ریاض الصالحین در سخنان پیامبر امین - جلد دوم

۱۸۰- باب فضل قراءة القرآن
باب فضیلت قرائت قرآن

۹۹۱- «عن أَبي أُمامَةَ سقال: سمِعتُ رسولَ اللَّهِ صيقولُ: «اقْرَؤُا القُرْآنَ فإِنَّهُ يَأْتي يَوْم القيامةِ شَفِيعاً لأصْحابِهِ»» رواه مسلم.

۹۹۱. «از ابوامامه سروایت شده است که گفت: از پیامبر صشنیدم که می‌فرمود: «قرآن بخوانید؛ زیرا قرآن، در روز قیامت برای یاران خدا شفاعت می‌کند»» [۱۵۷].

۹۹۲- «وعَن النَّوَّاسِ بنِ سَمعانَ سقال: سمِعتُ رسول اللَّهِ صيقولُ: «يُؤْتى يوْمَ القِيامةِ بالْقُرْآنِ وَأَهْلِهِ الذِين كانُوا يعْمَلُونَ بِهِ في الدُّنيَا تَقدُمهُ سورة البقَرَةِ وَآل عِمرَانَ، تحَاجَّانِ عَنْ صاحِبِهِمَا»» رواه مسلم.

۹۹۲. «از نواس بن سمعان سروایت شده است که گفت: از پیامبر صشنیدم که می‌فرمود: «روز قیامت، قرآن و اهلش، آنان که در دنیا به قرآن عمل می‌کردند، آورده می‌شوند و سوره‌های بقره و آل عمران در پیشاپیش او (قرآن) هستند و از قاری و عمل‌کننده به خود، دفاع و حمایت می‌کنند»» [۱۵۸].

۹۹۳- «وعن عثمانَ بن عفانَ سقال: قالَ رسولُ اللَّهِ ص: «خَيركُم مَنْ تَعَلَّمَ القُرْآنَ وَعلَّمهُ»» رواه البخاري.

۹۹۳. «از حضرت عثمان بن عفان سروایت شده است که: پیامبر صفرمودند: «بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را به دیگران تعلیم دهد»» [۱۵۹].

۹۹۴- «وعن عائشة لقالتْ: قال رسولُ اللَّهِ ص: «الَّذِي يَقرَأُ القُرْآنَ وَهُو ماهِرٌ بِهِ معَ السَّفَرةِ الكرَامِ البررَةِ، والذي يقرَأُ القُرْآنَ ويتَتَعْتَعُ فِيهِ وَهُو عليهِ شَاقٌّ له أجْران»» متفقٌ عليه.

۹۹۴. «از حضرت عایشه بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «کسی که قرآن را ماهرانه و بدون داشتن اشتباه و وقفه بخواند، با فرشتگان بزرگوار و نیکوکار وحی است و محشور می‌شود و کسی که قرآن را به سختی و همراه وقفه بخواند و آن خواندن بر او گران باشد، دو اجر دارد»» [۱۶۰].

۹۹۵- «وعن أَبي موسى الأشْعريِّ سقال: قال رسولُ اللَّهِ ص: «مثَلُ الـمؤمنِ الَّذِي يقْرَأُ القرآنَ مثلُ الأُتْرُجَّةِ: ريحهَا طَيِّبٌ وطَعمُهَا حلْوٌ، ومثَلُ الـمؤمنِ الَّذي لا يَقْرَأُ القُرْآنَ كَمثَلِ التَّمرةِ: لا رِيح لهَا وطعْمُهَا حلْوٌ، ومثَلُ المُنَافِق الذي يَقْرَأُ القرْآنَ كَمثَلِ الرِّيحانَةِ: رِيحها طَيّبٌ وطَعْمُهَا مرُّ، ومَثَلُ المُنَافِقِ الذي لا يَقْرَأُ القرآنَ كَمَثلِ الحَنْظَلَةِ: لَيْسَ لَـها رِيحٌ وَطَعمُهَا مُرٌّ»» متفقٌ عليه.

