زکات
پیامبر اکرم ج پیش از اسلام نیز خیرات و صدقه میدادند، همچنانکه در آغاز اسلام حضرت خدیجه ل شهادت داده است [۴۳۴]. بعد از اسلام حال ایشان چنین بود که وجه نقد نزد خود نگه نمیداشتند، هرآنچه داشتند میان مستحقین تقسیم میکردند. اما ثابت نیست که آنحضرت زکات ادا کرده باشند. بعضی از فقها چنین استنباط کردهاند که بر پیامبران زکات فرض نیست. ولی اصل این است که زکات دارای دو مفهوم است. یکی مطلق صدقه و خیرات و در این باب طریق و روش آنحضرت برای همگان معلوم است. دیگر این که از طلا، نقره و حیواناتی که از نیازهای اصلی اضافه باشند و به مقدار و تعدادی که در کتب فقه بیان شده برسند، و یک سال تمام در اختیار مالک باشند، مبلغ و تعداد خاصی از آنها ادا شود. این زکات اصطلاحی هیچگاه بر ایشان فرض نشده بود.
در کاشانۀ نبوت، ماندن چیزهای قابل زکات به مدت یک سال به جای خود، آنحضرت این را هم نمیپسندیدند که مقدار اندکی از مال، یک شب در خانۀ ایشان باقی باشد. یک بار چنین اتفاق افتاد که مالیات به قدری زیاد نزد آنحضرت واصل شد که تقسیم شد و تا شامگاه به پایان نرسید. آنحضرت تمام شب را در مسجد سپری کردند و به خانه نرفتند تا این که حضرت بلال آمد و اعلام داشت: یا رسول الله! خداوند از شما (در این باب) رفع مسؤولیت کرد [۴۳۵].
[۴۳۴] صحیح بخاری، باب بدء الوحی. [۴۳۵] ابوداود باب قبول هدایا المشرکین.