فروغ جاویدان، سیرت پیامبر، صحیح ترین و جامع ترین کتاب سیره نبوی و تاریخ صدر اسلام - جلد دوم

گفتگو، خنده و تبسم

در سخن‌گفتن لحنی بسیار شیرین و جذّاب داشتند و جملات را شمرده شمرده بیان می‌کردند تا برای شنوندگان قابل فهم باشد. بسا اوقات بعضی از جملات را سه بار تکرار می‌کردند. اگر بر امری تأکید داشتند آن را بارها تکرار می‌کردند. بیشتر اوقات هنگام سخن‌گفتن نگاه‌شان به‌سوی آسمان بود. صدای رسایی داشتند. حضرت ام هانی می‌گوید: رسول خدا ج در خانۀ کعبه نماز می‌خواندند و ما در خانه‌ها در حالی که بر بسترها دراز کشیده بودیم صدای قرآن ایشان را می‌شنیدیم [۲۹۷].

حضرت خدیجه ل از همسر قبلی خود فرزندی به نام هند داشت. او خیلی فصیح بود و هرچیزی را که بیان می‌کرد، تصویر کامل آن را برای خوانندگان ارائه می‌داد. امام حسن س از او پرسید: رسول خدا ج چگونه تکلم می‌کردند؟ او اظهار داشت: ایشان همیشه در حالت تفکر و اندیشه به سر می‌بردند، اغلب اوقات خاموش بودند و بدون ضرورت به سخن نمی‌پرداختند، هر جمله ایشان برای شنونده جدا و واضح بود. وقتی با دست اشاره می‌کردند، تمام دست خویش را برای اشاره بالا می‌بردند و چنانچه بر امری تعجب می‌کردند، کف دست را بر می‌گرداندند. هنگام سخن‌گفتن گاهی یک دست را بر دست دیگر می‌زدند و چنانچه در دوران تکلم حالت شادی دست می‌داد، نگاه‌شان را به زیر می‌انداختند. بسیار کم می‌خندیدند و هنگام خنده تبسم می‌کردند و خندۀ ایشان تبسم بود [۲۹۸].

جریر بن عبدالله می‌گوید: هرگاه رسول اکرم ج مرا می‌دیدند تبسم بر لب داشتند. در روایات مذکور است که هرگاه حالت خندۀ زیادی عارض می‌شد، حد اکثر دندان‌های آسیابی ایشان نمودار می‌شد. ولی علامه ابن القیم و بعضی از علما گفته‌اند: این مبالغه در بیان چگونگی خندۀ ایشان است. زیرا ایشان هیچگاه چنان نخندیده‌اند که دندان‌های آسیابی ظاهر شوند.

[۲۹۷] ابن ماجه باب ما جاء في القراءة، في صلوة اللیل. [۲۹۸] شمایل ترمذی.