تیسیر العزیز الحمید شرح کتاب التوحید

باب: (۵۶) باب: ما جاء فی اللّو (آنچه که درباره‏ی گفتن «لو» آمده است)

خدای متعال می‌فرماید: ﴿يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَا﴾[آل عمران: ۱۵۴]: «می‌گویند: اگر اختیاری داشتیم، اینجا کشته نمی‌شدیم».

در جای دیگر می‌فرماید: ﴿ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْ﴾[آل عمران: ۱۶۸]: «کسانی که نشستند (و در جهاد شرکت نکردند) و درباره‌ی برادرانشان گفتند: اگر از ما فرمان می‌بردند، کشته نمی‌شدند».

در صحیح مسلم از ابوهریرهسروایت شده که رسول اللهجفرمودند: «بر چیزی که به تو نفع و فایده می‌رساند، حریص باش و از خدا کمک بخواه و اظهار عجز و ناتوانی مکن. اگر مصیبتی برایت پیش آمد، نگو: اگر این کار را می‌کردم، چنین و چنان می‌شد، بلکه بگو: این مصیبت، تقدیر الله است و خدا هر چه بخواهد، می‌کند؛ چرا که گفتن «لو» دریچه‌ی عمل و وسوسه‌ی شیطان را باز می‌کند».

در این باب چند موضوع مورد بحث قرار می‌گیرند:

اول- تفسیر دو آیه‌ی وارده در سوره‌ی آل عمران.

دوم- نهی صریح از گفتن «لو» موقع پیش آمدن مصیبت و حوادث ناگوار.

سوم- بیان علت این مسأله و آن این است که گفتن «لو» دریچه‌ی عمل و وسوسه‌ی شیطان را باز می‌کند.

چهارم- راهنمایی به سوی کلام خوب.

پنجم- امر به حریص بودن بر چیزی که به انسان نفع و فایده می‌رساند همراه با کمک خواستن از الله.

ششم- نهی از ضد آن، که همان اظهار عجز و ناتوانی است.

* * *