۳۲۸- باب كراهة التقعير في الكلام بالتشدُّق وتكلُّف الفصاحة واستعمـال وَحشيّ اللغة ودقائق الإعراب في مخاطبة العوام ونحوهم
باب کراهت زیاد فرو رفتن در نحوهی سخن، پیچاندن سخن در دهان، تکلف به فصاحت، به کار بردن لغات غیر مأنوس و ریزهکاریهای دستوری در سخن گفتن با عوام و مانند آنها
۱۷۳۶- «عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ سأَنَّ النَّبِيَّ صقَالَ: «هَلَكَ المُتَنَطِّعُون» قَالَهَا ثَلاثاً» رَوَاهُ مُسْلِم.
«الـمُتَنَطِّعُونَ»: الـمُبَالِغُونَ في الأَمُورِ.
۱۷۳۶. «از ابن مسعود سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «متنطعون هلاک شدند» و این جمله را سه بار تکرار فرمودند؛ متنطعون کسانی هستند که در (اعمال خود، مانند عبادت، سخن گفتن و...) جاهایی که جای سختگیری نیست، بیمورد سختگیری میکنند و بر خود فشار میآورند)» [۹۵۰].
۱۷۳۷- «وَعَنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرو بْنِ العَاصِ بأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صقَالَ: «إِنَّ اللَّه يُبْغِضُ الْبَلِيغَ مِنَ الرِّجَالِ الَّذي يَتَخَلَّلُ بِلِسَانِهِ كَمَا تَتَخَلَّلُ الْبَقَرَةُ»» رَواه أَبو داودَ، والترمذي، وقال: حديثٌ حسن.
۱۷۳۷. «از عبدالله بن عمرو بن عاص بروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «خداوند، مرد فصیحی را که با زبانش، سخن را همچون صدای ماده گاو آمیخته میکند، مورد غضب خود قرار میدهد»» [۹۵۱].
۱۷۳۸- «وعَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بأَنَّ رَسُولَ اللَّه صقَالَ: إِنَّ مِنْ أَحَبِّكُمْ إِليَّ، وَأقْرَبِكمْ مِنِّي مَجْلِساً يَوْمَ الْقِيامةِ، أَحَاسِنُكُمْ أَخْلاقاً، وَإِنَّ أَبْغَضَكُمْ إِليَّ، وَأَبْعَدَكُمْ مِنِّي يوْمَ الْقيَامَةِ، الثَّرْثَارُونَ، وَالمُتَشَدِّقُونَ وَالمُتَفَيْهِقُونَ»» رواه الترمذي وقال: حديثٌ حسن، وقد سبق شرحُهُ في باب حُسْنِ الخُلقِ.
۱۷۳۸. «از جابر سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «از محبوبترین کسان شما نزد من و نزدیکترین شما به همنشینی من در روز قیامت، خوش اخلاقترین شماست و مبغوضترین شما نزد من و دورترین شما در روز قیامت از من ثرثاران و متشدقان و متفیهقان (: پرگویان متکلف و لافزنان و متظاهران و خودنمایان به فصاحت در کلام و کسانی که پرِ دهان خود و غلیظ سخن میگویند) هستند»» [۹۵۲].
[۹۵۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۶۷۰]. [این حدیث قبلاً هم به شمارهی ۱۴۴، آمده است]. [۹۵۱] ابوداود [(۵۰۰۵)] و ترمذی [(۲۸۵۷)] روایت کردهاند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است. [۹۵۲] ترمذی [(۲۰۱۹)] روایت کرده و گفته است: حدیثی حسن است. و شرح آن در باب حسن خلق [به شمارهی: ۶۳۱]، گذشت.