حدیث شماره 175
(25) حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مَعْمَرٍ الأَنْصَارِيُّ أَبُو طُوَالَةَ: أَنَّهُ سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «فَضْلُ عَائِشَةَ عَلَى النِّسَاءِ كَفَضْلِ الثَّرِيدِ عَلَى سَائِرِ الطَّعَامِ».
175 ـ (25) ... عبدالله بن عبدالرحمن بن معمر انصاری که به ابوطُواله معروف است، گوید: از انس بن مالکسشنیدم که میگفت: رسول خدا جفرمودند: برتری عایشهلبر سایر زنان، همانند برتری ترید[نان خردکرده در آبگوشت] بر دیگر خوراکیها است.
رسول خدا جیک سال پس از ازدواج با سودة بنت زمعةل، و دو سال و پنج ماه پیش از هجرت، با عایشهل، دختر ابوبکر صدّیقسازدواج کردند. هنگام ازدواج با پیامبر اکرم جعایشهلدختری شش ساله بود؛ و آن حضرت جهفت ماه پس از هجرت، در ماه شوّال که وی نه ساله شد با او زفاف کردند. عایشهلهنگام زفاف پیامبراکرم جباکره بود و آن حضرت جهمسر باکرهای جز او نداشتند.
عایشهلاز همه کس نزد آن حضرت جمحبوبتر بود؛ از همهی زنان فقیهتر بود؛ از همهی زنان به طور مطلق داناتر بود؛ برتری او از دیگر زنان همانند برتری ثرید از دیگر غذاها بود.
عایشهلهفدهم ماه رمضان، سال 57 یا 58 ه . ق از دنیا رفت و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
به هر حال، تاریخ زندگانی عایشهل، آیینهی تمام نمایی از کیفیّت زندگی و سرنوشت ما انسانها است و دقیقترین و حساسترین قسمت از تاریخ اسلام را دربردارد. عموم نویسندگان و دانشمندانی که به بحث پیرامون وقایع و رویدادهای صدر اسلام، به ویژه زندگانی رسول خدا جپرداختهاند؛ اعم از مستشرقین و مسلمانان، نتوانستهاند از انگیزههای فکری عایشهی صدّیقهلبه دور بمانند؛ هر چند زنان دیگری نیز در تاریخ درخشان پیامبر اکرم جبودهاند، ولی عایشهلدر زمان حیات پیامبر اسلام و بعد از ایشان، عضوی فعّال و نیرومند بوده و نقش خود را در تمرکز بخشیدن به آخرین برنامهی تربیتی جهان بشریّت ایفاء نمود و به هنگام تبلیغ دین و در رایزنی، در جنگ و گرفتاریها و شداید و مشکلات و ناهنجاریها و ناملایمات، و در مباحثات علمی، همه و همه جا دوشادوش مسئول وحی، یعنی حضرت محمد جگام برمی داشت و در تمام دوران رسالتِ اسلامی، وجودی مؤثر داشت و یار جانباز پیامبرجبود.
امام احمد بن حنبل، بخاری، مسلم، ترمذی و نسایی، با اسناد روایت کردهاند که پیامبر اکرم جفرمودند: «کمُل من الرجال کثیرٌ ولم یکمل من النساء الا ثلاث: مریم بنت عمران، آسیة امرأة فرعون وخدیجة بنت خویلد؛ وفضل عایشة علی النساء کفضل الثرید علی سائر الطعام»؛ «از مردان تعداد زیادی به کمال رسیدند و از زنان کامل نشدند مگر سه زن: مریم دختر عمران، آسیه زن فرعون و خدیجه دختر خویلد؛ ولی فضیلت عایشهلبر سایر زنان، مثل برتری ثرید بر سایر غذاها است.»
ابن کثیر در «السیرةالنبویة» مینویسد:
«علمای اهل سنت، دربارهی فضیلت عایشهلزیاد گفتهاند و زیاد نوشتهاند و برای سایر زنان پیامبر جهم فضیلت قائل هستند؛ ولی عایشهلرا بدین جهت فضیلت و برتری میدهند، چون دختر ابوبکر صدیقسو عالمتر و داناتر و فقیهتر و دانشمندتر از سایر زنان بوده است و در میان زنانِ امّت، کسی در حفظ و فصاحت و بلاغت و عقل و علم و تدبیر و دانش و فرزانگی، برابر با عایشهلنبود، و پیامبر جهم مانند او هیچ زنی را دوست نداشت؛ و برائت و پاکی او از طرف خدا در هیجده آیه از سورهی نور نازل شده است، و بعد از رحلت پیامبر جعلم زیاد و احادیث مبارک به مردم آموخته است به طوری که بسیاری از مردم این حدیث را ذکر میکنند که آن حضرت جدر شأن عایشهلفرموده است: «خذوا شطر دینکم عن الحمیراء: نصف دین خود را از حمیرا(عایشهلیاد بگیرید.»
عبدالبرّ در کتاب «الاستیعاب» مینویسد: عایشهلگفته است: من نسبت به زنان دیگر پیامبر جدر ده مورد برتری دارم:
1- اینکه جبرئیل صورت مرا در پارچهی ابریشمی برای پیامبر جآورده است.
2- پیامبر جغیر از من دختر باکره نگرفته است.
3- هیچ زنی را نگرفته که پدر و مادرش در هر دو هجرت، با پیامبر جهجرت کرده باشند.
4- خداوند تبرئه و پاکدامنی مرا به وسیلهی قرآن از آسمان نازل نمود.
5- وحی بر پیامبر جنازل میشد در حالی که با من در زیر یک لحاف بود.
6- من و پیامبر جبا هم در یک ظرف غسل میکردیم.
7- وقتی که پیامبر جنماز میخواند، من جلوی نمازش قرار میگرفتم و رفت و آمد میکردم و او اعتراض نمیکرد و مرا نمیراند.
8- در حالی که سر مبارک پیامبر جبین سینه و شکم من بود رحلت فرمود.
9- پیامبر جدر نوبت من و در خانهی من فوت کرد.
10- پیامبر جدر خانهی من دفن شد.
ناگفته نماند که دو حدیث بالا، دلیلی بر فضیلت و برتری عایشهلبر دیگر زنان، از تمام جهات نیست.