انسان با ایمان زمین خدا را با کار خود آباد می‌گرداند
بعضی خیال کرده‌اند که انسان‌های با ایمان درویشانی هستند که در زاویه‌شان آرمیده‌اند، یا راهبانی هستند که در دیرهایشان شبانه روز به نماز ایستاده‌اند، و از کار و زندگی دست شسته‌اند، و از این رو، ایمان را ضایعه‌ای برای کار و تولید به حساب می‌آورند.
این چنین تصویری از انسان دیندار و با ایمان را، اگر برخی ادیان در بعضی از نقاط جهان به دست داده باشند، عقیدۀ اسلام آن را به رسمیت نمی‌شناسد. اسلام مسلمانی را به رسمیت می‌شناسد که زحمتکش و کوشا باشد، و نقش خودش را در زندگی ایفا کند، و با زندگی داد و ستد داشته باشد، و در جهت تحقق‌بخشیدن ارادۀ خدا که فرزندان آدم را نمایندگان خویش در زمین قرار داده است، فعالیت کند:
﴿هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱسۡتَعۡمَرَكُمۡ فِيهَا﴾[هود: ۶۱].
«اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت!».
در مکتب اسلام هیچیک از روزهای هفته، به عبادت اختصاص داده نشده است که مردم از کارهای روزمرۀ زندگی دست بکشند، چنانکه در آیین یهود معمول است. از دیدگاه اسلام، هر روز روزِ کار است، و در پرتو نیت صادقانه کارهایی دنیا نیز از نظر اسلام می‌توانند عبادت به حساب بیایند.
همین روز جمعه، عید هفتگی اسلام را ملاحظه کنید، خدای متعال دربارۀ آن می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلۡبَيۡعَۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٩ فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ١٠﴾[الجمعة: ۹-۱۰].
«ای کسانی ایمان آورده اید! هرگاه در روز جمعه برای نماز ندا دردادند، بی‌درنگ به سوی یاد خدا بشتابید و دادوستد را رها کنید، این برای شما بهتر است، اگر می‌دانستید * و آنگاه که نماز انجام پذیرفت در زمین پراکنده شوید، و بخشش بیکران خدا را بجویید، و خدا را بسیار یاد کنید، تا رستگار شوید».
اینست نمودار زندگی مسلمانان در روز جمعه: کار و دادوستد و بازرگانی پیش از نماز، بعد، شتابان به سوی ذکر خدا و نماز، و بعد، پس از برگزاری نماز در زمین پراکنده‌شدن، و فضل الهی را جویاشدن.
آورده‌اند امیرالمؤمنین عمر بن خطابس گروهی را دید که بعد از برگزاری نماز جمعه در زاویۀ مسجد نشسته‌اند، از آنان پرسید: شما کیستید؟ گفتند: ما گروهی هستیم که بر خدا توکل کرده‌ایم. عمر فاروق تازیانه‌اش را برکشید و به آنان نهیب زد و گفت: مبادا که یکی از شما از طلب روزی باز نشیند و بگوید: خدایا مرا روزی ده! در حالی که می‌داند آسمان زر و سیم برای هیچکس نمی‌باراند، و خدا می‌فرماید:
﴿فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ﴾[الجمعة: ۱۰].
«و آنگاه که نماز بگزارید در زمین پراکنده شوید و بخشش بیکران خدا را بجوئید».