ب: گروه‌های مذهبی منفصل از روحانیت
دستۀ دوم، گروه‌های افراطی مانند فرقان و آرمان مستضعفین و حرکت‌های فکری فردی مانند آشوری نویسندۀ توحید است. ویژگی عمدۀ این گروه‌ها، فاصله گرفتن از منابع اصیل دینی در دین شناسی ورودی آوردن به تفسیرهای سمبولیک و اجتماعی از مقوله‌های دینی است.