داوری و حل و فصل قضایا
گرچه در عهد مبارک آن‌حضرت ج «محکمۀ قضاوت» تأسیس شده بود و پیامبر اکرم، حضرت علی و معاذ بن جبل ب را به عنوان قاضی، به یمن اعزام داشت. با وجود این، به دعاوی مدینه و اطراف آن، خود آن‌حضرت ج رسیدگی می‌کردند و هیچ محدودیتی در این باره وجود نداشت.
امام بخاری؛ بابی تحت عنوان: «بَابُ مَا ذُكِرَ أَنَّ النَّبِيَّ ج لَمْ يَكُنْ لَهُ بَوَّابٌ» منعقد کرده است. روی این اساس، آن‌حضرت در خانه هم استراحت و آرامش آن چنانی نداشتند. مسایل و مشکلات زنان، عموماً بر اهل بیت آن‌حضرت عرضه می‌شد. در کتب احادیث مجموعۀ بزرگی از رسیدگی آن‌حضرت به دعاوی و حل و فصل اختلافات، مذکور است که چنانچه گردآوری شوند، کتاب ضخیمی از آن تهیه خواهد شد. معمولاً در کتاب البیوع احادیث دعاوی عمومی و در کتاب القصاص و الدیات دعاوی نظامی ذکر شده‌اند.