جریان ها و سازمان های سیاسی-مذهبی ایران

فهرست کتاب

۷- سید محمد حسین حسینی طهرانی

۷- سید محمد حسین حسینی طهرانی

یکی از وعاظ محلی تهران که این زمان کمابیش به تربیت برخی از متدینین پرداخته و اندیشه‌هایی هم در زمینه حکومت در اسلام داشت، سید محمدحسین حسینی طهرانی(۱۳۴۵-۱۴۱۶ق) بود. وی سال‌ها (۱۳۶۴-۱۳۷۰ق) در قم به تحصیل فقه و اصول و تفسیر نزد علامه طباطبائی پرداخته و مدت‌ها هم در نجف (۱۳۷۰-۱۳۷۷ق) شاگردی علمای آن دیار به خصوص آیت الله خویی را کرده بود. وی به سال ۱۳۷۷ ق/ ۱۳۳۷ش به تهران آمد و در مسجد قائم در خیابان سعدی به کارهای دینی و تبلیغی پرداخت. آقای حسینی طهرانی علائق عرفانی داشته و این گرایش خود را در غالب ادامه راه مرحوم سیدعلی قاضی طباطبائی دنبال کرده و به ایران نیز منتقل نموده است. [۲۰۱۸] در شرح حال ایشان آمده است که آن زمان در طرح مسائلی چون حکومت اسلام، ولایت فقیه، نماز جمعه، ‌نیروی مقاومت ملی، ‌الگوهای اسلامی برای حجاب، ازدواج، تاریخ و تقویم، فعالیت‌هایی داشته است. [۲۰۱۹] فعالیت‌های علمی ایشان بیشتر به بعد از انقلاب مربوط می‌شد و آثاری مانند ولایت فقیه در حکومت اسلام که مجموعه‌ درس‌های ایشان است و نیز کتاب وظیفه فرد در حکومت اسلام و آثار دیگرشان نشان از آن دارد که از گذشته در این زمینه، تلاش‌های علمی خاصی داشته‌اند. ایشان در روزهای پس از پیروزی انقلاب و انتشار پیش‌نویس قانون اساسی، نام‌های به امام تحت عنوان نامه حضرت آیت الله سید محمدحسینی طهرانی به آیت الله العظمی امام خمینی درباره پیش‌نویس قانون اساسی منتشر شد که در آن اصرار شده بود که حکومت اسلامی می‌بایست بر محور ولایت فقیه باشد. [۲۰۲۰] مطالب آن بعدها مبسوط‌تر در کتاب چهار جلدی ولایت فقیه ایشان آمده است. مرحوم حسینی طهرانی از سال ۱۳۵۹ راهی مشهد شد و تا زمان رحلتش در سال ۱۴۱۶ق در آن شهر به کارهای علمی و دینی و اخلاقی مشغول بود.

اخیرا در یادنامه‌ای که برای ایشان به چاپ رسیده، از قول ایشان نقل شده است که در نجف مبحث ولایت فقیه را دنبال می‌کرده و زمانی هم که به تهران آمده این بحث را با برخی از علما درمیان گذاشته است. عالمی از تهران به او گفته است که این حرف‌ها را نزن این‌ها مال حکومت امام زمان است. [۲۰۲۱] وی در جمع عالمانی چون شهیدمطهری، شیخ جواد فومنی، شیخ محمدباقر آشتیانی، و سید صدرالدین جزائری حضور داشته و مباحث سیاسی به طور معمول در جلسات طرح می‌شده است. [۲۰۲۲] وی متن اعلامیه را که به دفاع از نهضت امام در سال ۱۳۴۱ از سوی «علماء و روحانیون طهران» صادر شده و ایشان هم آن را امضا کرده، آورده است. [۲۰۲۳] شرح خاطرات ایشان از روند پیروزی انقلاب در همین منبع آمده است. مرکز نماز و منبر ایشان مسجد قائم÷ در خیابان سعدی تهران بوده که از سال ۱۳۷۷ق/ ۱۳۳۷ش که از نجف برگشته، در آنجا مستقر شده است. در سال نخست پس از پیروزی انقلاب هم ایشان از طریق شهید مطهری و گه‌گاه ملاقات با امام تلاش می‌کرده است تا ایده‌های خود را در زمینه تشکیل حکومت اسلامی مطرح و ارائه کند. نماز جمعه در نگاه ایشان البته از اهمیت ویژه‌ای برخودار بوده و آن را واجب عینی می‌دانسته و برای تحقق آن تلاش می‌کرده است. [۲۰۲۴]

[۲۰۱۸] بنگرید به مطالبی درباره وی و وضعیت مبارزه با عرفان در نجف و دیگر دیدگاه‌های ایشان در این باره در: اسرار ملکوت، (سیدمحمدحسن حسینی طهرانی، ‌تهران، شهریار، ۱۴۲۵) ج ۱، ‌۸۵ـ ۱۲۶. در این اواخر، پیروان وی تلاش کرده‌اند تا روش یا طریقت ویژه‌ای از ایشان در عرفان ارائه دهند. [۲۰۱۹] بنگرید به شرح حال کوتاه وی در سایت: www. maarefislam. net [۲۰۲۰] درباره فعالیت‌های ایشان در زمینه قانون اساسی، بنگرید: آیت نور، ج ۱، ص ۳۳۵-۳۴۷. [۲۰۲۱] آیت نور، ‌ج ۱، ص ۲۷۱. [۲۰۲۲] آیت نور، ‌ج ۱، ص ۲۷۵. [۲۰۲۳] همان، ص ۲۸۲. [۲۰۲۴] همان، ص ۳۲۹-۳۳۰.