۱۸۶- باب فضل الأذان
باب فضیلت اذان
۱۰۳۳- «عَنْ أَبي هُريْرةَ سأَنَّ رسُولَ اللَّهِ صقَال: «لَوْ يعْلمُ النَّاسُ ما في النِّداءِ والصَّفِّ الأَولِ، ثُمَّ لَمْ يَجِدُوا إِلاَّ أَنْ يسْتَهِموا علَيهِ لاسْتهموا علَيْهِ، ولوْ يعْلَمُونَ ما في التَّهْجِير لاسْتبَقوا إَليْهِ، ولَوْ يعْلَمُون ما في العَتَمَةِ والصُّبْحِ لأتوهمُا ولَوْ حبواً»» متفقٌ عليه.
«الاسْتهامُ»: الاقْتراعُ، «والتَّهْجِيرُ»: التَّبْكيرُ إِلى الصَّلاةِ.
۱۰۳۳. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «اگر مردم ارزش (خیر و برکت و ثواب) اذان و ایستادن در صف اول نماز جماعت را می‌دانستند و (برای دستیابی به آن) راهی جز قرعه کشیدن نمی‌یافتند، قطعاً بر سر آن قرعه می‌کشیدند و اگر می‌دانستند که چه برکاتی در زود رفتن به نماز نهفته است، بر سر آن مسابقه می‌دادند و اگر می‌دانستند که در نماز عشا و صبح، چه فوایدی موجود است، به‌سوی آن دو عمل می‌شتافتند، اگرچه بر روی دست‌ها و زانوهایشان می‌بود»» [۲۰۴].
۱۰۳۴- «وعنْ مُعاوِيةَ سقَال: سمِعْتُ رسُولَ اللَّهِ صيَقُولُ: «المُؤذِّنُونَ أَطْولُ النَّاسِ أعْنَاقاً يوْمَ القِيامةِ»» رواه مسلم.
۱۰۳۴. «از حضرت معاویه سروایت شده است که گفت: از پیامبر صشنیدم که فرمودند: «مؤذنان سربلندترین و گردن‌فرازترین مردمان در روز قیامت هستند»» [۲۰۵].
۱۰۳۵- «وعنْ عَبْدِ اللَّه بْنِ عبدِ الرَّحْمنِ بنِ أَبي صَعْصعَةَ أَن أَبَا سعِيدٍ الخُدْرِيِّ سقَالَ لَهُ: إني أراكَ تُحِبُّ الْغَنَم والْبادِيةَ فإِذا كُنْتَ في غَنَمِكَ أَوْ بادِيَتِكَ فَأَذَّنْتَ للصلاةِ، فَارْفَعْ صَوْتَكَ بالنِّدَاءِ، فَإِنَّهُ لا يْسمعُ مَدَى صوْتِ المُؤذِّن جِنُّ، ولا إِنْسٌ، وَلا شَيْءٌ، إِلاَّ شَهِد لَهُ يوْمَ الْقِيامَةِ» قال أبو سعيدٍ: سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ الله ص. رواه البخاري.
۱۰۳۵. «از عبدالله بن عبدالرحمن بن ابی صعصعه روایت شده است که ابوسعید خدری سبه او گفت: من می‌بینم که تو گوسفند و بیابان را دوست داری، پس هر وقت میان گوسفندان و بادیه‌ات بودی و برای دعوت به نماز اذان گفتی، صدایت را بلندتر کن، زیرا هیچ جن و انس و چیز دیگری صوت مؤذن را نمی‌شنود مگر آن‌که در روز قیامت برای او شهادت می‌دهد؛ ابوسعید سمی‌گوید: این را از پیامبر صشنیده‌ام» [۲۰۶].
۱۰۳۶- «وعَنْ أَبي هُريْرَةَ سقَال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «إِذا نُودِي بالصَّلاةِ، أَدْبرَ الشيْطَانُ و لهُ ضُرَاطٌ حتَّى لا يسْمع التَّأْذِينَ، فَإِذا قُضِيَ النِّداءُ أَقْبَل، حتَّى إِذا ثُوِّبَ للصَّلاةِ أَدْبَر، حَتَّى إِذا قُضِيَ التَّثْويِبُ أَقْبلَ، حَتَّى يخْطِر بَيْنَ الـمرْءِ ونَفْسِهِ يقُولُ: اذْكُرْ كَذا، واذكُرْ كذا لمَا لَمْ يذْكُرْ منْ قَبْلُ حَتَّى يظَلَّ الرَّجُلُ مَا يدرَي كَمْ صلَّى»» متفقٌ عليه.
«التَّثْوِيبُ»: الإِقَامةُ.
۱۰۳۶. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «وقتی بانگ نماز برآورده می‌شود، شیطان می‌گریزد و فریاد می‌زند تا این‌که اذان را نشنود و وقتی اذان تمام شد، می‌آید تا وقتی که اقامه‌ی نماز گفته شود که می‌رود، هنگامی که اقامه تمام شد، باز می‌آید و میان انسان و نفس او وسوسه ایجاد می‌کند و می‌گوید: فلان چیز و فلان مسأله را به یاد بیاور ـ از چیزهایی که قبلاً در یاد و فکر او نبوده است ـ تا آن‌که شخص طوری می‌شود که نمی‌داند چند رکعت نماز خوانده است»» [۲۰۷].
