۲۲۲- باب فَضْل تَعْجِيل الفِطْرِ وما يُفْطَرُ عَليهِ وما يَقُولُهُ بَعْدَ الإِفْطَارِ
باب فضیلت تعجیل افطار و آنچه که بدان افطار می‌شود و آنچه که بعد از افطار می‌گوید
۱۲۳۳- «عَنْ سَهْلِ بنِ سَعْدٍ س، أَنَّ رسُولَ اللَّهِ صقَالَ: «لا يَزالُ النَّاسُ بخَيْرٍ مَا عَجلوا الفِطْرَ»» متفقٌ عليه.
۱۲۳۳. «از سهل بن سعد سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «مردم تا وقتیکه در افطار عجله کنند (به محض رسیدن وقت، افطار کنند)، در خیر و برکت هستند و می‌مانند»» [۴۰۹].
۱۲۳۴- «وعن أَبي عَطِيَّةَ قَالَ: دخَلتُ أَنَا ومسْرُوقٌ على عائشَةَ لفقَالَ لهَا مَسْرُوقٌ: رَجُلانِ منْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صكلاَهُمَا لا يَأْلُو عَنِ الخَيْرِ: أَحَدُهُمَا يُعَجِّلُ المغْربَ والإِفْطَارَ، والآخَرُ يُؤَخِّرُ الـمغْرِبَ والإِفْطَارَ؟ فَقَالَتْ: مَنْ يُعَجِّلُ المَغْربَ وَالإِفْطَارَ؟ قالَ: عَبْدُ اللَّه يعني ابنَ مَسْعودٍ فَقَالَتْ: هكَذَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص، يصْنَعُ» رواه مسلم.
قوله: «لا يَأْلُوا» أَيْ لا يُقَصِّرُ في الخَيْرِ.
۱۲۳۴. «از «ابوعطیه» روایت شده ست که گفت: من و «مسروق» نزد حضرت عایشه لرفیتم، مسروق به او گفت: دو مرد از اصحاب محمد صهستند که هر دو در عبادت و نیکی، کوتاهی و تقصیر نمی‌کنند؛ یکی از آن دو در مغرب و افطار تعجیل و دیگری در مغرب و افطار تأخیر می‌کند (کدام را تأیید می‌کنید)؟ حضرت عایشه لگفت: آن که در مغرب و افطار تعجیل می‌کند، کیست؟ مسروق گفت: عبدالله است ـ یعنی: ابن مسعود س؛ ام‌المؤمنین گفت: پیامبر صاین چنین عمل می‌فرمود» [۴۱۰].
۱۲۳۵- «وَعَنْ أَبي هُريرَةَ سقالَ: قالَ رَسُولُ اللَّهِ ص، قال اللَّه ﻷ: {أَحَبُّ عِبَادِي إِليَّ أَعْجَلُهُمْ فِطْراً}» رواه الترمذي وقالَ: حَديثٌ حسنٌ.
۱۲۳۵. «از ابوهریره سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «خداوند ﻷمی‌فرماید: دوست‌ترین بندگانم نزد من، کسی است که زودتر از دیگران افطار می‌کند»» [۴۱۱].
۱۲۳۶- «وَعنْ عُمر بنِ الخَطَّابِ س، قالَ: قال رَسولُ اللَّه ص: «إِذا أَقْبَلَ اللَّيْلُ مِنْ ههُنَا وأَدْبَرَ النَّهَارُ مِنْ ههُنا، وغَرَبتِ الشَّمسُ، فَقَدْ أَفْطَرَ الصائمُ»» متفقٌ عليه.
۱۲۳۶. «از حضرت عمر بن خطاب سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «وقتی شب از این‌جا (تاریکی از سوی شرق) روی آورد و روز از این‌جا (روشنایی از سوی مغرب) روی برگرداند و آفتاب غروب کرد، حتماً موقع افطار روزه رسیده است»» [۴۱۲].
۱۲۳۷- «وَعَنْ أَبي إِبراهيمَ عبدِ اللَّهِ بنِ أَبي أَوْفى ب، قالَ: سِرْنَا مَعَ رسولِ اللَّهِ ص، وَهُوَ صائمٌ، فَلَمَّا غَرَبتِ الشَّمسُ، قالَ لِبْعضِ الْقَوْمِ: «يَا فُلانُ انْزلْ فَاجْدحْ لَنا، فَقَال: يا رَسُول اللَّهِ لَوْ أَمْسَيتَ؟ قالَ: «انْزِلْ فَاجْدَحْ لَنَا» قالَ: إِنَّ علَيْكَ نَهَاراً، قال: «انْزلْ فَاجْدَحْ لَنَا» قَالَ: فَنَزَلَ فَجَدَحَ لَهُمْ فَشَرِبَ رسُولُ اللَّه ص، ثُمَّ قالَ: «إِذا رَأَيْتُمُ اللَّيْلَ قَدْ أَقْبَلَ مِنْ ههُنَا، فَقَدْ أَفْطَرَ الصَائمُ» وأَشارَ بِيَدِهِ قِبَلَ المَشْرِقِ» متفقٌ عليه.
