۱- مکان برپایی نماز جمعه
همۀ فقها در وجوب نماز جمعه در شهر اتفاق نظر دارند ولی در برپایی آن در روستا اختلاف‌نظر دارند. حنفیّه بر این باورند که نماز جمعه بر اهالی روستا واجب نیست و خواندن نماز جمعه در روستا باطل است و در صورتیکه ندای جمعه را از منابر بشنوند باید به شهر مجاور مراجعه و در آنجا نماز جمعه را بخوانند. برخی گفته‌اند: در صورتیکه روستای مجاور ۳ میل (۵۵۴۴ متر) از محل ندا و أذان جمعه فاصله داشته باشد بر اهالی آنجا واجب است. و برخی هم گفته‌اند: در صورتی که قبل از شب بتوان به خانه برگشت. [۵۳۵] با این وصف نماز جمعه فقط بر اهالی شهر (مصر) و روستایی که ندای جمعه را از شهر می‌شنوند واجب است. بر خلاف حنفیّه، جمهور فقهای صحابه و غیره از جمله: عمر بن خطاب، عثمان بن عفان، ابن عباس، ابن عمر، مالکیّه، حنابله، شافعیّه، ابن تیمیه، عمر بن عبدالعزیز، ابن حجر عسقلانی، علامه لکهنوی و غیره ش بر این باورند که نماز جمعه در شهر و روستا صحیح است و باید خوانده شود و شهر (مصر) بودن را شرط صحّت نماز جمعه نمی‌دانند.
در بررسی دیدگاه‌‌ها مشاهده می‌شود که دلایل حنفیّه مبتنی بر نصوصی می‌باشد که انتساب آن به پیامبر اکرم ج صحیح نبوده و فرمودۀ ایشان نمی‌باشد بلکه انتساب آن به امام علی بن أبی‌طالبس می‌باشد. با این وصف اگر هم قائل به فتوا و دیدگاه ایشانس شد، لازم به ذکر است که این روایت و دیدگاه با عملکرد پیامبر اکرم ج و جمهور و بزرگان صحابهش در تعارض می‌باشد. و با سند صحیح اثبات گردید که پیامبر اکرم ج مجوِّز خواندن نماز جمعه را در روستاها صادر فرموده‌اند و صحابه‌های کرامش این شاگردان برتر مکتب نبوّت نیز به این فرامین بزرگ و مهم الهی لبیک گفته و نماز جمعه را در شهر و روستا برپا داشته‌اند.
بزرگانی از مذهب حنفیّه نیز بر همین دیدگاه بوده و حتّی خود مجری این امر گرانبها بوده و نماز جمعه را در روستاها برپا نموده‌اند. شاه ولی الله دهلوی می‌گوید: از آنجا که هدف از نماز جمعه، تبلیغ و انتشار دین در جامعه است، باید به تمدّن و جمعیّت توجه کرد. البته آنچه که نزد من ترجیح دارد این است که حدّاقل برای جواز نماز جمعه وجود روستا کافی است. [۵۳۶]
در واقع بر هر مسلمانی لازم می‌نماید که به این امر خالق یکتا لبیک گفته که می‌فرمایند: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ﴾[الجمعة: ۹] «ای مؤمنان! هنگامی که روز آدینه برای نماز جمعه أذان گفته شد، به سوی ذکر و عبادت خدا بشتابید.» و به قول ابن حزم: کسی نمی‌تواند از مضمون این آیه شانه خالی کند مگر در صورتی که مجوِّزی از نص صریح یا اجماع یقینی برای این کار داشته باشد. [۵۳۷]
واقعاً تعطیل کردن و مانع شدن این فرمان الهی جدای از اینکه با امر خداوند در تعارض و گناه کبیره است بلکه عواقبی سوء اجتماعی به بار می‌آورد که بر هر صاحب خردی پوشیده نیست. (واللهُ العلیمُ أعلمُ بالصوابِ)
[۵۳۵] البحر الرائق، ۲/۱۵۱. البته قول مُفتی به، دیدگاه محمّد بن حسن است که نماز جمعه فقط بر اهالی روستایی که ندای جمعه را از شهر می‌شنود واجب است. [۵۳۶] شاه ولی الله دهلوی، حجة الله البالغه، ۲/۲۸. امام أعظم أبوحنيفه/ مي‌فرمايد: «اين رأي و نظر من است، پس هر كس نظري بهتر از نظر من را داشته باشد، آن‌را قبول مي‌كنيم.» این گفته‌ی ناب امام أعظم می‌رساند که آنچه در شریعت اسلام مهم است حق و پیروی از آن است و باید در صورت محرز شدنِ آن بدان تمسّک جست. نک: ابن‌تيميه، مجموع الفتاوي، ۲۰/۲۱۱. [۵۳۷] ابن حزم، المحلّی، ۵/۵۲.