نماز جمعه در فقه اسلامی

فهرست کتاب

۳- تعداد افراد شرکت‌کننده

۳- تعداد افراد شرکت‌کننده

بنابر اتفاق کلیۀ فقها نماز جمعه بر یک نفر واجب نیست. فقها در حدّاقل تعداد افراد شرکت کننده که وجود آن‌ها شرط صحّت نماز جمعه می‌باشد اختلاف نظر دارند. در تحلیل و بررسی دیدگاه‌ها و استدلال‌های مربوطه آنچه به نظر می‌رسد نماز جمعه همانند دیگر نمازها توسط یک نفر امام و یک نفر مأموم برپا می‌شود و وجود تعداد، شرط نماز جمعه نیست؛ زیرا وجود چنین شرطی نیازمند دلیلی شرعی می‌باشد و در شریعت چنین دلیلی قابل اثبات نیست و در زمینۀ استدلالات فقها می‌توان دلایل آن‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: دستۀ اوّل: احادیث قولی هستند که از حیث سند دارای مشکل و ضعف و در مواردی بدون أصل می‌باشند که این دسته قابل احتجاج نمی‌باشند و به قول عبدالحق: هیچ دلیلی در تعداد جمعه صحیح نیست. [۵۴۰] دستۀ دوّم: افعالی که بدانها استناد شده همانطور که در تحلیل آن‌ها اشاره شد آن‌ها دلالتی بر وجوب تعدادی افراد خاص نمی‌نمایند و فقط خبر از تعداد شرکت‌کننده می‌دهند که آن هم اتفاقی و یا غالبی بوده است و هیچ دلالتی بر وجوب و الزام این تعداد از افراد در نماز جمعه جهت صحّت نماز جمعه نمی‌رسانند. [۵۴۱]

البته اشاره به این نکته لازم می‌نماید که اگرچه تعداد افراد شرکت‌کننده، شرط صحّتِ نماز جمعه نمی‌باشد ولی شرط أفضل و کمال آن می‌باشد. (واللهُ العلیمُ أعلمُ بالصوابِ).

[۵۴۰] نصب الراية، ۲/۱۹۷ . [۵۴۱] نک: ابن حزم، المحلّی، ۵/۴۶؛ شوکانی، نيل الأوطار،۳/۲۳۲،۲۳۳ ؛ شوکانی، السيل الجرار، ۱/۲۹۷،۲۹۸؛ سیدسالم، صحیح فقه السنة، ۱/۵۹۳و۵۹۴.