خدمتگزاران خاص
بعضی از صحابه افرادی بودند که تمام مشاغل دنیوی را ترک کرده همیشه در محضر آن‌حضرت حضور داشته و کارهای خاصی انجام می‌دادند.
اسامی آن‌ها به شرح ذیل است:
۱- حضرت عبدالله بن مسعود، از بزرگان صحابه و اولین بنیانگزار فقه حنفی به شمار می‌آید. فقه امام ابوحنیفه / از روایات و استنباطات وی اخذ گردیده است. نشر و بیان قرآن مجید در اوایل اسلام در مکه معظمه توسط وی انجام گرفت. هفتاد سوره از زبان مبارک رسول اکرم ج شخصاً شنیده و حفظ کرده بود. او رازدار و محرم اسرار آن‌حضرت بود و هنگامی که آن‌حضرت به سفر می‌رفتند تهیه مایحتاج سفر از قبیل رختخواب، آب وضوء، مسواک و غیره در سفر بر عهدۀ وی بود. وقتی آن‌حضرت می‌نشستند و یا از جایش بلند می‌شدند، نعلین مبارک را او در دست می‌گرفت و جلو آن‌حضرت می‌آورد و یا نزد خود نگه می‌داشت. هنگام راه‌رفتن، عصای مبارک را می‌گرفت و پیشاپیش آن‌حضرت بود و در تمام اوقات با ایشان همراه بود. او نمونۀ کاملی از اخلاق و عادات رسول خدا ج بود [۲۸۶].
۲- حضرت بلال حبشی. دنیا او را با عنوان مؤذن رسول الله ج می‌شناسد. او غلامی از نژاد حبشی بود که در مکه مکرمه مسلمان شد و داستان مسلمان‌شدن او به‌طور مختصر در اول کتاب بیان شد. حضرت ابوبکر س او را خریداری و آزاد کرد، از آن به بعد همواره در خدمت رسول اکرم ج بود. اهتمام کارهای خانه بر عهدۀ وی بود. وسایل مورد نیاز را از بازار خریداری می‌کرد. وام می‌گرفت، وام‌ها را پرداخت می‌کرد و مسئول پذیرایی از میهمانان هم بود [۲۸۷].
۳- حضرت انس بن مالک نیز از خادمان خاص پیامبر اکرم ج بود. وقتی آن‌حضرت به مدینه آمدند او بسیار خردسال بود. مادرش او را به محضر آن‌حضرت آورد و عرض کرد: یا رسول الله! این فرزند خود را برای این که خادم شما باشد آورده‌ام [۲۸۸].
تا مدت ده سال در خدمت آن‌حضرت بود. انجام کارهای معمولی به وی سپرده شد و چون هنوز کم‌سن بود نمی‌توانست به خوبی کارها را انجام دهد، ولی در این مدت هیچگاه آن‌حضرت بر وی پرخاش نکرد و از او توضیح نخواست [۲۸۹].
* * * *
[۲۸۶] طبقات ابن سعد و بخاری، باب مناقب عبد الله بن مسعود به طور اجمال. [۲۸۷] ابوداود ۲ / ۲۷ باب قبول هدایا المشرکین. [۲۸۸] صحیح مسلم فضایل أنس. [۲۸۹] ابوداود، کتاب الأدب.