المقدم أ

«الـمقدم» اسمی از اسماء الله الحسنی است که در خبر وارد گردیده است و معنایش این است که خداوند، اشیاء را در مقام خودشان قرار می‌دهد. هر آنچه را بخواهد تقدیم می‌دارد و هر آنچه را بخواهد به تأخیر می‌اندازد. مقدم کسی است که دوستانش را پیش انداخته و آنان را در فهم و حکم جزو سعادتمندان قرار می‌دهد. خداوند متعال عارفان را بر جاهلان تقدیم و برتری عطا کرده است و ابواب یقین را بر ایشان گشوده است و آفرینش آدمیان را بر دیگر مخلوقات پیش انداخته و از آنان کسانی را به عنوان امام برانگیخته است. هم‌چنین خداوند علما را بر جاهلین پیش انداخته و آنان را ستارگان هدایت قرار داده است. پیامبر اسلام صرا در ابتدا و انتها پیش انداخته و از تمامی پیامبران پیمان گرفته است که اگر به سویتان آمد که آنچه را شما با خود داشتید تصدیق کرد باید که بدو ایمان آورده، او را یاری دهید. و در شب اسراء او را در پیش قرار داده و همگی انبیاء پشت سر او نماز گزاردند. و او را بر تمامی موجودات پیش انداخته و او را با مشاهده‌ی لذات (معنوی) و تمامی صفات و نشانه‌هایی که در جهان وجود دارد، مخصوص گردانید. آیات فراوانی در قرآن کریم وجود دارد که دلالت می‌کنند بر این که خداوند سبحان هر آنچه را که بندگان انجام دهند و پیشایش فرستاده‌اند، می‌نویسد تا در روز قیامت پاداش آنان را بدهد. خداوند می‌فرماید:

﴿إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَنَكۡتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَءَاثَٰرَهُمۡۚ وَكُلَّ شَيۡءٍ أَحۡصَيۡنَٰهُ فِيٓ إِمَامٖ مُّبِينٖ١٢﴾[یس: ۱۲].

«ما خودمان مردگان را زنده می‌گردانیم و چیزهایی را که (در دنیا) پیشاپیش فرستاده‌اند و چیزهایی را که بر جای نهاده‌اند، می‌نویسیم و ما همه چیز را در کتاب آشکار (لوح محفوظ) سرشماری می‌نماییم و می‌نگاریم».

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٖ﴾[الحشر: ۱۸].

«ای مؤمنان! از خدا بترسید و هر کسی باید بنگرد که چه چیزی را برای فردا (ی قیامت خود) پیشاپیش فرستاده است».

پاک و منزه خدایی است المقدم المؤخر که هر آنچه انجام دهد براساس حکمتش انجام می‌دهد. پاک و منزه است خداوند که هر کس را بخواهد با تقوی و انابت و صداقت و استجابت دعاها پیش انداخته و هر کس را که بخواهد از طاعت و شناخت و معرفت دور انداخته و او را به حول و قوه‌ی خودش واگذار می‌نماید. پاک و منزه است خداوندی که نیکوکاران را پیش انداخته و بدکاران را عقب می‌اندازد. پاک است خدایی که نزدیک گردانیده و یا دور می‌نماید هر کس که بدو نزدیک شود او را پیش می‌اندازد و هر کس از او دور شود او را عقب می‌اندازد پیامبر این دعا را می‌خواند: «پروردگارا! گناه و جهل و اسرافم را در تمام امور و هر گناهی که از من به آن عالم‌تر هستی ببخشای، خداوندا! از گناهان عمدی و اشتباهی و شوخی من صرف‌نظر بفرما، همه‌ی این گناهان در نزد من موجود است، خداوندا! از گناه‌هایی که قبلاً انجام داده‌ام و بعداً انجام خواهم داد و گناه‌هایی که آشکار و پنهان انجام داده‌ام صرف نظر بفرما، هر کسی را که بخواهی به رحمت خود نزدیک می‌نمایی و هر کسی را که بخواهی از رحمت خود دور می‌گردانی، و بر تمام کارها توانا هستی» [۴۰].

[۴۰] اللؤلؤ والـمرجان: ج ۳، ص ۳۱۱.