۹۹۵. «از ابوموسی اشعری سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «مثال مؤمنی که قرآن می‌خواند، مانند ترنج است که هم بو و هم مزه‌ی خوب دارد و مثال مؤمنی که قرآن نمی‌خواند، مانند خرماست که بو ندارد ولی مزه‌اش شیرین است و مثال منافقی که قرآن می‌خواند، مانند ریحان است که بوی آن خوش ولی مزه‌اش تلخ است و مثال منافقی که قرآن نمی‌خواند، چون حنظل است که بو ندارد و مزه‌ی آن نیز تلخ است»» [۱۶۱].

۹۹۶- «وعن عمرَ بن الخطابِ سأَنَّ النَّبِيَّ صقال: «إِنَّ اللَّه يرفَعُ بِهذَا الكتاب أَقواماً ويضَعُ بِهِ آخَرين»» رواه مسلم.

۹۹۶. «از حضرت عمر بن خطاب سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «خداوند با این قرآن، کسانی را بلند و کسانی دیگر را پست می‌کند»» [۱۶۲].

۹۹۷- «وعنِ ابن عمر بعن النَّبِيِّ صقال: «لا حَسَدَ إلاُّ في اثنَتَيْن: رجُلٌ آتَاهُ اللَّه القُرآنَ، فهوَ يقومُ بِهِ آناءَ اللَّيلِ وآنَاءَ النَّهَارِ، وَرجُلٌ آتَاهُ اللَّه مالا، فهُو يُنْفِقهُ آنَاءَ اللَّيْلِ وَآنَاءَ النهارِ»» متفقٌ عليه.

«والآناءُ»: السَّاعاتُ.

۹۹۷. «از ابن عمر بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «جز به دو خلق و خو، حسد (غبطه) برده نمی‌شود: (۱) مردی که خداوند، قرآن را به او یاد داده است و او در ساعات شب و روز به آن قیام می‌کند، آن را می‌بخشد (حقش را از قرائت و عمل و تعلیم، به جای می‌آورد)؛ (۲) مردی که خداوند مالی به او داده است و او در ساعات شب و روز، آن را می‌بخشد»» [۱۶۳].

۹۹۸- «وعنِ البَراء بنِ عَازِبٍ بقال: كَانَ رَجلٌ يَقْرَأُ سورةَ الكَهْفِ، وَعِنْدَه فَرسٌ مَربوطٌ بِشَطَنَيْنِ فَتَغَشَّته سَحَابَةٌ فَجَعَلَت تَدنو، وجعلَ فَرسُه ينْفِر مِنها. فَلَمَّا أَصبح أَتَى النَّبِيَّ ص. فَذَكَرَ له ذلكَ فقال: «تِلكَ السَّكِينَةُ تَنَزَّلتْ للقُرآنِ»» متفقٌ عليه.

«الشَّطَنُ» بفتحِ الشينِ الـمعجمةِ والطاء الـمهملة: الْحَبْلُ.

۹۹۸. «از براء بن عازب بروایت شده است که گفت: مردی سوره‌ی کهف را می‌خواند و اسب او در کنارش با دو طناب بسته شده بود که یک قطعه ابر او را پوشانید و هم‌چنان به او نزدیک می‌شد و اسب کم‌کم داشت از آن رم می‌کرد، وقتی صبح شد، نزد پیامبر صآمد و موضوع را عرض کرد، پیامبر صفرمودند: «آن آرامش و اطمینان (یا ملایکه‌ای) است که به واسطه‌ی (تلاوت و حرمت برکت) قرآن نازل شده است»» [۱۶۴].

