ترجمه و شرح الشمائل المحمدیة (شمایل محمد صلی الله علیه و سلم)- جلد اول

حدیث شماره 40

(4) حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بنُ عُمَرَ بنِ الوَليِدِ الكِندِيُّ الكُوفيُّ، أَنبَأَنَا يَحيَى ابنُ آدَمَ، عَن شَرِيكٍ، عَن عُبَيدِاللهِ بنِ عُمَرَ، عَن نَافِعٍ، عَن عَبدِاللهِ بنِ عُمَرَ قَالَ: «إِنَّمَا كَانَ شَيبُ رَسُولِ اللَّهِ جنَحوًا مِن عِشرِينَ شَعرَةً بَيضَاءَ».

40 ـ (4) ... عبدالله بن عمربگوید: شمار موهای سفید سر و ریش رسول خداجدر حدود بیست تار موی بود.

«نحواً»: حدود، در حدود، تقریباً، نزدیک، کم و بیش.

«عشرین»: بیست. «شعرة بیضاء»: تار موی سپید.

روایات و احادیث در شمار موهای سفید سر و ریش رسول خدا جمختلف و گوناگون است:

• از انس بن مالکسپرسیده شد: آیا رسول خدا جخضاب می‌بستند؟ گفت: شمار موهای سپیدشان کمتر از آن بود که نیازی به خضاب داشته باشد؛ موهای سپید ریش آن حضرت جبه بیست نمی‌رسید.

• و در روایتی دیگر آمده است: به انسسگفته شد: آیا موهای رسول خدا جسپید شده بود؟ گفت: خداوند او را با موهای سپید معیوب نکرده بود. در تمام سر و ریش ایشان، غیر از هفده یا هیجده موی سپید وجود نداشت.

• و در روایتی آمده است که انس بن مالکسگفته است: در همه‌ی موهای سر و ریش رسول خدا جفقط چهارده تار موی سپید برشمردم.

• و در روایتی، موهای سپید از سر و ریش پیامبر جنفی شده است. اشعث بن سُلیم می‌گوید: شنیدم پیرمردی از بنی کنانه می‌گفت: رسول خدا جرا در بازار ذوالمجاز دیدم که موهای پیچیده داشت و تمام موهای سر و ریش ایشان کاملاً سیاه بود.

• و در روایتی آمده است: هیثم بن دهر اسلمیسگوید: موهای سپید پیامبر جرا دیدم که در چانه و جلو سر قرار داشت و دقّت کردم و شمردم سی تار موی بود. و...

به هر حال، در میان این روایات و احادیث هیچگونه تناقضی نیست؛ چرا که اختلاف روایات، مبتنی بر اختلاف زمان‌های گوناگون است؛ یعنی: یکی از راویان، پیامبر جرا در 55 سالگی دیده و دیگری در 57 سالگی و دیگری در 60 سالگی و آن دیگری در 62 سالگی و ... مشاهده کرده است؛ و پر واضح است که اختلاف زمان‌ها و گذشت سالها، بر سر و ریش پیامبر جتأثیراتی را در سپید شدن موهای سر و ریش ایشان گذاشته است، و هر یک از راویان، بر مبنای مشاهده‌اش، تعداد موهای سپید سر و ریش آن حضرت جرا روایت نموده است.

و از مجموع روایات دانسته می‌شود که خداوند متعال، ایشان را با موی سپید معیوب نکرده بود و چندان موی سپید نداشت که نیاز به خضاب بستن و تغییر دادن آن با رنگ حنا و وسمه داشته باشد؛ بلکه شمار موهای سپیدشان کمتر از آن بود که نیازی به خضاب و رنگ داشته باشد؛ و در مجموع، شمار موهای سپید سر و ریش آن حضرت جبه بیست تار موی نمی‌رسید که هرگاه روغن بر سر خویش می‌مالیدند، آن موهای سپید دیده نمی‌شد و هرگاه روغن نمی‌زدند، آشکار می‌شد.