مقدمه

الحمدلله رب العالـمين وصلاة الله وسلامه على سيد الـمرسلين وعلى آله الطاهرين وأصحابه الـمجاهدين أجمعين.

مدتی بود که بعضی از دوستان در بندرعباس درخواست می‌کردند کتابی در تاریخ خلفاء راشدین در اختیارشان بگذارم تا مطالعه کنند و از زندگانی این بزرگواران به خوبی مطلع شوند، ولی متاسفانه چنین کتابی به زبان فارسی نداشتم. در هر جای دیگر که جستجو کردم،‌ نیز کتاب مفیدی در این خصوص نیافتم.

لهذا تصمیم گرفتم تا با مراجعه به کتب موثق تاریخ اسلامی، مختصری در تاریخ خلفاء راشدین بنویسم. چون در اثر شغلی که دارم، فرصت این کار خیلی کم بود و انجام آن طول می‌کشید، صلاح دیدم تاریخ مورد نظر را در دو قسمت بنویسم.

قسمت اول تاریخ شیخین «ابوبکر» و «عمر» جداگانه در یک کتاب به نگارش آمد تا زودتر خاتمه یابد و در اختیار دوستان گرامی قرار دهم.

سپس قسمت دوم، تاریخ «عثمان» و «علی» را در کتاب مستقل دیگری بنویسم.

اینک الحمدلله به توفیق خدا قسمت اول تاریخ خلفاء راشدین به نام (شیخین) خاتمه یافته به چاپ می‌رسد. امید است ان‌شاءالله مفید و مورد استفاده خوانندگان گرامی واقع شود.

مقام و شخصیت هر یک از خلفاء راشدین برتر از این است که زبان بتواند آنگونه که شایسته است بیان نماید یا قلم از عهده آن برآید. آنچه گفته یا نوشته شده می‌تواند تا حدی معرفی شخصیت عظیم آن‌ها باشد و من هم با نوشتن این کتاب سهم کوچکی از این بابت داشته باشم.

شما خوانندگان عزیز با مطالعه این کتاب تا حدی پی می‌برید که شیخین چه شخصیت ذاتی و چه عظمت فطری داشته‌اند و برای پیشرفت دین اسلام و تقویت مسلمین چه کارهای بزرگی انجام داده‌اند. مع الوصف کما کان متواضع و فروتن بوده، ذره‌ئی خودخواهی و تکبر در آن‌ها راه نیافت، هیچگاه خودنمائی از آن‌ها سرنزد و در اثر هر پیروزی و پیشرفت مهمی که نصیبشان می‌شد، خود را رهین عنایت و لطف خدا دانسته او را ستایش و شکر می‌کردند. گرچه هر وقت ذکری از فتوحات اسلامی به میان می‌آید، نام «عمر» بیش از نام «ابوبکر»‌ تجلی می‌کند، زیرا آنچه «عمر» در دوره خلافتش فتح کرد و بر دو امپراطوری بزرگ جهان پیروز گردید، فوق العاده مهم بود. توفیقی که در کارش یافته به معجزه بیشتر شبیه بود تا به امر عادی. ولی از حق نباید گذشت و باید گفت که «عمر» دامنه فتوحاتی را که «ابوبکر» پی ریزی و روی آن عمل کرده پیش رفته بود،‌ توسعه داد. زیرا «ابوبکر» درست زمانی وفات یافت که از یک طرف به خاک عراق و از سوی دیگر به شام و فلسطین لشکر کشیده بود و بر قسمت زیادی از عراق تسلط یافته بود و در خاک شام که تحت سلطه امپراطوری بیزانس بود، پیش می‌رفت.

پس چنانکه در پایان کتاب خواهید دید، حضرت «عمر» کاری را که حضرت «ابوبکر» شروع کرده بود، ادامه و توسعه داد و آن را تا به کمال رسانید. واضح است که تکمیل یک کار، آسان‌تر از شروع به کاری است که آینده و سرانجامش مجهول است.

بنابراین عامل اصلی این فتوحات را باید حضرت «ابوبکر» و تکمیل کننده آن را حضرت «عمر» دانست. (رضي الله عنهما وجزاهما عن الاسلام والـمسلمين خيرا).

در خاتمه ناگفته نماند که مطالب و اموری که در این کتاب ذکر شده است، از کتب تاریخی موثق اخذ شده و صرفا جنبه تاریخی دارد نه مذهبی. لذا نه عقیده مذهبی کسی را تائید می‌کند و نه عقیده مذهبی کسی را رد می‌کند.

لهذا امیداست مورد استفاده عموم مسلمین قرار گیرد. درباره پاره‌ای از مطالب تاریخی این کتاب عقیده و نظر شخصی خودم را ذکر کرده‌ام که امید است ان شاء الله به خطا نرفته باشم.

به تاریخ یکشنبه نهم ذی القعده سال ۱۳۹۷ هجری قمری مطابق با اول آبان ماه ۱۳۵۶ هجری شمسی.

سید عبدالرحیم خطیب (بندرعباس)