قوله: «اجْدَحْ» بجيم ثُمَّ دال ثم حاء مهملتين، أَي: اخْلِطِ السَّوِيقَ بالـمـاءِ.
۱۲۳۷. «از ابوابراهیم عبدالله بن ابی اوفی سروایت شده است که گفت: با پیامبر ص(در راهی) می‌رفتیم و ایشان روزه بود، همین که خورشید غروب کرد، به یکی از همراهان گفت: «ای فلانی! پیاده شو و غذایی از آب و آرد و شیر برای ما فراهم ساز»، آن شخص گفت: ای رسول خدا! ای کاش کمی دیگر منتظر می‌شدید تا شب شود! فرمودند: «پیاده شو و برایمان فراهم کن»، آن مرد گفت: ای رسول خدا! هنوز مقداری از روز مانده است! فرمودند: «پیاده شو و برایمان فراهم کن»، ابراهیم می‌گوید: مرد، پیاده شد و غذا را فراهم ساخت، پیامبر صنوشیدند و فرمودند: «هر وقت دیدید که از این‌جا شب (تاریکی) روی آورده است، روزه‌دار افطار کند» و با دست خود به مشرق اشاره فرمودند» [۴۱۳].
۱۲۳۸- «وَعَنْ سَلْمَانَ بنِ عَامر الضَّبِّيِّ الصَّحَابيِّ س، عن النَّبِيِّ صقَالَ: «إِذَا أَفْطَرَ أَحَدُكُمْ، فَلْيُفْطِرْ عَلى تَمْرٍ، فَإِنْ لَمْ يَجدْ، فَلْيُفْطِرْ على مَاءٍ فَإِنَّه طَهُورٌ»» روَاهُ أَبو دَاودَ، والترمذي وقالَ: حديثٌ حَسَنٌ صحيحٌ.
۱۲۳۸. «از سلمان بن عامر ضبی صحابی سروایت شده است که پیامبر صفرمودند: «هرگاه یکی از شما افطار کرد، با خرما و اگر نیافت، با آب افطار کند؛ زیرا آب پاک‌کننده است»» [۴۱۴].
۱۲۳۹- «وَعَنْ أَنَسٍ س، قالَ: كانَ رَسُولُ اللَّهِ صيُفْطِرُ قَبْلَ أَنْ يُصَلِّيَ عَلى رُطَبَاتٍ، فَإِنْ لَمْ تَكُنْ رُطَبَاتٌ فَتُمَيرْاتٌ، فإِنْ لمْ تَكُنْ تُميرْاتٌ حَسَا حَسَواتٍ مِنْ ماءٍ» رواه أبو داود، والترمذي وقال: حديثٌ حسنٌ.
۱۲۳۹. «از انس سروایت شده است که گفت: پیامبر صپیش از نماز، با چند خرمای تازه و اگر خرمای تازه نبود با چند دانه خرمای رسیده‌ی کوچک و اگر آن هم نبود، با دست، چند جرعه آب برمی‌گرفت و افطار می‌فرمود» [۴۱۵].
[۴۰۹] متفق علیه است؛ [خ (۱۹۵۷)، م (۱۰۹۸)]. [۴۱۰] مسلم روایت کرده است؛ [(۱۰۹۹)]. [۴۱۱] ترمذی[(۷۰۰)] روایت کرده و گفته است: حدیثی حسن است. [۴۱۲] متفق علیه است؛ [خ (۱۹۵۴)، م (۱۱۰۰)]. [۴۱۳] متفق علیه است؛ [خ (۱۹۵۵)، م (۱۱۰۱)]. [۴۱۴] ابوداود[(۲۳۵۵)] و ترمذی [(۶۵۸)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است. [روایتی کامل‌تر از این حدیث قبلاً به شماره‌ی ۳۳۲، گذشت]. [۴۱۵] ابوداود[(۲۳۵۶)] و ترمذی [(۶۹۴)] روایت کرده‌اند و ترمذی گفته است: حدیثی حسن است.