۹۹۹- «وعن ابن مسعودٍ سقالَ: قال رسولُ اللَّهِ ص: منْ قرأَ حرْفاً مِنْ كتاب اللَّهِ فلَهُ حسنَةٌ، والحسنَةُ بِعشرِ أَمثَالِهَا لا أَقول: الم حَرفٌ، وَلكِن: أَلِفٌ حرْفٌ، ولامٌ حرْفٌ، ومِيَمٌ حرْفٌ» رواه الترمذي وقال: حديث حسن صحيح.

۹۹۹. «از ابن مسعود سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هرکس حرفی از کتاب خدا را بخواند، برای او یک نیکی است و نیکی ده برابر پاداش دارد؛ نمی‌گویم: «الم» یک حرف است، بلکه «ا» یک حرف، «ل» یک حرف و «م» یک حرف است»» [۱۶۵].

۱۰۰۰- «وعنِ ابنِ عباسٍ بقال: قال رسولُ اللَّهِ ص: «إنَّ الَّذي لَيس في جَوْفِهِ شَيْءٌ مِنَ القُرآنِ كالبيتِ الخَرِبِ»» رواه الترمذي وقال: حديث حسن صحيح.

۱۰۰۰. «از ابن عباس بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «کسی که در دلش (حافظه‌اش) مقداری از قرآن نباشد، مانند خانه‌ی ویران است»» [۱۶۶].

۱۰۰۱- «وعن عبدِ اللَّهِ بنِ عَمْرو بن العاصِ بعنِ النبيِّ صقال: «يُقَالُ لِصاحبِ الْقُرَآنِ: اقْرأْ وَارْتَقِ وَرَتِّلْ كَما كُنْتَ تُرَتِّلُ في الدُّنْيَا، فَإنَّ منْزِلَتَكَ عِنْد آخِرِ آيةٍ تَقْرَؤُهَا»» رواه أبو داود، والترْمذي وقال: حديث حسن صحيح.

۱۰۰۱. «از عبدالله بن عمرو بن عاص بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «(در هنگام ورود به بهشت) به قاری و ملازم قرآن (در علم و عمل) گفته می‌شود: قرآن بخوان و (از پله‌های بهشت) بالا برو و با تأنی و تجوید بخوان، چنان‌که در دنیا با ترتیل می‌خواندی، زیرا منزلت تو در (حد) آخرین آیه‌ای است که می‌خوانی»» [۱۶۷].

[۱۵۷] مسلم روایت کرده است؛ [ (۸۰۴)]. [۱۵۸] مسلم روایت کرده است؛ [ (۸۰۵)]. [۱۵۹] بخاری روایت کرده است؛ [ (۵۰۲۷)]. [۱۶۰] متفق علیه است؛ [خ (۴۹۳۷)، م (۷۹۸)]. [۱۶۱] متفق علیه است؛ [خ (۵۰۵۹)، م (۷۹۷)]. [۱۶۲] مسلم روایت کرده است؛ [(۸۱۷)]. [۱۶۳] متفق علیه است؛ [خ (۷۳)، م (۸۱۵)]. [این حدیث قبلاً هم به شماره‌ی ۵۷۲، گذشت]. [۱۶۴] متفق علیه است؛ [خ (۵۰۱۱)، م (۷۹۵)]. [۱۶۵] ترمذی [(۲۹۱۲)] روایت کرده و گفته است: حدیث حسن صحیح است. [۱۶۶] ترمذی [(۲۹۱۴)] روایت کرده و گفته است: حدیث حسن صحیح است. [۱۶۷] در توضیح این حدیث گفته‌اند: تعداد درجات بهشت به میزان تعداد آیه‌های قرآن است. بنابراین انسان قرائت هر تعداد آیه‌ای را در دنیا معمول داشته باشد، به همان میزان بر درجات بهشت بالا خواهد رفت. بدین ترتیب عالی‌ترین درجه‌ی بهشت از آن کسی خواهد بود که قرائت کلیه قرآن را در پیش گرفته باشد. والله اعلم ـ ویراستاران.