ترجمه و شرح الشمائل المحمدیة (شمایل محمد صلی الله علیه و سلم)- جلد اول

حدیث شماره 176

(26) حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُالْعَزِيزِ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِي صَالِحٍ، عَنِ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س، أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ جتَوَضَّأَ مِنْ ثَوْرِ أَقِطٍ، ثُمَّ رَآهُ أَكَلَ مِنْ كَتِفِ شَاةٍ، ثُمَّ صَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ.

176 ـ (26)... ابوهریرهسگوید: رسول خدا جرا دیدم که پس از تناول پاره‌ای کشک، وضو گرفتند؛ پس از مدتی دوباره ایشان را دیدم که از گوشتِ شانه‌ی گوسفند خوردند، و بدون اینکه تجدید وضو نمایند، نماز گزاردند.

«ثَور»: قطعه‌ای. پاره‌‌ای.

«اقطٍ»: کشک. دردی ماست یا دوغ که پس از جوشانیدن با آتش، خشک کنند. در زبانی فارسی بدان: قروت، پینو، پینوک، رخبین، ریخبین، کتخ و کتغ هم گفته‌ شده است.

«توضأ من ثور اقط»: یعنی پیامبر جپس از خوردن پاره‌ای کشک وضو گرفتند.

و مقصود از «توضّأ»، دو چیز می‌تواند باشد:

1- وضوی لغوی؛ یعنی شستن دست‌ها.

2- وضوی اصطلاحی؛ که در این صورت معنی چنین می‌شود که: پیامبر جدر اوائل، از خوردن خوراکی‌هایی که با آتش درست می‌شدند [ممّا مسّته النار]وضو می‌گرفتند.

«کتف شاة»: گوشت شانه‌ی گوسفند.

«ثم صلّی و لم یتوضّأ»: پیامبر جپس از خوردن گوشت شانه‌ی گوسفند، نمازگزاردند بدون اینکه وضویی بگیرند.

مقصود این است که پیامبر جبعدها، از خوردن خوراکی‌هایی که با آتش درست می‌شدند، مثل گوشت گوسفند، وضو نمی‌گرفتند. و در این حدیث، ابوهریرهسبیان کرده است که حکم سابق که وضو گرفتن یا شستن دست‌ها پس از خوردن کشک و دیگر خوراکی‌هایی که با آتش تهیه می‌شدند، با عمل پیامبر جدر مورد بعد، نسخ شده است.

و منظور امام ترمذی از آوردن این حدیث، بیان این موضوع است که کشک و گوشت شانه‌ی گوسفند نیز از جمله‌ی خورش‌ها و خوراکی‌های پیامبر جبوده است.