۱۰۳۷- «وَعَنْ عبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمرِو بْنِ العاصِ بأَنه سَمِع رسُولَ اللَّهِ صيقُولُ: «إِذا سمِعْتُمُ النِّداءَ فَقُولُوا مِثْلَ ما يَقُولُ، ثُمَّ صَلُّوا علَيَّ، فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى علَيَّ صَلاةً صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ بِهَا عشْراً، ثُمَّ سلُوا اللَّه لي الْوسِيلَةَ، فَإِنَّهَا مَنزِلَةٌ في الجنَّةِ لا تَنْبَغِي إِلاَّ لعَبْدٍ منْ عِباد اللَّه وَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ أَنَا هُو، فَمنْ سَأَل ليَ الْوسِيلَة حَلَّتْ لَهُ الشَّفاعَةُ»» رواه مسلم.
۱۰۳۷. «از عبدالله بن عمرو بن عاص بروایت شده است که وی از پیامبر صشنید که می‌فرمود: «وقتی اذان را از مؤذن شنیدید، هرچه می‌گوید، مثل آن را تکرار کنید و سپس بر من صلوات بفرستید؛ زیرا هر کس بر من درودی بفرستد، خداوند به سبب آن ده مرتبه بر او درود می‌فرستد، سپس از خدا برای من، «وسیله» را مسألت کنید که آن منزلتی بزرگ است در بهشت و تنها سزاوار یکی از بندگان خداست و من امیدوارم که آن عبد من باشم و هر کس از خدا برای من وسیله خواست، شفاعت من برای او واجب خواهد شد»» [۲۰۸].
۱۰۳۸- «وعن أَبي سعيدٍ الخُدْرِيِّ سأَنَّ رسُول اللَّهِ صقال: «إِذا سمِعْتُمُ النِّداءَ، فَقُولُوا كَما يقُولُ المُؤذِّنُ»» متفق عليه.
۱۰۳۸. «از ابوسعید خدری سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هرگاه ندای اذان را شنیدید، همان چیزی را که مؤذن می‌گوید، بگویید و تکرار کنید»» [۲۰۹].
۱۰۳۹- «وَعنْ جابرٍ سأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صقَالَ: «من قَال حِين يسْمعُ النِّداءَ: اللَّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعوةِ التَّامَّةِ، والصَّلاةِ الْقَائِمةِ، آت مُحَمَّداً الْوسِيلَةَ، والْفَضَيِلَة، وابْعثْهُ مقَامًا محْمُوداً الَّذي وعَدْتَه، حلَّتْ لَهُ شَفَاعتي يوْم الْقِيامِة»» رواه البخاري.
۱۰۳۹. «از جابر سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هرکس هنگام شنیدن اذان بگوید: «اللَّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الدَّعوةِ التَّامَّةِ، والصَّلاةِ الْقَائِمةِ، آت مُحَمَّداً الْوسِيلَةَ، والْفَضَيِلَة، وابْعثْهُ مقَامًا محْمُوداً الَّذي وعَدْتَه» خدایا! صاحب این دعوت کامل، و این نماز برپا و پایدار! مقام وسیله و فضیله را به حضرت محمد صعطا بفرما، و او را به مقام محمودی که به وی وعده داده‌ای، برانگیز؛ شفاعت من بر او سزاوار خواهد شد»» [۲۱۰].
۱۰۴۰- «وعنْ سَعْدِ بْن أَبي وقَّاصٍ سعَن النبي صأَنَّهُ قَالَ: مَنْ قَال حِينَ يسْمعُ المُؤذِّنَ: أَشْهَد أَنْ لا إِله إِلاَّ اللَّه وحْدهُ لا شَريك لهُ، وَأَنَّ مُحمَّداً عبْدُهُ وَرسُولُهُ، رضِيتُ بِاللَّهِ ربًّا، وبمُحَمَّدٍ رَسُولاً، وبالإِسْلامِ دِينًا، غُفِر لَهُ ذَنْبُهُ» رواه مسلم.
۱۰۴۰. «از سعد بن ابی وقاص سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هرکس موقعی که صدای مؤذن را می‌شنود، بگوید: «اشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریك له، وأن محمدا عبده ورسوله، رضیت بالله ربا، وبمحمد رسولا»، و بالاسلام دینا: شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست، تنها و بی‌شریک است و شهادت می‌دهم که حضرت محمد صبنده و فرستاده‌ی اوست، به پروردگاری الله و به رسالت حضرت محمد صو به دیانت اسلام راضی و خشنود هستم» گناه او آمرزیده می‌شود» [۲۱۱].
۱۰۴۱- «وعنْ أَنَسٍ سقَالَ: قَال رسُولُ اللَّهِ ص: «الدُّعَاءُ لا يُردُّ بين الأَذانِ والإِقامةِ»» رواه أبو داود والترمذي وقال: حديث حسن.
۱۰۴۱. «از انس سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «دعا در بین اذان و اقامه رد نمی‌شود»» [۲۱۲].
[۲۰۴] متفق علیه است؛ [خ (۶۱۵)، م (۴۳۷)]. [۲۰۵] مسلم روایت کرده است؛ [(۳۸۷)]. [۲۰۶] بخاری روایت کرده است؛ [(۶۰۹)]. [۲۰۷] متفق علیه است؛ [خ (۶۰۸)، م (۳۸۹)]. [۲۰۸] مسلم روایت کرده است؛ [(۳۸۴)]. [۲۰۹] متفق علیه است؛ [خ (۶۱۱)، م (۳۸۳)]. [۲۱۰] بخاری روایت کرده است؛ [(۶۱۴)]. [۲۱۱] مسلم روایت کرده است؛ [(۳۸۶)]. [۲۱۲] ابوداود [(۵۲۱)] و ترمذی [(۲۱۲)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است.