جایگاه صحابه
نزد علماء و بزرگان حدیث، صحابه به کسی گفته می‌شود که رسول اکرم جرا با ایمان ملاقات کرده باشد و مومن بمیرد. کسی که مرتد شود و در همان حالت بمیرد صحابه بودنش باطل می‌گردد ولی اگر دوباره ایمان آورد و با همان حالت و وضعیت از جهان رفت بنا به قول صحیح‌تر صحابه به حساب می‌آید.
اگر کسی ظاهراً مؤمن و در درون کافر باشد منافق است و کشف منافق به عهده‌ی خدا و رسولش است. جمهور علماء می‌گویند برای صحابه بودن جهاد و انفاق فراوان و مدت زیاد شرط نمی‌باشد.
هر چند بعضی از عالمان گفته‌اند باید مدت زیادی با رسول جباشد و در چند جهاد شرکت نموده باشد، اما جمهور علماء اینها را شرط نمی‌دانند. اما هر یک از آنها که دارای چنین سابقه‌ای باشد سزاوار احترام و فضل بیشتری از سایرین است.
ابن حجر در [شرح نخبة الفكر صفحه‌ی ۳۷] می‌گوید: «شکی نیست کسی که مدت زیادی در رکاب رسول جبوده و جنگ کرده و ملازم ایشان بوده است، به نسبت صحابه‌ی دیگر که تنها او را دیده یا به او ایمان آورده یا اندکی باهم حرف زده‌اند، یا از دور وی را مشاهده کرده یا کودک بوده است، فضل و احترام بیشتری دارد. هر چند همه‌ی آنها به فضل و احترام صحابه بودن مشرف شده‌اند. اگر یکی از اصحاب حدیثی روایت کند ولی از رسول جنشنیده باشد در حکم مرسل است، با این وجود چنین افرادی در میان صحابه اندک می‌باشند».
خداوند در آیه‌ی ۱۰ سوره‌ی حدید به این اصل اشاره می‌کند:
﴿لَا يَسۡتَوِي مِنكُم مَّنۡ أَنفَقَ مِن قَبۡلِ ٱلۡفَتۡحِ وَقَٰتَلَۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡظَمُ دَرَجَةٗ مِّنَ ٱلَّذِينَ أَنفَقُواْ مِنۢ بَعۡدُ وَقَٰتَلُواْۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ ١٠﴾[الحدید: ١٠]. «کسانی از شما پیش از فتح بخشیده‌اند و جنگیده‌اند، برابر و یکسان نیستند، آنان درجه و مقامشان فراتر و برتر از درجه‌ی و مقام کسانی است که بعد از فتح بذل و بخشش نموده‌اند و جنگیده‌اند اما به هر حال خداوند به همه وعده پاداش نیکو می‌دهد و او آگاه از هر آن چیزی است که می‌کنید».