بهرهی بنده از اسم علیم
یادآوری و به خاطر آوردن اسم علیم بهترین مشوق و انگیزه برای آدمی است تا در مقابل خداوند شرم و حیا داشته، از مرتکب شدن به گناهان کبیره و فواحش دوری گزیند و از هر کلام و عملی که موجب ناخشنودی خدا و برانگیختن عذابش میشود خود را حفظ کند. شایسته است که این کلام خداوند را یادآور شویم که:
﴿وَأَسِرُّواْ قَوۡلَكُمۡ أَوِ ٱجۡهَرُواْ بِهِۦٓۖ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ١٣ أَلَا يَعۡلَمُ مَنۡ خَلَقَ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ ١٤﴾[الملک: ۱۳-۱۴].
«چه سخنان خود را آهسته گویید و زمزمه کنید، و چه بلند گویید و آشکار سازید، (برای خدا یکسان و عیان است) چرا که او کاملاً آگاه از اسرار و خفایای سینهها است. مگر کسی که (مردمان را) میآفریند (حال وضع ایشان را) نمیداند، و حال این که او دقیق و باریکبین بس آگاهی است؟!».
﴿أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ مَا يَكُونُ مِن نَّجۡوَىٰ ثَلَٰثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمۡ وَلَا خَمۡسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمۡ وَلَآ أَدۡنَىٰ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمۡ أَيۡنَ مَا كَانُواْۖ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُواْ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ ٧﴾[المجادلة: ۷].
«مگر ندیدهای که خداوند میداند چیزی را که در آسمانها و چیزی را که در زمین است؟ هیچ سه نفری نیست که با همدیگر رازگویی کنند، مگر این که خدا چهارمین ایشان است؛ و نه پنج نفری مگر این که او ششمین ایشان است، و نه کمتر از این و نه بیشتر از این، مگر این که خدا با ایشان است در هرکجا که باشند (و رازشان را میداند) بعداً خدا در روز قیامت آنان را از چیزهایی که کردهاند آگاه میسازد؛ چرا که خدا از هر چیزی با خبر و آگاه است».
شایسته است کسی که این آیات را تلاوت میکند و در آنها تدبر مینماید، نفسش را به کثافتهای سیئات آلوده نساخته، آن را با گناهان جریحهدار ننماید و هوشیار باشد که ضمیر و روانش به شر و پلیدی مشغول نگردد، اگر میخواهی که نصیب فراوانی از علم الهی به دست آوری راه تقوی پیشه کن، یعنی ترس از دچار شدن به عذاب الهی بر اثر گناهان همچنین کارهایی را انجام ده که خداوند به آن امر نموده است و دربارهی اهل تقوا بحث کن تا برایت روشن گردد که چگونه خود را بدان آراستهاند. کسی که نسبت به وسائل کسب تقوا جاهل و ناآگاه است نمیتواند علم مطلوب را کسب کند. خداوند میفرماید:
﴿وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱللَّهُ﴾[البقرة: ۲۸۲].
«و از خدا بترسید (و اوامرو نواهی او را پیش چشم دارید) و خداوند (آنچه را که به نفع شما یا به زیان شما است) به شما میآموزد».
در ذکر و یاد خدا بسیار کوشا باش و قلبت را از امراض درونی همچون غش و حسد و فریبکاری و دوستی پاک گردان و معدهات را از حرام خواری محفوظ دار تا نور اسم علیم برتو تابیدن گیرد و از جملهی راسخان در علم شوی و زبان به بیان عجایبی از علوم بگشایی که از فهم دیگران برتر است. اسوهی آنانی شوی که به سوی مقصد در راهند.
عبدالعلیم: او کسی است که خداوند علم مکاشفات را بدون تعلیم و تفکر بلکه به مجرد صفای فطری و تأیید نور قدسی به او ارزانی داشته است.
دعا: الهی! تو آگاه از جهان و هر چه در او هست میباشی قبل از آن که در عالم شهادت فرصت بروز یابند. و تو خبیر به ریزهکاریهای اشیائی قبل از آن که به عرصهی وجود آیند. مردمان همگی جاهلاند جز آنانی را که تو بدیشان علم دهی و بندگان همه حیران و سرگرداناند جز آنانی را که تو هدایتشان نمایی. پروردگارا! از انوار اسم علیم خودت بر قلبمان بتابان تا حقیقت خویش را در علم قدیم درک نماییم و به واسطهی کرمت ما را از غرور نجات ده و انوار اسماءت را برایمان آشکار نما تا بدان آراسته و مزین گردیم و حکمت قضا و قدرت را برایمان تبیین و روشن نما تا راضی به رضایت گردیم ای علیم! به درستی که تو بر هر چیزی توانایی.
وصلی الله علی سیدنا محمد وعلی آله وصحبه وسلم