نماز جمعه در فقه اسلامی

فهرست کتاب

مقدمه مؤلف

مقدمه مؤلف

إِنَّ الْحَمْدَ لِلهِ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ محمّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ﴿ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا١[النساء: ۱] ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ١٠٢[آل‌عمران: ۱۰۲] ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا٧١[الأحزاب: ۷۰-۷۱].

اما بعد؛ روز جمعه جدای از اینکه آبستن حوادث بسیار مهم در تاریخ بشریت بوده که نقطه عطفی بر حیات و وجود بشریت گذاشته‌اند و می‌گذارند همچون: آفرینش آدم÷، داخل شدنش به بهشت، هبوط آدم÷ به زمین، قبول توبه‌اش، وفاتش و برپاشدن روز قیامت بلکه بهترین روز و سرور روزها، روز خاص و عید مسلمانان می‌باشد. با همۀ این اوصاف خداوندأ با تکریم این روز بزرگ و تشریع قوانینی ناب و پرفضیلت مختص این روز بر انسان منّت نهاده تا در راستای اجرای احکام و قوانینش در این روز خاص و میمون، مشمول عفو و اجر و ثواب خاص و زیاد گردند.

از جملۀ این احکام، تشریع نماز جمعه در این روز مُبارک می‌باشد. نماز جمعه نمازیست با ارکان و ضوابط خاص خود که در روز جمعه بعد از زوال خورشید انجام می‌گیرد. این نماز با وجود احراز شرایط صحّت و وجوب بر شخص واجدالشرایط فرض می‌گردد که انکارش موجب کفر و ترکش از اوصاف نفاق و انجامش جدای از انجام تکلیف، اجر و ثواب وصف ناپذیری را در بر دارد. نماز جمعه در بردارندۀ خطبۀ نماز جمعه می‌‌باشد که به بنابر نظر جمهور فقها خطبۀ نماز جمعه و به اعتبار دقیق‌تر دو خطبۀ نماز جمعه از شروط صحّت نماز جمعه می‌باشند. خطبۀ نماز جمعه جدای از فضائل بس والا و اجر عظیمی که دارد دارای فوائد دعوتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی، روانشناسی و ... می‌باشد. خطبۀ نماز جمعه گردهمایی و کنفرانسی هفتگی می‌باشد که مسلمانان با هم جمع می‌شوند تا به سخنرانی و وعظی گوش فرا دهند که در اثنای آن مسائل مختلف از جمله مسائل شرعی و علمی مورد نیاز جامعه به مردم آموزش یا گوشزد می‌شود. با این وصف محرز است که خطبه و نماز جمعه چه اهداف تشریعی والایی دارند که ندای خداوند بر انجامش و مواظبت و تبیین احکام آن توسط پیامبر اکرم ج اهمیّت آن‌را بیشتر محرز می‌نمایاند.

این کتاب سعی بر آن دارد که احکام و فضائل روز جمعه، شرایط و موجبات نماز جمعه، شرایط، ارکان، سُنن و احکام و ضوابط حاکم بر خطبۀ نماز جمعه و احکام مربوط به نمازِ جمعه را با کنکاش و بهره‌گیری از اقوال فقها با تکیه بر نصوص صحیح تبیین نماید.