۲۸۰- باب تحريم الـهجران بين الـمسلمين فوق ثلاثة أيام إلا لبدعة في الـمهجور أو تظاهرٍ بفسقٍ أو نحو ذلك
باب تحریم حرف نزدن مسلمانان با همدیگر بیشتر از سه روز، مگر به علت مشاهده‌ی بدعت از شخصی که با او قطع صحبت شده یا تظاهر به فسق و مانند آن
قال الله تعالی:
﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِخۡوَةٞ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَ أَخَوَيۡكُمۡ﴾[الحجرات: ۱۰].
«همانا مؤمنان برادران همدیگرند، پس بین برادران خود اصلاح کنید».
و قال تعالی:
﴿وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ﴾[المائدة: ۲].
«همدیگر را در راه گناه و تجاوز و ستمکاری، یاری و پشتیبانی نکنید».
۱۵۹۱- «وعنْ أنَسٍ سقال: قال رسُولُ اللَّهِ ص: «لا تَقَاطَعُوا، ولا تَدابروا، ولا تباغضُوا، ولا تحاسدُوا، وكُونُوا عِبادَ اللَّهِ إخْواناً. ولا يحِلُّ لمُسْلِمٍ أنْ يهْجُرَ أخَاهُ فَوقَ ثَلاثٍ»» متفقٌ عليه.
۱۵۹۱. «از انس سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «از همدیگر جدا نشوید و به هم پشت نکنید و به یکدیگر کینه نورزید و حسود نباشید و ای بندگان خدا! برادر هم باشید؛ برای شخص مسلمانی حلال نیست که سه روز صحبت با برادرش را قطع کند»» [۷۸۸].
۱۵۹۲- «وعنْ أبي أيوبَ سأنَّ رسُول اللَّه صقَال: «لا يحِلُّ لمُسْلِمٍ أنْ يَهْجُرَ أخَاهُ فوْقَ ثَلاثِ لَيالٍ: يلتَقِيانِ، فيُعرِضُ هذا ويُعرِضُ هذا، وخَيْرُهُما الَّذِي يبْدأ بالسَّلامِ»» متفقٌ عليه.
۱۵۹۲. «از ابوایوب انصاری سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «برای شخص مسلمان حلال نیست که بیشتر از سه شب با برادر (دینی یا نسبی) خود قطع صحبت کند که چون به همدیگر می‌رسند، هر یک از ایشان از دیگری اعراض می‌کند و بهترین ایشان کسی است که اول سلام (و صحبت را دوباره شروع) می‌کند»» [۷۸۹].
۱۵۹۳- «وعنْ أبي هُريرةَ سقَال: قَال رسُولُ اللَّه ص: «تُعْرضُ الأعْمالُ في كُلِّ اثنين وخَميس، فيغفِر اللَّه لِكُلِّ امْريءٍ لا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئاً، إلا امْرءًا كَانَتْ بيْنَهُ وبيْنَ أخِيهِ شَحْناءُ، فيقُولُ: اتْرُكُوا هذَينِ حتَّى يصْطلِحا»» رواه مسلم.
۱۵۹۳. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هر پنج‌شنبه و دوشنبه اعمال عرضه می‌شوند و هرکس که برای خداوند شریک قایل نشود، آمرزیده می‌شود، به جز شخصی که بین او و دوستش دشمنی باشد و گفته می‌شود: این دو را به حال خودشان بگذارید، (فعلاً گناهانشان را نبخشید) تا وقتی که صلح کنند»» [۷۹۰].
۱۵۹۴- «وعَنْ جابرٍ سقَال: سمِعْتُ رسُول اللَّه صيقُولُ: «إنَّ الشَّيْطَانَ قَدْ يئسَ أنْ يَعْبُدهُ المُصلُّون في جَزيرةِ العربِ ولكِن في التَّحْرِيشِ بيْنهم»» رواه مسلم.
«التَحْرِيشُ» الإفسادُ وتغييرُ قُلُوبِـهم وتَقَاطُعُهم.
