و افسون است که آن را انجام می‌دهند و گمان می‌برند که زن را محبوب و عزیزِ شوهر می‌گرداند و شوهر را عزیز و محبوب زن می‌نماید.

امام احمد از رُوَیفِع روایت می‌نماید که گفت: پیامبر جخطاب به من فرمود: ای رویفع شاید عمر طولانی داشته باشی، بنابراین به مردم بگو که هرکس ریش خود را گره بزند، یا بند و غیره به گردنش بیاویزد، یا بر سرگین حیوان یا استخوانی استنجا کند، محمد از او بیزار است».

از سعید بن جبیر روایت است که گفت: «هرکس تعویذی را از انسانی بیرون کند، پاداش او به اندازه‌ی پاداش آزاد کردن یک برده است».[روایت وکیع].

همچنین وکیع از ابراهیم روایت می‌کند که گفت: «بزرگان سلف هر گونه تعویذ را ناپسند می‌دانستند، خواه تعویذ از آیات قرآن باشد خواه چیزی دیگر باشد».

مسائل بحث:

۱- ‌تفسیر رقیه و تمیمه.

۲- توضیح «توله».

۳- اینکه این سه مورد بدون استثناء شرک هستند.

۴- رقیه با آیات قرآن مجید برای دفع نظر بد و یا بهبودی از گزند حشرات زهرآگین از این مستثنی می‌باشد، یعنی جایز است.

۵- تعویذ اگر از قرآن باشد علما در مورد آن اختلاف کرده‌اند که آیا جایز است یا نه؟

۶- برای دفع نظر بد ـ آویزان کردن گردن بند بر گردن حیوانات نیز شرک است.

۷- به استعمال کنندگان بند و قلاده وعید سختی داده شده است.

۸- کسی که تعویذ کسی را از بین ببرد اجر و پاداش بزرگی دارد.

۹- سخن ابراهیم با این که سلف در مورد تعویذ قرآن اختلاف دارند، منافاتی ندارد، چون منظور او یاران و اصحاب ابن مسعود است.