نماز جمعه در فقه اسلامی

فهرست کتاب

بخش سوّم: فضائل روز جمعه

بخش سوّم: فضائل روز جمعه

روز جمعه بهترین روز و سرور روزها می‌باشد و این فضیلت لطف و رحمت الهی بر بندگان است تا در این راستا به عبادت خدای خود بیشتر مشغول شوند و از ثواب و پاداش بیشتر و ویژه بهره‌مند گردند. فضائلی که از راه نصوص صحیح اثبات شده‌اند عبارتند از:

۱- جمعه روز خاص مسلمانان: از نصوص صحیح و صریح دریافت می‌شود که خداوندأ با اختصاص این روز خاص و گرامی چه تکریم وصف‌ناپذیری را بر پیغمبرش ج و أمّتش ارزانی داشته است.

۲- جمعه بهترین روز و سیّد الأیام: پیامبر خدا ج این روز را بهترین روز و سرور روزها نام نهاده است.

۳- عید بودن جمعه: پیامبر خدا ج روز جمعه را روز عید معرفی کرده تا مسلمانان در آن شاد و مسرور باشند و به نظافت و عبادت مشغول شوند.

۴- مُردن در روز جمعه: هر کس در روز جمعه بمیرد بنابر فرمودۀ رسول اکرم ج از فتنه و عذاب قبر نجات می‌یابد و این عفو و لطف بزرگ شاملش می‌گردد.

البته در زمینۀ فضائل روز جمعه مواردی ذکر شده که از حیث سند و استناد موضوع و دروغین یا واهی یا باطل و در مواردی ضعیف می‌باشند که هیچکدام از فضائل جمعه محسوب نمی‌شود و قابل احتجاج و استناد نمی‌باشند، این موارد عبارتند از:

۱- جمعه حج فقراست.

۲- افزایش ثوابِ حسنات و عقابِ سیّئات در روز جمعه.

۳- نورانی بودن بهشتیان در قیامت در روز جمعه.

۴- شعله ور نشدن جهنّم در روز جمعه.

۵- عفو کردن بسیاری از جهنّمیان در روز قیامت در روز جمعه.

۶- آگاهی اموات از زائرین در روز جمعه. در اینکه مُردگان در مواردی خاص؛ موقع تدفین و زیارتش به اذن باری تعالی صدای زندگان را می‌شنوند احادیث صحیحی وجود دارد ولی باید توجه شود که این مختص روز جمعه نیست و احادیثی که در باب این فضیلت در اختصاص روز جمعه می‌باشند واهی، ضعیف و موضوع می‌باشند.

۷- عرضۀ اعمال زندگان بر مُردگان در روز جمعه. در این زمینه حدیثی از سعید انصاری وجود دارد که این عمل را مختص روز جمعه دانسته که این حدیث موضوع و دروغین می‌باشد ولی دو روایت صحیح از اصحاب پیامبر ج یعنی؛ روایت ابودرداء و ابوایوب أنصاریب وجود دارند مبنی به اینکه اعمال زندگان بر مُردگان عرضه می‌شوند و آن‌ها در صورت نیک بودن شاد و در صورت بد بودن پریشان می‌شوند البته باید دقّت شود که اوّلاً: این مسئله مختص روز جمعه نیست و ثانیاً: از آنجائیکه قول صحابیش بنابر رأی جمهور فقها و اصولیون در امور اجتهادی حجّت نیست ولی علمای اسلامی بر این باورند که در صورتی که صحابه از امور غیبی همچون این مسئله صحبت نماید قولش حجّت است، عبدالکریم زیدان در این رابطه می‌گوید: قول صحابی که از روی رأی واجتهاد بوده حجیّتی ندارد؛ چرا که همه ملزم به تبعیت از رسول الله ج‌ هستیم ونه فرد دیگری واجتهاد صحابه مانند اجتهاد ماست. امّا قول صحابی که با رأی و اجتهاد دریافت نمی‌شود (مانند: مقدّرات و یا غیبیات)، نزد علمای اسلامی حجیّت دارد؛ چرا که محمول بر سماع از رسول الله ج می‌گردد.

۸- ماز دفع عذاب قبر و کم کردن سکرات مرگ در روز جمعه.

۹- نماز حفظ قرآن در روز جمعه.

۱۰- نماز دفع شر.