عبادات شب
از اعمال خانه و اوراد آنحضرت هیچکس به اندازۀ حضرت عایشه ل اطلاع و آگاهی ندارد، از وی روایت شده که وقتی آیات اوایل سورۀ «مزمل» نازل شدند، ایشان به قدری نماز میخواندند که پاهای مبارکشان ورم کرده بود. تا یک سال بقیه سورۀ مزمل نازل نشد و بعد از یک سال وقتی بقیه آیات نازل شدند، قیام لیل که تا آن موقع فرض بود، نفل اعلام شد.
شب، هشت رکعت پیاپی میخواندند و فقط بعد از رکعت هشتم قعده میکردند، سپس یک رکعت دیگر میخواندند و پس از آن مینشستند، باز دو رکعت میخواندند. بدینطریق یازده رکعت میخواندند. ولی در اواخر عمر نخست هفت رکعت میخواندند و سپس دو رکعت میخواندند. گاهی خواب غالب میآمد و در شب بیدار نمیشدند که با خواندن دوازده رکعت در روز آن را جبران میکردند [۳۳۴].
در ابوداود از حضرت عایشه ل حدیثی دیگر روایت شده که الفاظ آن چنین است:
«نماز عشا را با جماعت خوانده به خانه میآمدند و چهار رکعت نماز میخواندند و میخوابیدند. آب وضو و مسواک بر بالینشان گذاشته میشد. وقتی از خواب بیدار میشدند، نخست مسواک میزدند، سپس وضو میگرفتند و به جای نماز آمده، هشت رکعت نماز میخواندند».
حضرت عبدالله بن عباس ب میگوید: روزی در خانۀ خالۀ خود میمونه فقط برای این منظور ماندم تا ببینم که پیامبر اکرم ج چگونه نماز میخوانند. آنحضرت روی گلیمی که پهن شده بود خوابیدند من هم در همانجا خوابیدم، تقریباً پاسی از شب گذشته بود آنحضرت بیدار شدند و ده آیه آخر آل عمران را خواندند و با آب مشکی که در آنجا آویزان بود وضو گرفتند، سپس نماز را شروع کردند و من هم وضو گرفتم و سمت چپ ایشان ایستادم، ایشان دست مرا گرفته جانب راست خود قرار دادند. سیزده رکعت خواندند و خوابیدند به طوری که صدای تنفس ایشان را شنیدم. فجر طلوع کرد و حضرت بلال اذان گفت. آنحضرت از خواب بیدار شدند و سنتهای فجر را خواندند، سپس به مسجد رفتند.
[۳۳۴] سنن ابی داود باب صلوة اللیل.