نماز جمعه در فقه اسلامی

فهرست کتاب

(۳-۶-۲-۳) خواندن سورۀ ﴿قٓ در آن خطبه

(۳-۶-۲-۳) خواندن سورۀ ﴿قٓ در آن خطبه

برخی از فقها خواندن سورۀ ﴿قٓ توسط خطیب در خطبۀ نماز جمعه را مستحب می‌دانند. [۹۲۶] استدلال این حکم فعل نبیّ ج و تکرار ایشان در خطبه‌های نماز جمعه می‌باشد. روایات مثبتِ این حکم این بوده که أم هشام دختر حارثه بن النعمانل روایت نموده: «ما حفظت ﴿قٓ إلا من رسول الله (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) يخطب بها كل جمعة، قالت: وكان تنورنا وتنور رسول الله (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) واحدًا.» [۹۲۷] «تنور خانۀ ما و رسول الله ج حدود یک یا دو سال یکی بود؛ و اینقدر سورۀ ﴿قٓ را روی منبر در جمعه‌های و هنگام خطبه می‌خواند که آن‌را یاد گرفتم.»

نووی در این زمینه چنین گفته: «این روایت دلیلی برای استحباب قرائت ﴿قٓ یا قسمتی از آن در هر خطبه‌ای است.» [۹۲۸] ابن قیّم هم در این باره با توجه به فعل نبیّ ج ابراز می‌دارد: «از آنچه از خطبۀ پیامبر ج به یاد مانده و حفظ شده این است که ایشانج بسیار با (استناد و استفاده از) قرآن و سورۀ ﴿قٓ خطبه را ایراد می‌کردند.» [۹۲۹]

این فقها استناد می‌کنند که سورۀ ﴿قٓ دربردارندۀ رستاخیز، مرگ، مواعظ شدید و زواجر أکید است و خواندنش در خطبه مستحب می‌باشد. [۹۳۰]

با وجود اینکه فعل پیامبر ج بر این مسئله ثابت است و ایشان این عمل را تکرار کرده‌اند برای خطیب مستحب است که در مواقعی به اقتدای از ایشان ج این عمل را انجام دهد.

[۹۲۶] روضة الطالبين ۲ / ۲۵ ، نووی، شرح النووي على صحيح مسلم، ۶ / ۱۶۱ ، شربینی، مغني المحتاج، ۱ / ۲۸۶ . [۹۲۷] (صحيح): مسلم (ش۲۰۵۲) واللفظ له/ ابوداود (ش۱۱۰۲) از طريق (يحيى بن عبد الله بن عبد الرحمن وعبد الله بن محمّد بن معن) روايت کرده اند: «عن أم هشام بنت حارثة بن النعمان قالت لقد كان تنورنا وتنور رسول الله (صلى الله عليه وسلم) واحدا سنتين أو سنة وبعض سنة وما أخذت [ق والقرآن المجيد] إلا عن لسان رسول الله (صلى الله عليه وسلم) يقرؤها كل يوم جمعة على المنبر إذا خطب الناس.» [۹۲۸] شرح صحيح مسلم ۶ / ۱۶۱ . [۹۲۹] زاد المعاد ۱ / ۴۲۴ . [۹۳۰] شرح النووي على صحيح مسلم ۶ / ۱۶۱ ، شربینی، مغني المحتاج، ۱ / ۲۸۶ .