ریاض الصالحین در سخنان پیامبر امین - جلد دوم

۱۹۷- باب تخفيف ركعتي الفجر وبيان ما يقرأ فيهمـا، وبيان وقتهمـا
باب کوتاه و سبک خواندن دو رکعت فجر و بیان آن‌چه که در این نماز خوانده می‌شود و بیان وقت آن

۱۱۰۴- «عنْ عائشةَ لأَنَّ النَّبِيَّ صكانَ يُصَلي رَكْعتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ بَيْنَ النِّدَاءِ وَالإِقَامةِ مِن صَلاة الصُّبْحِ» مُتَّفَقٌ عليه.

وفي روايةٍ لـهمَـا: «يُصَلِّي رَكعتَي الفَجْرِ، فَيُخَفِّفُهمَا حتى أَقُولَ: هَل قرَأَ فيهما بِأُمِّ القُرْآنِ؟».

وفي روايةٍ لـمُسْلِمٍ: «كان يُصَلِّي ركعَتَي الفَجْرِ إِذَا سمِعَ الأَذَانَ ويُخَفِّفُهما».

وفي روايةٍ: «إِذا طَلَع الفَجْرُ».

۱۱۰۴. «از حضرت عایشه لروایت شده است که گفت: پیامبر صدر بین اذان و اقامه‌ی نماز صبح، دو رکعت کوتاه نماز می‌خواند» [۲۷۷].

در روایتی دیگر از مسلم و بخاری آمده است: «پیامبر صوقتی که اذان را می‌شنید، دو رکعت فجر را می‌خواند و آنها را تا آن اندازه کوتاه و سبک می‌خواند که من می‌گفتم: آیا ام القرآن (فاتحه الکتاب) را دو رکعت خواند؟!».

در روایتی دیگر از مسلم آمده است: «پیامبر صبعد از شنیدن اذان، دو رکعت فجر را انجام می‌داد و هر دو را کوتاه می‌خواند و در روایتی دیگر آمده است: بعد از طلوع فجر».

۱۱۰۵-‌ «وعَنْ حفصَةَ لأَنَّ رسولَ اللَّهِ صكانَ إِذا أَذَّنَ المُؤَذِّنُ للصُّبحِ، وَبَدَا الصُّبحُ، صلَّى ركعتيْن خَفيفتينِ» متفقٌ عليه.

وفي روايةٍ لـمسلمٍ: «كانَ رسولُ اللَّه صإذا طَلَعَ الفَجْر لا يُصلي إِلاَّ رَكْعَتيْنِ خَفيفَتيْنِ».

۱۱۰۵. «از حضرت حفصه لروایت شده است که گفت: پیامبر صوقتی که مؤذن برای نماز صبح اذان می‌گفت و آن را تمام می‌کرد و صبح ظاهر می‌شد، جز دو رکعت کوتاه، نمازی نمی‌خواند [۲۷۸].

در روایتی دیگر از مسلم آمده است: «پیامبر صبعد از طلوع فجر، فقط دو رکعت کوتاه نماز می‌خواند».

۱۱۰۶- «وعَنِ ابن عُمرَ بقال: كانَ رسولُ اللَّه صيُصلِّي مِنَ اللَّيْلِ مثْنَى مثْنَى، ويُوتِر برَكْعَةٍ مِن آخِرِ اللَّيْلِ، ويُصَلِّي الرَّكعَتينِ قَبْل صَلاةِ الغَداةِ، وَكَأَنَّ الأذَانَ بأُذُنَيْهِ» متفقٌ عليه.

۱۱۰۶. «از ابن عمر بروایت شده است که گفت: پیامبر صشب‌ها دو رکعت دو رکعت، نماز نافله می‌خواند و در آخر شب یک رکعت نماز وتر و پیش از نماز صبح دو رکعت (فجر) می‌گزارد، چنان‌که گویی هم‌چنان صدای اذان در گوش او طنین‌انداز بود. (یعنی آنها را طول نمی‌داد)» [۲۷۹].

۱۱۰۷- «وعَنِ ابنِ عباسٍ بأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صكانَ يَقْرَأُ في رَكْعَتَي الْفَجْرِ في الأولى مِنْهُمَا: ﴿قُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا﴾[البقرة: ۱۳۶]. الآيةُ التي في البقرة، وفي الآخِرَةِ مِنهمـا: ﴿امَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ﴾[آل عمران: ۵۲].

وفي روايةٍ: في الآخرةِ التي في آلِ عِمرانَ: ﴿تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۢ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ﴾[آل عمران: ۶۴]. رواهـمـا مسلم.

۱۱۰۷. «از ابن عباس بروایت شده است که پیامبر صدر رکعت اول نماز سنت صبح، آیه‌ی».

﴿قُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا﴾[البقرة: ۱۳۶].

«را که در سوره‌ی بقره است و در رکعت دوم، آیه‌ی»

﴿ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ﴾[آل عمران: ۵۲].

را تلاوت می‌فرمود.

در روایتی دیگر آمده است: در رکعت آخر، این آیه‌ی سوره آل عمران را می‌خواند [۲۸۰]:

﴿تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۢ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ﴾[آل عمران: ۶۴].

۱۱۰۸- وعنْ أَبي هُريرةَ س أَنَّ رسولَ اللَّهِ صقرَأَ في رَكْعَتَيِ الْفَجْرِ: ﴿قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ١﴾[الكافرون: ۱]. و ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ١﴾[الإخلاص: ۱]» رواه مسلم.

۱۱۰۸. از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صدر دو رکعت فجر (سوره‌های) ﴿قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ١﴾و ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ١﴾را تلاوت می‌فرمود [۲۸۱].

۱۱۰۹- «وعنِ ابنِ عمر ب، قال: رمقْتُ النَّبِيَّ صشَهْراً يقْرَأُ في الرَّكْعَتيْنِ قَبْلَ الْفَجْرِ: ﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الكَافِرُونَ﴾، و: ﴿قل هُوَ اللَّه أَحَدٌ﴾» رواهُ الترمذي وقال: حديثٌ حَسَنٌ.

۱۱۰۹. «از ابن عمر بروایت شده است که گفت: یک ماه تمام، پیامبر صرا از دور نگاه و در کارشان دقت کردم، ایشان در دو رکعت پیش از فجر، (سوره‌های) ﴿قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ ١﴾و ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١﴾را تلاوت می‌فرمود» [۲۸۲].

[۲۷۷] متفق علیه است؛ [ خ (۶۱۹)، م (۷۲۴)]. [۲۷۸] متفق علیه است؛ [ خ (۶۱۸)، م (۷۲۳)]. [۲۷۹] متفق علیه است؛ [ خ (۹۹۵)، م (۷۴۹)]. [۲۸۰] هردو را مسلم روایت کرده است؛ [(۷۲۷)]. [۲۸۱] مسلم روایت کرده است؛ [(۷۲۶)]. [۲۸۲] تزمذی [(۴۱۷)] روایت کرده و گفته است: حدیثی حسن است.