۱۵۹۴. «از جابر سروایت شده است که گفت: از پیامبر صشنیدم که می‌فرمود: «شیطان مأیوس شده است از این که نمازگزاران جزیره‌العرب او را عبادت و اطاعت کنند ولیکن از افساد میان آنها و تغییر دل‌های ایشان و دور نمودن آنها از یکدیگر مأیوس نیست (و مشغول بدان است)»» [۷۹۱].
۱۵۹۵- «وعنْ أبي هريرة سقَال: قال رسول اللَّه ص«لا يحِلُّ لـمسْلِمٍ أنْ يهْجُرَ أخَاه فوْقَ ثَلاثٍ، فمنْ هَجر فَوْقَ ثلاثٍ فمات دخَل النَار»» رواهُ أبو داود بإسْنادٍ على شرْطِ البخاري.
۱۵۹۵. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «حلال نیست هیچ مسلمانی بیشتر از سه روز با برادر مسلمانش قهر کند و با او حرف نزند و کسی که بیشتر از سه روز با برادرش قهر کند و در آن حال بمیرد، وارد دوزخ می‌گردد»» [۷۹۲].
۱۵۹۶- «وعَنْ أبي خرَاشٍ حدْرَدِ بن أبي حدْردٍ الأسْلمي، ويُقَالُ السُّلمي الصَّحابِي سأنَّهُ سَمِعَ النبي صيقُولُ: «منْ هَجر أخاهُ سَنَةً فَهُو كَسفْكِ دمِهِ»» رواه أبو داود بإسناد صحيح.
۱۵۹۶. «از ابی خراش حدرد بن ابی حدرد اسلمی یا سلمی صحابی روایت شده است که از پیامبر صشنید که می‌فرمود: «هرکس یک سال از برادرش قهر کند و با او حرف نزند، به مثابه‌ی ریختن خون اوست»» [۷۹۳].
۱۵۹۷- «وعنْ أبي هُرَيْرةَ سأنًّ رسُولَ اللَّهِ صقَالَ: «لا يَحِلُّ لمُؤْمِنٍ أنْ يهْجُرَ مُؤْمِناً فَوْقَ ثَلاثٍ، فَإنْ مرَّتْ بِهِ ثَلاثٌ، فَلْيَلْقَهُ، ولْيُسَلِّمْ عَلَيْهِ، فَإن رَدَّ عليهِ السَّلام، فقَدِ اشْتَرَكَا في الأجْرِ، وإنْ لَمْ يَرُدَّ عَلَيْهِ، فَقَدْ باءَ بالإثمِ، وخَرَجَ المُسلِّمُ مٍن الـهجْرةِ»».
رواهُ أبو داود بإسنادٍ حسن. قال أبو داود: إذا كَانَتِ الـهجْرَةُ للَّهِ تَعالى فَلَيْس مِنْ هذَا في شيءٍ.
۱۵۹۷. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «حلال نیست شخص مؤمن بیش از سه روز با دوست مؤمنش قهر کند و اگر سه روز گذشت، باید او را ملاقات و به او سلام کند؛ اگر وی جواب سلام او را داد، هر دو در اجر شریک هستند و اگر جواب نداد، دچار گناه شده است و سلام دهنده از (گناه) قهر کردن خارج شده است»» [۷۹۴].
ابوداود گفته است: اگر قهر کردن و حرف نزدن، به خاطر رضای خدا باشد، دیگر احکام فوق در آن جاری نیست.
[۷۸۸] متفق علیه است؛ [خ (۶۰۶۵)، م (۲۵۵۹)]. [این حدیث قبلاً هم به شماره‌ی ۱۵۶۷، آمده است]. [۷۸۹] متفق علیه است؛ [خ (۶۰۷۷)، م (۲۵۶۰)]. [۷۹۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۵۶۵)]. [روایتی دیگر از این حدیث به شماره‌ی ۱۵۶۸، گذشت]. [۷۹۱] مسلم روایت کرده است؛ [(۲۸۱۲)]. [۷۹۲] ابوداود [(۴۹۱۴)] به اسناد بنا بر شرط بخاری و مسلم روایت کرده است. [۷۹۳] ابوداود [(۴۹۱۵)] به اسناد صحیح روایت کرده است. [۷۹۴] ابوداود [(۴۹۱۲)] به اسناد حسن (نیکو) روایت کرده است.