۱۳۲- باب كيفية السلام
باب چگونگی اسلام
يستحب ان يقول الـمبتدی‌ء بالسلام: «السلام عليکم ورحمة الله و برکاته»، بضمير الجمع، و إن کان الـمسلَّم عليه واحداً، ويقول الـمجيب: «وعليکم السلام ورحمة الله وبرکاته». فيأتي بواو العطف في قوله: وعليکم.
مستحب است که آغاز کننده‌ی سلام بگوید: «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته (سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد)»، و ضمیر جمع «کُم» بیاورید هرچند طرفی که بر او سلام می‌شود یک نفر باشد و جواب دهنده بگوید: «و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته ( و سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد)» و در جوابش، واو عطف بیاورد: «و علیکم».
۸۵۱- «عن عِمران بن حصين بقال: جاءَ رجُل إلى النبي صفقال: السَّلامُ عَلَيكُم، فَرَدَّ عَلَيْهِ ثم جَلَسَ، فقال النبي ص: «عَشْرٌ» ثم جَاءَ آخَرُ فَقَالَ: السَّلامُ عَلَيكُم وَرَحْمَةُ الله، فَرَدَّ عليهِ فَجَلَسَ، فقال: «عِشْرون»، ثم جَاءَ آخَرُ فَقَالَ: السَّلامُ عَلَيكُم وَرَحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُه، فَرَدَّ عليهِ فَجَلَسَ، فقال: «ثَلاَثُونَ»» رواه أبو داود والترمذي وقال: حديث حسن.
۸۵۱. «از عمران بن حصین بروایت شده است که گفت: مردی نزد پیامبر صآمد و گفت: السلام علیکم، پیامبر صجواب سلام او را داد و مرد نشست، پیامبر صفرمودند: «ده (ده حسنه پاداش برد)» سپس دیگری آمد و گفت: السلام علیکم و رحمه الله، پیامبر صجواب سلام او را نیز داد و مرد نشست، پیامبر صفرمودند: «بیست (بیست حسنه پاداش برد)» و سپس یکی دیگر آمد و گفت: السلام علیکم و رحمه الله و برکاته، ایشان، جواب سلام او راهم داد و سپس مرد نشست و پیامبر صفرمودند: «سی (سی حسنه پاداش برد)» (زیرا السلام علیکم، یک حسنه، رحمه الله یک حسنه، و برکاته، یک حسنه است و هر حسنه، ده برابر پاداش دارد)» [۷].
۸۵۲- «وعن عائشة لقالتْ: قال لي رسولُ الله ص: «هذا جِبرِيلُ يَقرَأُ عَلَيْكِ السَّلَامَ» قالَتْ: قُلتُ: «وَعَلَيْه السَّلامُ ورحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُهُ»» متفقُ عليه.
وهكذا وقع في بعض رواياتِ الصحيحين: ((وَبَرَكَاتُهُ)) وفي بعضها بحذفها، وزيادة الثقة مقبولة.
۸۵۲. «از حضرت عایشه لروایت شده است که گفت: پیامبر صبه من فرمودند: «این جبرئیل است و به تو سلام می‌کند»، گفتم: و علیه السلام و رحمه الله و برکاته (سلام و رحمت و برکات خداوند بر او باد)» [۸].
و در بعضی از روایات صحیحین، آمده است: «و برکاته» و در بعضی از آنها به حذف آن آمده، و اضافه کردن (کلمه‌ای در حدیث) از جانب راوی مورد اعتماد، پذیرفتنی است.
۸۵۳- «وعن أنسٍ سأن النبي صكان إذا تكلم بِكَلمة أعَادهَا ثَلاثاً حتَّى تُفَهَم عنه، وإذا أتى على قوْم فَسَلَّمَ عَلَيهم سَلَّم عَلَيهم ثَلاثاَ، رواه البخاري. وهذا محمُولٌ عَلَى ما إذا كان الجَمْعُ كثيراَ».
۸۵۳. «از انس سروایت شده است که پیامبر صهرگاه سخنی می‌فرمود، (اگر مقام و حال ایجاب می‌کرد) سه بار آن را تکرار می‌فرمود تا از او فهمیده شود و هرگاه بر عده‌ای وارد می‌شد و بر آنان سلام می‌کرد، سه بار سلام می‌فرمود» [۹].
و این (سه بار تکرار کردن حرف یا سلام)، محمول و مربوط به زمانی است که مردم زیاد باشند.
۸۵۴- «وعن الْـمقْدَاد سفي حَدِيثه الطويل قال: كُنَّا نَرْفَعُ للنبي صنَصِيبهُ مِنَ الَّلبَن فَيَجِيئُ مِنَ اللَّيلِ فَيُسَلِّمُ تسليما ً لايوقظُ نَائِماً وَيُسمِعُ اليَقَظان فَجَاء النبي صفَسَلمَّ كما كان يُسَلمُ» رواه مسلم.
۸۵۴. «از مقداد سدر حدیث طولانی او روایت شده است که گفت: ما سهم شیر پیامبر صرا برایشان برمی‌داشتیم و ایشان در شب می‌آمد و سلامی می‌کرد که خوابیده را بیدار نمی‌کرد و به بیداران می‌شنواید، سپس پیامبر صآمد و مانند سابق سلام کرد و...».
۸۵۵- «عن أسماء بنتِ يزيد لأن رسول الله صمَرَّ في المَسْجِد يوْماً وَعصْبةٌ مِنَ النِّساء قُعوُدٌ فألوْي بِيده بالتسليم» رواه الترمذي وقال: حديث حسن.
وهذا محمول على أنه صجَمَعَ بَين اللَّفظ والإشارة، ويُؤيِّدُهُ أن في رِواية أبي داود: «فَسَلَّم عَليْنا».
۸۵۵. «از اسماء دختر یزید سروایت شده است که پیامبر صروزی از میان مسجد گذشت در حالی که عده‌ای از زنان نشسته بودند و ایشان با بلند کردن دست (به زنان) سلام کرد» [۱۰].
و این حمل بر آن شده است که پیامبر صلفظ و اشاره را با هم جمع کرده است و روایت ابوداود: «پس بر ما سلام کرد»، این امر را تأیید می‌کند [۱۱].
۸۵۶- «وعن أبي جُرَيِّ الـهجيْمِيِّ سقال: أتيت رسول الله صفقلُت: عَلْيك السَّلامُ يا رَسول الله. فقال: لاتَقُلْ عَلَيْكَ السَّلامُ، فإن عَلَيْكَ السّلامُ تَحيَّةُ الـموتى» رواه أبو داود، والترمذي وقال: حديث حسن صحيح. وقد سبق بِطولِه.
۸۵۶. «از ابوجری هجیمی سروایت شده است که گفت: نزد پیامبر صآمدم و گفتم: علیک السلام! ای رسول خدا! پیامبر صفرمودند: «مگو علیک السلام، (زیرا که) علیک السلام سلام مردگان است، (بلکه بگو: السلام علیک!)»» [۱۲].
[۷] ابوداود [(۵۱۵۹)] و ترمذی [(۲۶۹۰)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است. [۸] متفق علیه است؛ [خ (۳۷۶۸)، م (۲۴۴۷)]. [۹] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۰۵۵)]. [۱۰] ترمذی [(۲۶۹۸)] روایت کرده است و گفته است: حدیثی حسن است. [۱۱] [(۵۲۰۴)]. [۱۲] ابوداود [(۴۰۸۴)] و ترمذی [(۲۷۲۲)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیث حسن صحیح است. و روایت کامل این حدیث [به شماره‌ی: ۷۹۶]، گذشت.