نماز جمعه در فقه اسلامی

فهرست کتاب

(۴-۸-۱) فضیلت نماز جماعت و نماز خواندن در مسجد

(۴-۸-۱) فضیلت نماز جماعت و نماز خواندن در مسجد

عبدالله بن عمرب روایت کرده است: «ان رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قال صَلَاةُ الْجَمَاعَةِ تَفْضُلُ صَلَاةَ الْفَذِّ بِسَبْعٍ وَعِشْرِينَ دَرَجَةً.» [۱۲۱۸] «رسول الله ج فرمودند: نماز جماعت بر نمازی که تنها خوانده شود، بیست و هفت درجه، برتری دارد.»

عثمان بن عفانس روایت کرده است: «سمعت رسول الله (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) يقول: مَنْ صَلَّى الْعِشَاءَ فِى جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا قَامَ نِصْفَ اللَّيْلِ وَمَنْ صَلَّى الصُّبْحَ فِى جَمَاعَةٍ فَكَأَنَّمَا صَلَّى اللَّيْلَ كُلَّهُ.» [۱۲۱۹] «رسول الله ج فرمودند: هرکس نماز عشاء را با جماعت بخواند، مانند این است که نصفی از شب به عبادت پرداخته باشد و هر کس نماز صبح را با جماعت انجام دهد، مانند این است که تمام شب، عبادت کرده باشد.»

ابی بن کعبس روایت کرده است: «قال رسول الله ج: ِانَّ صَلَاتَكَ مَعَ رَجُلَيْنِ أَزْكَى مِنْ صَلَاتِكَ مَعَ رَجُلٍ، وَصَلَاتَكَ مَعَ رَجُلٍ أَزْكَى مِنْ صَلَاتِكَ وَحْدَكَ، وَمَا كَثُرَ فَهُوَ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ[۱۲۲۰] «رسول الله ج فرمودند: نماز خواندنت همراه دو نفر، پاکتر از نماز خواندنت با یک نفر است؛ و همچنین نماز خواندنت همراه با فردی دیگر، پاکتر از نماز خواندن به تنهایی است؛ وهرچه که بیشتر باشد، نزد خداوندأ محبوب‌تر است.»

