۱۰- باب المبادرة إلی الخیرات وحثّ من توجَّه لخير على الإِقبال عليه بالجدِّ من غير تردَّد:
باب مبادرت به انجام خیرات و صدقات و تشویق بر روی کردن به آن با جدیت و بدون تردید
قَالَ اللهُ تَعَالَی:
﴿فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ﴾[البقرة: ۱۴۸].
«در خیرات و نیکوکاری بر همدیگر سبقت بجویید».
وَقَالَ تَعَالَی:
﴿۞وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ١٣٣﴾[آل عمران: ۱۳۳].
«به سوی آمرزش و بخشایش پروردگارتان و نیز به سوی بهشتی بشتابید که پهنای آن، به اندازه‌ی مساحت آسمان‌ها و زمین است و برای پرهیزگاران و صاحبان تقوا آماده شده است».
۵۸- عن عُقبةَ بنِ الْحارِثِ رضي اللَّه عنه قال: صَلَّيْتُ وَرَاءَ النَبيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بالمدِينةِ الْعصْرَ، فَسَلَّمَ ثُمَّ قَامَ مُسْرِعاً فَتَخَطَّى رِقَابَ النَّاسِ إلى بَعْضِ حُجَرِ نِسِائِهِ، فَفَزعَ النَّاسُ مِنْ سُرْعَتهِ، فَخَرَجَ عَلَيهمْ، فرأى أنَّهُمْ قدْ عَجِبوا منْ سُرْعتِه، قالَ: «ذَكَرْتُ شَيْئاً مِنْ تِبْرٍ عِنْدَنا، فَكَرِهْتُ أنْ يَحْبِسَنِي، فَأَمَرْتُ بِقِسْمَتِه» رواه البخاري.
۵۸. از «عقبه بن حارث»سروایت شده است که فرمود: در مدینه نماز عصر را پشت سر پیامبرصبه‌جای آوردم؛ پیامبرصچون سلام نماز را داد، به سرعت بلند شد و بر روی شانه و گردن مردم قدم نهاد و به طرف یکی از حجره‌های زنانش رفت، مردم از سرعت و تعجیل او نگران شدند، (بالآخره) پیش آنها برگشت و متوجه شد که اصحاب از سرعت او تعجب کرده‌اند، فرمودند: «(در نماز) به یاد مقداری طلا (ی ناخالص و ضرب نشده) که در خانه داشتم افتادم و دوست نداشتم که مرا به خود مشغول کند و از حضور خدا و عبادت باز دارد، (این بود که با عجله رفتم) و دستور به تقسیم آن (بین نیازمندان) دادم» [۶۳].
۵۹- عن جابر رضي اللَّهُ عنه قَالَ: قَالَ رَجُلٌ للنبيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يومَ أُحُدٍ: أَرَأَيْتَ إنْ قُتِلْتُ فَأَيْنَ أَنَا؟ قال: «في الْجَنَّةِ» فَأَلْقَى تَمَرَاتٍ كُنَّ فِي يَدِهِ، ثُمَّ قَاتَلَ حتَّى قُتِلَ. متفقٌ عليه.
۵۹. از جابرسروایت شده است که فرمود: مردی روز جنگ احد به پیامبرصفرمود: اگر من کشته شوم، کجا خواهم بود؟ پیامبرصفرمودند: «در بهشت»، و مرد چند دانه‌ی خرما را که در دست داشت، به زمین انداخت و به جنگ پرداخت تا به شهادت رسید [۶۴].
۶۰- عن أبي هُريرةَ رضي اللَّهُ عنه قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إلى النَبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: يا رسولَ اللَّهِ، أيُّ الصَّدقةِ أعْظَمُ أجْراً؟ قال: «أنْ تَصَدَّقَ وأنْتَ صَحِيحٌ شَحِيحٌ تَخْشَى الْفَقْرَ وتأْمُلُ الْغِنَى، ولا تُمْهِلْ حتَّى إذا بلَغتِ الْحُلْقُومَ، قُلتَ: لفُلانٍ كذا ولفلانٍ كَذَا، وقَدْ كان لِفُلانٍ» متفقٌ عليه.
۶۰. از ابوهریرهسروایت شده است که مردی نزد پیامبرصآمد و سؤال کرد: ای رسول خدا! چه صدقه‌ای از لحاظ اجر، بزرگ‌تر است؟ پیامبرصفرمودند: «صدقه‌ای که تو، در حالی که خود سالم و تندرست و علاقه‌مند به آن باشی و از فقر بترسی و آرزوی ثروت داشته باشی، آن را ببخشی. و صدقه دادن را تا هنگام مرگ، به تأخیر نیاندازی و آن وقت بگویی: فلان مال من برای فلان کس و فلان قسمت دیگر برای آن دیگری باشد؛ (در حالی که آن مال دیگر از آن ورثه‌ی تو می‌باشد و مال تو نیست)» [۶۵].
۶۱- عن أبي هريرةَ رضي اللَّه عنه أَنّ رسولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «بَادِرُوا بالأَعْمالِ سبعاً، هل تَنْتَظِرونَ إلاَّ فَقْراً مُنسياً، أَوْ غِنىً مُطْغياً، أَوْ مَرَضاً مُفسداً، أَو هَرَماً مُفْنِداً أَو مَوْتاً مُجْهَزاً أَوِ الدَّجَّالَ فَشَرُّ غَائِبٍ يُنتَظَر، أَوِ السَّاعةَ فالسَّاعةُ أَدْهى وأَمرُّ!» رواه الترمذي وقال: حديثٌ حسن.
۶۱. از ابوهریرهسروایت شده است که پیامبرصفرمودند: «از پیش آمدن هفت چیز با کارهای نیکو سبقت بجویید و پیشی بگیرید، مگر منتظر چیز دیگری به جز آنها هستید؟! فقری فراموش کننده، یا بی‌نیازی طغیان‌آور، یا یک مرض نابود کننده‌ی بدن، یا پیری تباه کننده‌ی عقل، یا مرگی سریع و ناگهانی، یا دجّال که بدترین غایب مورد انتظار است یا قیامت که سخت‌ترین و تلخ‌ترین وقت است» [۶۶].
[۶۳] بخاری روایت کرده است؛ [(۸۵۱)]. [۶۴] متفق علیه است؛ [خ (۴۰۴۶]، م (۱۸۹۹)]. [۶۵] متفق علیه است؛ [خ (۱۴۱۹)، م (۱۰۳۲)]. [۶۶] ترمذی روایت کرده است؛ [(۲۳۰۷)] و گفته است: حدیثی حسن است.