روش آنحضرت ج در عیادت و تعزیت
آن حضرت ج همواره از بیماران عیادت میکردند و صحابه کرام را تفهیم کرده بودند که عیادت وظیفه و تکلیف یک مسلمان است [۳۶۱]. در بدو هجرت روش و برنامۀ آنحضرت ج چنین بود که هرگاه شخصی نزدیک مرگ قرار میگرفت، صحابه ایشان را اطلاع میدادند و ایشان قبل از وفات بر بالین آن شخص میرفت، و برایش دعای مغفرت میکرد و تا لحظه آخر در کنارش مینشست. به طوری که تا حین وفات ساعتها منتظر میماند و احساس خستگی هم میکرد. وقتی صحابۀ کرام این امر را احساس کردند، بعد از وفات ایشان را مطلع میکردند. ایشان به خانه او رفته برایش دعای مغفرت میکردند و بر وی نماز جنازه میخواندند. سپس اگر میخواستند تا حین خاکسپاری منتظر میماندند و گرنه بازمیگشتند. در اواخر، صحابه کرام این زحمت را هم برای آنحضرت گوارا نکردند و هرکس وفات میکرد جنازهاش را نزد آنحضرت میآوردند و ایشان نماز جنازه بر وی میخواند. بعداً همین برنامه اجرا میشد [۳۶۲].
هنگامی که برای عیادت بر بالین کسی که میرفتند، او را تسلی خاطر میدادند، بر پیشانی و نبض وی دست میگذاشتند [۳۶۳] و برایش دعای عافیت و سلامتی میکردند [۳۶۴] و میگفتند: «إن شاء الله طهور» (اگر خدا بخواهد عافیت حاصل میشود)، اگر کسی کلام و یا سخنی که از آن فال بد گرفته میشد میگفت، آن را نمیپسندیدند. یک بار یک اعرابی به مدینه آمد و بیمار شد. آنحضرت برای عیادت نزد وی رفتند و او را تسلی و تسکین خاطر دادند. او اظهار داشت: شما تسلی میدهید، ولی این تب به قدری شدید است که فقط در قبر مرا رها میکند و از من جدا میشود. آنحضرت فرمودند: پس حالا همینطور خواهد شد [۳۶۵].
[۳۶۱] صحیح بخاری باب وجوب عیادة المریض. [۳۶۲] مسند ابن حنبل ۳ / ۶۶. [۳۶۳] صحیح بخاری باب وضع الید علی المریض. [۳۶۴] باب دعاء العائد للمریض. [۳۶۵] باب عیادت العراب.