[۱۲۱۸] (صحيح): بخاري (ش۶۴۹و۶۴۵) / مسلم (ش۱۵۰۹-۱۵۱۲) / ترمذي (ش۲۱۵) / نسايي (ش۸۳۷) / ابن ماجه (ش۷۸۹) / ابن از طريق (مالک بن انس و عبيدالله بن عمر) روايت کرده است: «عن نافع عن ابن عمر أن رسول ج قال: صلاة الجماعة أفضل من صلاة الفذ بسبع وعشرين درجة.» [۱۲۱۹] (صحيح): مسلم (ش۱۵۲۳) / ابوداود (ش۵۵۵) / ترمذي (ش۲۲۱) از طريق (سفيان بن عيينه و عبدالواحد بن زياد) روايت کرده اند: «عن عثمان بن حكيم عن عبد الرحمن بن أبي عمرة عن عثمان بن عفان قال: قال رسول الله ج: من صلى العشاء فى جماعة فكأنما قام نصف الليل ومن صلى الصبح فى جماعة فكأنما صلى الليل كله.» و في رواية ابوداود و ترمذي: «من صلى العشاء في جماعة كان كقيام نصف ليلة ومن صلى العشاء والفجر في جماعة كان كقيام ليلة.» [۱۲۲۰] (صحیح): طیالسی، المسند (ش۵۵۴) / عبدالرزاق، المصنف (ج۱ص۵۲۳) / احمد، المسند (ش۲۱۲۶۶و۲۱۲۶۵) / ابوداود (ش۵۵۴) / نسایی (ش۸۴۳) / بیهقی، السنن الکبری (ش۵۳۹۸و۵۱۶۳) وشعب الایمان (ش۲۸۶۱) ومعرفة السنن والآثار (ج۴ص۱۱۷) / ضیاء المقدسی، الاحادیث المختاره (ش۱۱۹۷و۱۱۹۸) / حاکم، المستدرک (ش۹۰۴-۹۱۲) / شاشی، المسند (ش۱۵۰۹-۱۵۰۵) / طبرانی، المعجم الاوسط (ج۲ص۲۳۱وج۵ص۹۱) / ابن حبان (ش۲۰۵۶) / ابن خزیمه (ش۱۴۷۶) / نسایی، السنن الکبری (ش۹۱۷) / ابن الجعد، المسند (ش۲۵۴۸) / عبد بن حمید، المسند (ش۱۷۳) / ابن الاعرابی، المعجم (ش۹۲۲و۱۹۵۱) / عقیلی، الضعفاء الکبیر (ج۲ص۱۱۶) / فسوی، المعرفة والتاریخ (ج۲ص۶۴۱) / فوائد أبي بكر النصيبي (ش۱۶۹) / جزء أحمد بن عاصم (ص۱۵۴) / خلعی، الفوائد (ش۷۹۹) / ابونعیم، حلیة الاولیاء (ج۹ص۳۲۱) / حديث أبي الفضل الزهري (ش۱۴۷) / بغوی، شرح السنة (ج۳ص۳۴۳) / ابن عساکر، تاریخ دمشق (ج۷ص۳۴۴) / صیداوی، معجم الشیوخ (ش۱۰۸) / جرجانی، الامالی (ش۴۲۷) / عقیلی، الضعفاء (ج۲ص۱۱۶) از طریق (شعبة بن الحجاج وسفیان الثوری وابراهیم بن طهمان وعبد الرحمن بن عبد الله وزهیر بن معاویه وخالد بن ميمون واسرائیل بن یونس وابوالاحوص سلام بن سلیم وخالد بن الحارث ومعاذ بن معاذ ویحیی بن سعید ویونس بن ابی اسحاق) روایت کرده‌اند: «عن أبى إسحاق سمعت عبد الله بن أبى بصير عن أبى بن كعب قال صلى بنا رسول الله (صلى الله عليه وسلم) ... .» وفی روایة شعبة: «قال أبو إسحاق: وقد سمعته منه (عبد الله بن أبى بصير) ومن أبيه» که نشان می‌دهد عبدالله بن ابی بصیر وپدرش، هردو این روایت را از ابی بن کعبس شنیده‌اند. ورجال طیالسی «رجال صحیحین» بوده جز: عبد الله بن أبى بصير العبدى: كه امام عجلي گفته است: «ثقة» [ابن حجر، تهذیب التهذیب (ج۵ص۱۶۱)] وهمچنین أبو بصير العبدى: كه امامان ذهبی وابن الملقن گفته‌اند: «ثقةٌ» وامام ابن حبان هم وی را در «ثقات» آورده است وامام ابن حجر هم گفته است: «مقبولٌ» [ابن حجر، تهذیب التهذیب (ج۱۲ص۲۲) وتقريب التهذيب (ش۷۹۶۱) / ابن الملقن، البدر المنیر(ج۴ص۳۸۵)] وبایکدیگر موجب تقویت هم می‌شوند. وامامان یحیی بن معین وعلی بن المدینی ومحمد بن یحیی الذهلی وعقیلی وبیهقی ونووی وابن السکن وحاکم نیشابوری هم گفته‌اند: «صحیحٌ» [حاکم، المستدرک (ش۹۱۲) / ابن الملقن، البدر المنیر (ج۴ص۳۸۵-۳۸۴) / ابن حجر، تلخیص الحبیر (ج۲ص۶۵)] باید اشاره کنیم که در بعضی طرق اینگونه آمده که: «قال أبو إسحاق: عن عبد الله بن أبي بصير عن أبيه عن ابی بن کعب» که به این معنی نبوده این روایت را (عبدالله بن ابی بصیر از پدرش) شنیده است بلکه به این معنی بوده که ابواسحاق روایت را از (عبدالله بن ابی بصیر وهمچنین پدرش) هر دو شنیده است وچنانکه دیدیم صراحتاً گفته است: «قال أبو إسحاق: وقد سمعته منه (عبد الله بن أبى بصير) ومن أبيه.»